Każdy rodzic zdaje sobie sprawę, że 4. rok życia dziecka to bardzo dynamiczny okres w życiu dziecka. W pierwszej części artykułu poświęconego rozwojowi dziecka w 4. roku życia, skupiliśmy się na Jak zadbać o prawidłowy rozwój malucha i na co zwracać szczególną uwagę w tym czasie? Jakie zabawy będą wspierać rozwój czterolatka, a których bodźców zdecydowanie warto unikać?
Oprócz dokładnej charakterystyki dziecka 4-letniego, w tym artykule podpowiemy także co zrobić, jeśli 4-latek nie chce jeść, oraz rozwiejemy wątpliwości odnośnie tego, ile powinien spać 4 latek. Prezentujemy drugą część artykułu, w którym opisujemy rozwój dziecka w 4. roku życia.
Bezpieczny rozwój czterolatka: na co zwrócić szczególną uwagę?
Na rozwój emocjonalny 4-latka bardzo niekorzystnie wpływa oglądanie przemocy w telewizji np. kiedy rodzice oglądają wiadomości, w których pojawiają się doniesienia o morderstwach, porwaniach, czy katastrofach drogowych. 4-letnie dziecko nie umie jeszcze poradzić sobie z trudnymi emocjami, jakie budzą pokazywane w telewizji treści, często zaczyna się więc bać, że również jego oraz rodziców może spotkać podobne nieszczęście. Na 4-letnie dziecko i jego rozwój emocjonalny bardzo źle wpływa także agresja w grach komputerowych i uzależnienie od oglądania bajek, czy od gier na telefonie rodzica.
Nadmierna ekspozycja na ekrany telewizora, komputera, czy smartfona mogą przyczynić się do nasilenia stanów lękowych u 4-latka, wywoływać koszmary senne (w których dziecko pożerają np. widziane w bajce smoki lub niedźwiedzie). Częste oglądanie telewizji może wpłynąć również na pogorszenie koncentracji 4-latka w przedszkolu, może także nasilić problemy z wybuchami złości i agresją, a także przyczynić się do wystąpienia otyłości teraz, lub w przyszłości.
Rozwój emocjonalny 4-latka wspiera:
- wspólne spędzanie z nim czasu;
- stwarzanie mu okazji do zabawy z rówieśnikami;
- częste rozmowy o emocjach oraz o trudnych dla malucha sytuacjach.
Biorąc pod uwagę bezpieczny rozwój czterolatka nie można pominąć również kwestii kuszących opakowań chemikaliów, które dziecku jawią się jako wspaniała zabawka lub, co gorsza, przekąska lub napój. Kolorowe opakowania środków chemicznych oraz leków powinny zawsze znajdować się poza zasięgiem wzroku 4-letniego dziecka, najlepiej w bardzo dobrze zabezpieczonych szafkach.
Zabawy wspierające rozwój dziecka 4-letniego
Rozwój emocjonalny 4-latka będą wspierać wszystkie zabawy i sytuacje, które pozwolą mu poczuć dumę z siebie samego, a w razie trudności i niepowodzeń, z pomocą rodzica umożliwią znalezienie odpowiedniego rozwiązania. Dlatego rozwój oraz umiejętności 4-latka będą wspierać różnego rodzaju tory przeszkód układane w domu oraz na świeżym powietrzu, rzucanie piłeczką do celu, przeskakiwanie przez małe przeszkody. Warto także znaleźć czas na ćwiczenie z maluchem jazdy na hulajnodze oraz rowerku trójkołowym.
Wspaniałe zabawy wspierające rozwój dziecka 4-letniego to także gra typu memory, wspólne układanie prostych puzzli lub granie w gry planszowe, przeznaczone dla najmłodszych. Granie w gry i wszystkie elementy rywalizacji to dla 4-latka naturalna okazja do nauki wygrywania oraz przegrywania. Kiedy pojawią się trudne emocje, warto wziąć 4-letnie dziecko na bok, poczekać aż ochłonie i na spokojnie porozmawiać z nim o tym, co przeżywa i jak może sobie z tym poradzić.
Tym, co powinien umieć 4-latek zgodnie z podstawą programową jest również odwzorowywanie prostych rysunków, kolorowanie, czy lepienie podstawowych kształtów z plasteliny, lub masy solnej. Warto ćwiczyć umiejętności plastyczne 4-latka, ponieważ są one wstępem do późniejszej nauki pisania.
Najważniejsze dla wspierania poznawczego, ruchowego oraz emocjonalnego rozwoju dziecka 4-letniego są wszystkie zabawy w grupie rówieśników. W tym wieku maluchy uwielbiają wspólne gry i zabawy tematyczne np. zabawa w dom, w sklep, czy w ,,gotowanie” w piaskownicy. 4-latki uczą się w przy tym współpracy, dzielenia się, empatii, a także nawiązują pierwsze przyjaźnie. Dlatego 4-latek w przedszkolu czy na placu zabaw ma szansę na intensywny rozwój, poprzez kontakt z innymi dziećmi.
4-latek nie mówi ,,r”: czy należy się martwić? Jak przebiega rozwój mowy u dziecka 4-letniego?
Rozwój mowy czterolatka przebiega niezwykle dynamicznie, głównie za sprawą jego dociekliwości, ciągłego zadawania pytań i naturalnej w tym wieku chłonności umysłu. 4-latek nie mówi, on wręcz bombarduje opiekunów gradem pytań i różnych opowieści. Kiedy 4-latek nie mówi zbyt wiele, podczas gdy na co dzień jest prawdziwą gadułą, dla rodziców często jest to pierwszy sygnał do wzmożonej obserwacji samopoczucia maluszka.
Warto jak najwięcej rozmawiać z 4-latkiem, czytać z nim książeczki z obrazkami, odwiedzać nowe miejsca np. ZOO lub muzeum, które będą wspaniałą okazją do zwiększenia zasobu słów. U 4-latka pojawiają się głoski z tzw. szeregu szumiącego, czyli m.in. ,,sz”, ,,ż”, ,,cz”. Maluch buduje złożone, sensowne zdania, a jego wypowiedzi powinny być zrozumiałe nawet dla osób postronnych. Charakterystyka wypowiedzi dziecka 4-letniego obejmuje także rozwój narracji i częste pojawianie się wyrażeń nacechowanych emocjonalnie typu: ,,Naprawdę?!”, ,,To wspaniałe/ niesamowite!”. Maluch uwielbia wdawać się w dyskusje, oraz lubi opowiadać, co przydarzyło mu się w przedszkolu.
Rozwój mowy dziecka 4-letniego umożliwia mu także uczestniczenie w zabawach tematycznych, gdzie kamień zostaje nazwany świeżo upieczoną bułeczką, patyk – różdżką, a krzesło – statkiem kosmicznym. Co jednak w sytuacji, kiedy 4-latek nie mówi głoski ,,r”? W tym wieku jest to jeszcze zupełnie normalne, ponieważ ,,r” w rozwoju mowy pojawia się jako ostatnie. Dlatego jeśli 4-latek nie mówi ,,r”, ale bardzo dobrze radzi sobie z wypowiadaniem pozostałych głosek, nie ma powodu do niepokoju.
Warto wiedzieć, że opóźnienia w rozwoju nowy dziecka 4-letniego wymagają konsultacji u logopedy. Kiedy 4-latek nie mówi zbyt wiele, nawet w obecności bliskich sobie osób, należy przeprowadzić u niego diagnozę prawidłowego rozwoju poznawczego i językowego.
Ile powinien ważyć 4-latek?
Ile powinien ważyć 4-latek – ten temat zawsze bardzo interesuje wszystkich rodziców którzy chcą sprawdzić, czy ich pociecha mieści się w określonych normach rozwojowych. To, ile powinien ważyć 4-latek najlepiej kontrolować na bieżąco w domu, jednak nie warto ważyć malucha częściej, niż raz w tygodniu, ponieważ masa ciała każdego człowieka wykazuje naturalne wahania dobowe. Uzyskane pomiary wagi można następnie nanieść na siatkę centylową, adekwatną do płci oraz wieku 4-latka. Dzięki temu jesteśmy w stanie precyzyjnie określić, jak nasze dziecko wypada wagowo na tle rówieśników.
Jeśli rodzice nie wiedzą ile powinien ważyć 4-latek, lub nie potrafią zinterpretować siatki centylowej, warto zapytać o to pediatrę podczas kolejnej wizyty w przychodni.
Tak więc – ile powinien ważyć 4-latek?
Dzieci w tym wieku ważą zazwyczaj między 13 a 22 kilogramy. Tak duża rozbieżność wynika zarówno z uwarunkowań genetycznych, jak i różnic w temperamencie. Niektóre 4-letnie dzieci nie mogą usiedzieć w miejscu, podczas gdy inne mają nieco spokojniejsze usposobienie. Różnice wagi wynikają także z apetytu dziecka.
Co zrobić, jeśli 4-latek nie chce jeść, albo wręcz przeciwnie: waży zbyt dużo?
Zdarza się, że 4-latek w przedszkolu lub w domu nie chce jeść i grymasi przy obiedzie, podczas gdy inny maluszek zjada wszystkie posiłki z apetytem. Często rodzicom tylko wydaje się, że ich 4-latek nie chce jeść, ponieważ nie dojada całego posiłku (często zbyt obfitego) i nie wszystko mu smakuje. Jeśli 4-latek nie chce jeść, jednak jego waga mieści się w granicach normy, a maluch jest przy tym pogodny, aktywny i skory do zabawy, najprawdopodobniej nie ma powodów do niepokoju.
Kiedy 4-latek nie chce jeść mimo, że na co dzień dopisuje mu apetyt, może to być pierwszy sygnał, że w organizmie dziecka zaczęła rozwijać się jakaś infekcja. Należy obserwować malucha i w razie niepokojących dolegliwości udać się z nim do pediatry.
Kiedy 4-latek nie chce jeść i miał duże problemy z rozszerzaniem diety, warto poradzić się pediatry oraz skonsultować dziecko u neurologopedy. Zdarza się bowiem, że kiedy 4-latek nie chce jeść może mieć niezdiagnozowane zaburzenia integracji sensorycznej lub inne dysfunkcje w obrębie aparatu mowy. Jest to szczególnie prawdopodobne, kiedy oprócz niechęci do jedzenia 4-latek nie mówi tak dużo jak jego rówieśnicy lub ma problemy z wymową.
To ile powinien ważyć 4-latek warto kontrolować także w kontekście prewencji występowania otyłości u dzieci. Ciągłe podjadanie między posiłkami, zbyt duża ilość słodyczy i słonych przekąsek mogą doprowadzić do nadmiernie wysokiej masy ciała u 4-latka. Jeśli rodzice nie wiedzą, jak prawidłowo zbilansować dietę dla swojej pociechy, zawsze mogą poradzić się pediatry lub udać się do dietetyka dziecięcego.
Pamiętajmy, że otyłość u dziecka w 4. roku życia to nie tylko kwestia wyglądu, ale przede wszystkim zwiększone ryzyko występowania wielu chorób teraz, oraz w przyszłości m.in. chorób metabolicznych i kardiologicznych.
Ile powinien spać 4-latek, i ile trwa drzemka w przedszkolu?
To ile powinien spać 4-latek jest kwestią dość indywidualną. Jedne maluchy potrzebują w ciągu doby ok. 10-12 godzin snu, podczas gdy inne czują się wyspane dopiero po przespaniu minimum 13 godzin. W tym wieku wiele dzieci wciąż potrzebuje jednej drzemki w ciągu dnia, chociaż niektóre 4-latki rezygnują z takiej formy odpoczynku, na rzecz kilkunasto-kilkudziesięcio minutowego wyciszenia w postaci leżenia lub siedzenia i oglądania książeczek lub tulenia się do misiów i rodziców. Ile powinien spać 4-latek, jeśli wciąż potrzebuje drzemki w ciągu dnia? Taki odpoczynek trwa zazwyczaj od 30 min, do godziny choć w niektóre, pełne wrażeń dni 4-latek może w ciągu dnia zasnąć nawet na 2 godziny.
Ile powinien spać 4-latek w przedszkolu?
W tym wieku maluchom wciąż organizowany jest czas wyciszenia pod postacią leżakowania, które trwa zazwyczaj ok 1-1,5 godziny. W tym czasie niektóre 4-letnie dzieci śpią, podczas gdy inne po prostu leżą i odpoczywają. Maluchy które nie chcą spać/nie mogą zasnąć przez dłuższy czas powinny być pod opieką opiekuna, w innej sali.
To ile powinien spać 4-latek w przedszkolu różni się często od tego, ile śpi w domu. Wśród rówieśników i wielu wrażeń, maluchy często robią się zmęczone szybciej, niż podczas spokojnego weekendu spędzanego z rodzicami. W domu 4-latek czasem nie chce spać, podczas gdy w przedszkolu chętnie skorzysta z możliwości drzemki – to kwestia indywidualna. To ile powinien spać 4-latek często zmienia się także z tygodnia na tydzień, dlatego warto obserwować potrzeby dziecka i na bieżąco się do nich dostosowywać.
