22. miesiąc życia dziecka to czas intensywnego rozwoju i ciągłe zwiększanie świadomości własnego ciała. Maluszek jest coraz bardziej zainteresowany eksperymentowaniem: zeskakuje z różnych miejsc, biega, obraca się w miejscu, czołga się i kuca. Codzienny rozwój 22-miesięcznego dziecka odbywa się bowiem poprzez intensywną zabawę. Jak zadbać o bezpieczeństwo dziecka w 22. miesiącu? Po skoku rozwojowym w 22. miesiącu może pojawić się u maluszka większe zainteresowanie własnymi narządami płciowymi, chęć eksperymentowania z dotykaniem własnego ciała oraz wkładaniem do nosa czy ucha różnych przedmiotów. Jak reagować w takich sytuacjach?
Jak wygląda prawidłowy rozwój psychiczny 22-miesięcznego dziecka i jak radzić sobie z napadami złości, biciem oraz niechęcią maluszka do dzielenia się z innymi? Co zrobić, jeśli 22-miesięczne dziecko nie mówi? Jak stymulować rozwój mowy poprzez zabawę? W tym artykule podpowiemy także, jak kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe u maluszka w tym wieku oraz odpowiemy na pytanie, ile powinno ważyć 22-miesięczne dziecko. Zapraszamy do lektury.
Rozwój ruchowy 22-miesięcznego dziecka, czyli codzienna dawka psot i niespożyte pokłady energii
Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest bycie w niemal nieustannym ruchu. Maluszek całe dnie biega, skacze, wspina się na różne sprzęty w domu i na placu zabaw, czym często powoduje przyspieszone bicie serca swoich zatroskanych rodziców. 22. miesiąc życia dziecka to czas wymyślania coraz bardziej skomplikowanych, a często także niebezpiecznych zabaw. Dlatego mimo, że maluszek z każdym dniem jest coraz bardziej samodzielny, stale potrzebuje nadzoru ze strony opiekunów. W tym wieku dziecko często przecenia bowiem swoje umiejętności i siły, co powoduje dużo napadów złości i frustracji.
Co jeszcze potrafi 22-miesięczne dziecko?
W tym wieku maluszki stają się coraz bardziej precyzyjne – stopniowo zanika niezdarność, poprawia się koordynacja i szybkość ruchów, zarówno w zakresie motoryki dużej, jak i małej. Tym, co potrafi dziecko w 22. miesiącu jest więc sprawne jedzenie z użyciem dziecięcych sztućców i picie z otwartego kubeczka bez rozlewania, choć od czasu do czasu zdarzają się jeszcze większe lub mniejsze ,,wpadki”. Stracą one na znaczeniu, kiedy zaczniemy chwalić 22-miesięczne dziecko nie tylko za sukcesy, ale również za same starania. To znacząco zwiększy pewność siebie maluszka.
Rozwój dziecka w 22. miesiącu obejmuje także coraz lepsze posługiwanie się przyborami do rysowania. W tym wieku brzdąc może narysować swoje pierwsze, nieidealne koło. Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest także rzucanie piłki zza głowy, bieganie za piłeczką i kopanie jej kiedy jest nieruchoma, lub wolno się toczy. W 22. miesiącu życia rozwój równowagi i koordynacji pozwala niektórym maluchom opanować jazdę na rowerku biegowym. Maluszek coraz rzadziej przewraca się podczas chodzenia i biegania, jednak na wszelki wypadek zawsze warto mieć przy sobie małą apteczkę, aby w razie potrzeby opatrzyć drobne urazy.
Skok rozwojowy w 22. miesiącu życia: co potrafi dziecko?
W okolicach 22. miesiąca wiele dzieci przechodzi przez kolejny skok rozwojowy. Nadejście tego okresu może spowodować, że maluch zrobi się bardziej marudny i spragniony ciągłej uwagi ze strony rodziców. W czasie skoku rozwojowego w 22 miesiącu, niektóre maluszki częściej wybudzają się w nocy i mają większe problemy z zasypianiem. Oczywiście każde dziecko przechodzi przez skok rozwojowy w nieco inny sposób, dlatego jeśli rodziców martwi nietypowe zachowanie 22-miesięcznego dziecka, na wszelki wypadek powinni skonsultować się z pediatrą.
Niekiedy zwiększona płaczliwość, mniejsza chęć do zabawy i ciągła potrzeba przebywania w ramionach mamy lub taty są bowiem pierwszymi symptomami jakiejś infekcji, która zaczęła rozwijać się w organizmie maluszka.
Jakie, nowe umiejętności mogą pojawić się po skoku rozwojowym w 22. miesiącu?
Dziecko może zacząć sprawniej się poruszać, chodzić dla zabawy na palcach, samodzielnie ubierać bluzę, czy skarpetki. Po skoku rozwojowym w 22. miesiącu niektóre dzieci lepiej zaczynają radzić sobie podczas zabawy piłką m.in. pojawia się umiejętność kopania toczącej się piłeczki. W tym czasie maluszek może zacząć także jeszcze więcej mówić i składać proste zdania.
W 22. miesiącu po skoku rozwojowym niekiedy zwiększa się także świadomość ciała dziecka, które odkrywa, że dziewczynki i chłopcy różnią się od siebie – może wzrosnąć zainteresowanie własnymi narządami płciowymi. Kiedy maluch przegląda się w lustrze poznaje w nim siebie i zaczyna dostrzegać zmiany w swoim wyglądzie np. spinkę wpiętą we włosy, nową koszulkę. Z racji indywidualnego przebiegu rozwoju, skok rozwojowy w okolicach 22. miesiąca życia u każdego dziecka może przebiegać inaczej, przynosząc rozwój nieco innych umiejętności.
Bezpieczne, pewne siebie dziecko w 22. miesiącu: jak pogodzić ze sobą codzienną troskę o maluszka, z jego potrzebą ciągłego rozwoju?
Intensywny rozwój 22-miesięcznego dziecka zmusza rodziców do responsywnego dopasowywania domowej przestrzeni do zmieniających się potrzeb i umiejętności malucha. Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest sprawne odkręcanie pokrywek różnych pojemników i butelek, dlatego wszystkie detergenty, leki czy produkty spożywcze w szklanych opakowaniach warto trzymać poza zasięgiem brzdąca, ewentualnie w dobrze zabezpieczonej szafce.
Rozwój 22-miesięcznego dziecka obejmuje także umiejętność wspinania się w różne miejsca i zeskakiwanie z nich. Pamiętajmy, że nawet kiedy maluszek nie dosięga jeszcze do blatu stołu, parapetu, czy kuchenki, bez trudu przysunie do nich krzesło, a następnie wejdzie na nie, aby osiągnąć upragniony cel np. zajrzy do garnka z gotującą się zupą, pobawi się nożem lub wyjrzy przez otwarte okno. Stąd już prosta droga do tego, aby 22-miesięczne dziecko przez przypadek poważnie poparzyło się, zraniło lub wypadło przez otwarte okno – miejmy to na uwadze każdego dnia.
Rozwój świadomości własnego ciała w 22. miesiącu życia pcha dziecko do eksperymentowania m.in. skakania z coraz wyżej położonych miejsc, czy wkładania sobie do nosa lub ucha małych przedmiotów. Kiedy zauważymy takie niebezpieczne zachowania, przede wszystkim tłumaczymy 22-miesięcznemu dziecku dlaczego nie powinno tak robić. Nie możemy jednak liczyć na to, że maluszek automatycznie zaprzestanie takich ciekawych dla niego zabaw. Bawiąc się w ten sposób malec nie robi nam na złość, ale szuka nowych bodźców rozwojowych.
Chwalmy maluszka za starania, za ciekawość świata i dobre chęci, zamiast ciągle strofować go za ruchliwość i nowe pomysły, które są tak naprawdę oznaką prawidłowego rozwoju 22-miesięcznego dziecka. Rozmawiamy, tłumaczymy dlaczego czegoś nie wolno, ale przede wszystkim stale mamy 22-miesięczne dziecko na oku.
Pamiętajmy także, żeby zamiast ciągłych zakazów, pokazywać maluszkowi przyjazne alternatywy niepożądanych zachowań. Dziecko skacze ze zbyt wysokich miejsc – pokażmy niską pufę lub krzesło, z których będzie mogło bezpiecznie zeskakiwać. 22-miesięczne dziecko wkłada coś do nosa – zaoferujmy mu skarbonkę lub pudełko z wyciętą dziurą, do której będzie wrzucać monety czy nakrętki (pod nadzorem opiekuna).
Przekierowanie uwagi na bezpieczniejszą zabawę to także wspaniały pomysł na uniknięcie ataku frustracji, kiedy zabraniamy czegoś dziecku w 22. miesiącu życia.
Rozwój psychiczny w 22. miesiącu życia: co potrafi zdrowo rozwijające się dziecko?
W tym wieku maluchy wykazują się już całkiem dobrą pamięcią i umiejętnością logicznego planowania swoich działań, w podstawowym zakresie. Kiedy dzwoni babcia lub dziadek, 22-miesięczne dziecko potrafi rozpoznać, z kim rozmawia i w pamięci przywołać obraz danej osoby. Coraz lepiej idzie maluszkowi zapamiętywanie różnych wierszyków i piosenek, a także sekwencji prostych ruchów np. zabawa do piosenki ,,kaczuszki”. Dziecko w 22. miesiącu życia zaczyna rozumieć także proste żarty i ,,przekomarzanie się”, które sprawia maluchowi wiele radości.
Rozwój samodzielności 22-miesięcznego dziecka sprawia, że brzdąc niemal wszystko chce robić sam. Kiedy się gdzieś spieszymy warto wziąć na to poprawkę i zamiast denerwować się na maluszka, należy zacząć przygotowania do wyjścia z odpowiednim wyprzedzeniem. Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest płynne przechodzenie od euforii do prawdziwej rozpaczy, kiedy coś mu nie wychodzi np. zapinanie buta, lub kiedy opiekunowie czegoś mu zabraniają. W 22. miesiącu dziecko nie potrafi jeszcze w pełni panować nad swoimi emocjami, dlatego rodzice powinni wykazać się zarówno cierpliwością, jak i konsekwencją w egzekwowaniu wcześniej ustalonych granic.
Niechęć do zmian i dzielenia się zabawkami w 22. miesiącu życia dziecka
Maluszek uwielbia być w centrum uwagi i nie potrafi czekać na swoją kolej. To zachowania normalne dla rozwoju psychiki 22-miesięcznego dziecka. Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest także zaciekłe bronienie swoich zabawek, ponieważ w tym wieku empatia i umiejętność dzielenia się z innymi są dopiero w początkowej fazie rozwoju. Warto tłumaczyć maluchowi ideę dzielenia się, ale nie należy złościć się na 22-miesięczne dziecko, kiedy mimo tłumaczeń wciąż nie chce dzielić się zabawkami. To postawa normalna dla tego etapu rozwoju 22-miesięcznego dziecka.
Naukę dzielenia się warto rozpocząć od zachęcania 22-miesięcznego dziecka do częstowania czymś, czego ma więcej. Kiedy szkrab ma w rączkach miseczkę pełną np. pokrojonych jabłek zachęćmy go, aby poczęstował inne dzieci lub członków rodziny. W tym wieku maluchy wykazują także duży opór przed zmianami, zarówno jeśli chodzi o przebieg dnia, jak i zmianę kubeczka z którego np. co rano piją kakao.
Rutyna i przewidywalność zapewniają dziecku w 22. miesiącu życia dużą dawkę poczucia bezpieczeństwa w świecie pełnym bodźców i nowych wrażeń. Dlatego w miarę możliwości warto zapewnić maluchowi powtarzalny schemat dnia i od czasu do czasu pozwolić mu jeść zupę widelcem zamiast łyżką, jeśli bardzo się przy tym upiera. Za kilka miesięcy prawidłowo rozwijające się dziecko w 22. miesiącu nabierze nieco większej elastyczności pod kątem nowości i zmian.
Napady złości, agresja i spora porcja egoizmu: jak radzić sobie z trudnymi zachowaniami dziecka w 22. miesiącu życia?
Przede wszystkim jak najwięcej rozmawiajmy z maluszkiem o emocjach podkreślając, że żadne z nich nie są złe, natomiast nieprawidłowy może być sposób ich wyrażania. Konsekwentnie nie zgadzajmy się na to, aby 22-miesięczne dziecko krzywdziło innych np. poprzez bicie, gryzienie, czy plucie. Zawsze przerywamy tego typu zachowanie, ze spokojem zabieramy malucha na bok i zostajemy z nim, aby się uspokoił.
\Niektórym dzieciom pomaga mocne przybijanie piątki rodzicowi lub silne przytulanie się do mamy lub taty, przez co emocje mają szansę z maluszka ujść. Dopiero gdy 22-miesięczne dziecko uspokoi się i ochłonie, porozmawiajmy z nim o lepszych niż agresja sposobach radzenia sobie z emocjami.
Rodzice również powinni być przykładem dla maluszka. Rozwój 22-miesięcznego dziecka odbywa się w dużej mierze poprzez obserwację i naśladowanie zachowania opiekunów – warto o tym pamiętać.
Rozdrażnienie, problemy z koncentracją i zachowaniem często nasilają się także u 22-miesięcznych dzieci, które regularnie korzystają ze smartfonów rodziców lub przez długi czas oglądają telewizję. Zamiast włączać dziecku bajkę, jak najczęściej zachęcajmy je do współpracy i pomocy w drobnych, codziennych obowiązkach (pod nadzorem rodzica). To pozwoli 22-miesięcznemu dziecku budować nie tylko samodzielność, ale przede wszystkim poczucie własnej wartości i sprawczości.
Chłopiec bawi się lalkami, a dziewczynka samochodami: jak reagować na takie zachowania 22-miesięcznego dziecka?
Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest eksperymentowanie z własnym ciałem, które może objawiać się m.in. dotykaniem swoich narządów płciowych z prawdziwym zaciekawieniem. W tym wieku dzieci zaczynają bowiem dostrzegać różnice pomiędzy chłopcami i dziewczynkami, jednak maluszki zazwyczaj jeszcze nie identyfikują siebie z konkretną płcią. Dlatego chłopcy w 22. miesiącu życia mogą mieć ochotę bawić się lalkami i malować paznokcie jak mama, a dziewczynki chcą ,,pomagać” tacie naprawić zlew i bawią się samochodami. To zupełnie normalne zachowania, za które w żadnym wypadku nie wolno malucha karcić.
Dzieci w 22. miesiącu życia nie postrzegają zabawek i czynności jako ,,męskich” i ,,damskich” – to dorośli tak je klasyfikują, po części ze względu na uwarunkowania społeczno-kulturowe.
Co zrobić w sytuacji, kiedy 22-miesięczne dziecko dotyka swoich narządów płciowych?
Na pewno nie należy zawstydzać maluszka, krzyczeć na niego i karać za to, że poznaje swoje ciało. Warto za to wytłumaczyć mu czym są czynności fizjologiczne związane z narządami płciowymi. To może być doskonały wstęp do odpieluchowania. Jeśli obserwujemy, że 22-miesięczne dziecko dotyka swoich narządów płciowych wyjątkowo często i natarczywie, warto przekierować jego zainteresowanie na jakąś ciekawą zabawkę, książeczkę lub wspólnie wykonywaną czynność np. przygotowywanie obiadu.
Zwiększone zainteresowanie własnymi narządami płciowymi to zazwyczaj przejściowy etap rozwoju 22-miesięcznego dziecka, który przemija samoistnie. W razie wystąpienia jakichkolwiek trudności, czy wątpliwości rodziców co do właściwych reakcji na nietypowe zachowania dziecka w 22. miesiącu życia, zawsze można poradzić się pediatry lub udać się z maluchem do psychologa dziecięcego.
Co zrobić, jeśli 22-miesięczne dziecko nie mówi – jak przebiega rozwój mowy?
Kiedy dziecko ma 22 miesięcy rozumie większość prostych komunikatów oraz kierowanych do niego poleceń, które potrafi wykonać, jeśli się je do tego odpowiednio zachęci. W tym wieku maluszek zna już nawet ok. 100 słów i wiele z nich potrafi wypowiedzieć, budując przy tym proste zdania, złożone z 2-3 wyrazów np. ,,Pić tam nie”. Co jednak w sytuacji, kiedy 22-miesięczne dziecko nie mówi?
W pierwszej kolejności należy zbadać słuch maluszka, nawet jeśli przesiewowe badanie słuchu wykonane krótko po porodzie nie wykazało żadnych nieprawidłowości. Kiedy 22-miesięczne dziecko nie mówi lub mówi bardzo mało, a miało w przeszłości problemy ze ssaniem piersi i rozszerzaniem diety, z pewnością ponownie warto skonsultować się z pediatrą i neurologopedą.
Czujność rodziców powinno wzbudzić także to, że 22-miesięczne dziecko w ciągu dnia i w nocy ma stale otwartą buzię i oddycha głównie przez usta. Może to świadczyć o zmniejszonym napięciu mięśniowym m.in. w obrębie twarzy i jamy ustnej. Kiedy rodzice skarżą się, że ich 22-miesięczne dziecko nie mówi warto także doprecyzować, czy nie mówi praktycznie nic, czy jednak mówi sporo, ale po swojemu.
W tym wieku za mówienie uznaje się powtarzalne słowa dźwiękonaśladowcze np. kiedy maluszek mleko zawsze nazywa ,,eko”, a lampę ,,apa”. Jeśli 22-miesięczne dziecko nie mówi, z pewnością nie warto czekać, ale udać się do pediatry. Lekarz zbada dziecko i podpowie rodzicom do jakich, innych specjalistów ewentualnie należy się z maluszkiem udać.
W jaki sposób zwiększać zasób słów dziecka w 22. miesiącu życia?
Niezależnie od tego, czy 22-miesięczne dziecko nie mówi, mówi mało lub całkiem sporo, jak najwięcej rozmawiajmy z maluszkiem. O czym? W zasadzie o wszystkim – o tym co właśnie robimy, o rzeczach mijanych na spacerze, a także o emocjach. Oczywiście nie zalewamy malucha potokiem słów, dajemy mu czas na odpowiedź czy wtrącenie się do rozmowy. Rozwój mowy 22-miesięcznego dziecka zdecydowanie wspiera wspólne czytanie książeczek oraz nauka prostych piosenek i wierszyków typu ,,Wpadła gruszka do fartuszka”. W komunikacji z maluchem warto używać prostych słów, pozbawionych zdrobnień.
Nie naciskajmy także na 22-miesięczne dziecko, aby koniecznie coś powiedziało i nie poprawiajmy jego błędów z naganą w głosie – to często powoduje opór, zniechęca do dalszych prób mówienia. W 22. miesiącu dla dziecka najważniejsze jest to, co chce przekazać a nie forma, w jakiej to robi.
Rozwój aparatu mowy u 22-miesięcznego dziecka zdecydowanie wspiera także wzmocnienie mięśni w obrębie jamy ustnej oraz twarzy np. poprzez rzucie twardszych pokarmów oraz picie z otwartego kubeczka, zamiast z kubka-niekapka.
Zabawy wspierające rozwój dziecka w 22. miesiącu
Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest powtarzanie swojej ulubionej zabawy w nieskończoność. Dlatego, jeśli maluszek w tym wieku non stop chce bawić się tylko w chowanego lub czytać ciągle tę samą książeczkę, warto mu na to pozwolić.
Powtarzalność daje dziecku w 22. miesiącu życia poczucie bezpieczeństwa i pozwala doskonalić daną umiejętność.
Zabawy wspierające rozwój 22-miesięcznego dziecka to wszystkie aktywności na świeżym powietrzu – przeskakiwanie przez kałuże, slalom pomiędzy drzewami, wspinanie się na drabinki na placu zabaw (pod nadzorem opiekuna). Zabawy w parku to także szansa na spotkanie innych dzieci, obserwacja ich i pierwsze próby interakcji z rówieśnikami. W 22. miesiącu dzieci wciąż bawią się raczej obok siebie niż razem, jednak przebywając ze sobą nabierają wielu, ważnych kompetencji społecznych.
Wspaniałą przygodą dla malucha będzie także wyprawa do ZOO lub na basen. To doskonała dawka stymulacji i okazja do poszerzenia zasobu słów. Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko są także wszelkie zabawy z piłką: rzucanie do celu, kopanie piłeczki nieruchomej, oraz toczącej się. W tym wieku doskonale sprawdzą się także zabawy plastyczne: malowanie kredkami lub farbami, lepienie z masy solnej lub ugniatanie ciasta, formowanie ciasteczek. Dla dziecka w 22. miesiącu życia świetnie sprawdzą się również proste, 6-elementowe układanki, czy gra typu memory, dedykowana najmłodszym.
Ile powinno ważyć 22-miesięczne dziecko?
Apetyt dziecka w tym wieku może wykazywać naturalne wahania, związane ze skokiem rozwojowym w 22. miesiącu oraz nastrojem maluszka. Często dziecko może odmawiać zjedzenia posiłku na innym niż dotychczas talerzyku, chce jeść non stop te same dania i oczywiście wszystko chce zrobić samo. To normalny etap rozwoju 22-miesięcznego dziecka.
Ustalmy z maluszkiem tygodniowe menu, składające się z jego ulubionych, ale zdrowych potraw. Można wspólnie z dzieckiem narysować je w formie tabelki i przypiąć magnesem na lodówce. Dzięki temu w razie ,,awantury” maluszka o podany posiłek, warto powołać się na wspólnie ustalone menu, co może pomóc załagodzić sytuację (daje bowiem dziecku poczucie sprawczości i decyzyjności w ważnych, domowych kwestiach).
Ile powinno ważyć 22-miesięczne dziecko?
W tym wieku maluszki ważą zazwyczaj między 10 a 16 kg, jednak masa ciała jest zależna nie tylko od płci (chłopcy mogą być nieco ciężsi), ale również temperamentu i ruchliwości dziecka oraz indywidualnej konstytucji uwarunkowanej genetycznie. To ile powinno ważyć 22-miesięczne dziecko można skontrolować w domu, a uzyskany pomiar nanieść na siatkę centylową, adekwatną dla wieku i płci maluszka.
Siatki centylowe można znaleźć na ostatnich stronach książeczki zdrowia dziecka lub zapytać o nie swojego pediatrę. Jeśli to ile powinno ważyć 22-miesięczne dziecko odbiega od normy lub w jakikolwiek sposób niepokoi rodziców, powinni porozmawiać o tym z lekarzem.
Jakie, zdrowe nawyki żywieniowe warto wprowadzić do codziennego dnia dziecka w 22. miesiącu życia?
W 22. miesiącu dziecko ma już zazwyczaj swoje preferencje żywieniowe, które najczęściej dotyczą smaków słodkiego i słonego. Pamiętajmy, że to rodzice wciąż powinni decydować o tym co dziecko zje, natomiast do maluszka należy ostateczna decyzja: ile zje i czy w ogóle ma ochotę na posiłek.
W 22. miesiącu życia dzieci mogą zacząć wymuszać krzykiem i płaczem zakup słodyczy, czy ominięcie obiadu na rzecz deseru. Rodzice powinni wykazywać się konsekwencją, a przede wszystkim sami dawać dobry przykład. Nie wymagajmy od dziecka w 22. miesiącu, że nie będzie jadło słodyczy i innych, niezdrowych przekąsek, jeśli sami je spożywamy. To samo tyczy się także jedzenia warzyw i owoców, oraz picia wody, zamiast słodkich napojów.
Tym, co potrafi 22-miesięczne dziecko jest uważna obserwacja rodziców. Dlatego maluch szybko zacznie buntować się, jeśli notorycznie mama i tata będą proponować mu do jedzenia potrawy zupełnie inne od tych, które sami jedzą.
Na co dzień wciąż unikamy w diecie maluszka dużej ilości soli oraz cukru. Staramy się także, aby w 22. miesiącu dziecko jadło 2-3 główne posiłki oraz 1-2 przekąski w ciągu dnia. Do każdego dania serwujemy porcję warzyw, owoce wprowadzamy w formie zdrowych przekąsek. W miarę możliwości ustalmy także stałe godziny posiłków i nie uczmy maluszka ciągłego podjadania. Po posiłku, a co najmniej 2 razy dziennie należy także myć ząbki 22-miesięcznego dziecka z użyciem szczoteczki dziecięcej oraz pasty o stężeniu fluoru 1000 ppm.
Rozwój samodzielności 22-miesięcznego dziecka umożliwia mu samodzielne szczotkowanie zębów, natomiast na koniec to rodzic zawsze powinien dokładnie poprawić czyszczenie wykonane przez malucha – to najlepszy sposób na zapobieganie próchnicy.
