Z pierwszej części artykułu o rozwoju dziecka w 5. roku życia dowiedzieliśmy się, że maluch jest coraz bardziej samodzielny i kreatywny. Charakterystyka dziecka 5-letniego to jednak także zachowania trudne dla rodziców, takie jak obrażanie się, próby szantażu czy ostentacyjnie wolne wykonywanie czynności, na które maluch nie ma ochoty.
Jak przebiega prawidłowy rozwój emocjonalny 5-latka i jak w tym wieku może objawiać się u dziecka bunt? Jak poradzić sobie w sytuacji, kiedy 5-latek nie chce chodzić do przedszkola lub sika w nocy do łóżka? W tym artykule przybliżymy również przebieg rozwoju emocjonalnego dziecka 5-letniego.
Rozwój emocjonalny 5-latka, czyli bunt oraz testy cierpliwości dla rodziców
Gdy dziecko ma 5 lat jest już dość stabilne emocjonalnie, jednak wciąż zdarzają mu się napady niekontrolowanych emocji, z którymi maluch nie umie sobie poradzić. Rozwój emocjonalny 5-latka cechuje duża dawka egocentryzmu. Maluchowi często wydaje się, że jest w centrum wszechświata i wszyscy powinni czuć, myśleć i postępować tak, jak mu się podoba.
Bunt 5-latka nie przebiega tak gwałtownie, jak miało to miejsce w poprzednich latach rozwoju dziecka, jednak i tak może dać się rodzicom we znaki.
Rozwój emocjonalny 5-latka obejmuje pojawienie się nowych uczuć, takich jak m.in. zakłopotanie, duma czy poczucie winy. Dlatego z jednej strony bunt 5-latka pcha go do obrażania się na opiekunów, odgrażania się w stylu: ,,Nie lubię Was! Nie będę z Wami rozmawiał!”. Natomiast z drugiej strony pięciolatek często ma poczucie winy wobec rodziców, których przecież bardzo kocha.
5-letnim dzieckiem targa wiele uczuć i emocji, w których wciąż potrafi się pogubić. Kiedy się z czymś nie zgadza, 5-letnie dziecko często okazuje bunt poprzez ostentacyjne wykonywanie jakiejś czynności w zwolnionym tempie np. długie jedzenie obiadu, czy ubieranie się. Bunt 5-latka to także nagła ,,głuchota” na prośby i polecenia wydawane przez rodzica, a niekiedy nawet symulowanie różnych dolegliwości w celu wyegzekwowania od opiekunów określonych korzyści np. oglądania bajek w telewizji.
Oczywiście symptomy zgłaszane przez dziecko 5-letnie mogą być prawdziwe, dlatego nie lekceważymy ich z marszu, ale bacznie obserwujemy samopoczucie malucha. W razie wątpliwości warto zasięgnąć porady pediatry.
Bunt 5-latka: czy jest na to sposób?
Bardzo korzystne dla prawidłowego rozwoju emocjonalnego 5-latka jest wspólne ustalenie z nim zrozumiałych zasad panujących w domu, na spacerze czy w przedszkolu, a także konsekwentne ich przestrzeganie. Czasem warto razem z 5-letnim dzieckiem sporządzić obrazkowy ,,kodeks postępowania” i przypiąć go do lodówki, a w razie buntu 5-latka odwoływać się do wspólnie ustalonych reguł. Warto upewnić się, czy dziecko dobrze rozumie nasze polecenia i obowiązujące reguły.
Bunt 5-latka często wynika z nieporozumień lub konfliktu interesów, o czym dobrze z maluchem na spokojnie porozmawiać. Rozwój emocjonalny 5-latka obejmuje także stosunkowo chętną współpracę z opiekunami oraz rówieśnikami, umiejętność reakcji odroczonych (np. czekanie na swoją kolej), oraz większą chęć dzielenia się zabawkami, czy przysmakami. Bunt 5-latka może objawiać się także impulsywną agresją w trudnych dla malucha sytuacjach.
Jeśli rozwój emocjonalny 5-latka niepokoi rodziców i nie nie potrafią oni poradzić sobie trudnymi zachowaniami malucha, zawsze powinni zasięgnąć porady psychologa dziecięcego.
Rozwój mowy u dziecka 5-letniego
Jak już wspominaliśmy, tym co powinien umieć 5-latek w przedszkolu jest powtarzanie prostych wierszyków i rymowanek. Pięciolatek konstruuje zdania wielokrotnie złożone, posiada zdolności narracyjne oraz używa wielu zwrotów nacechowanych emocjonalnie np. ,,To fenomenalne i odlotowe!”. Rozwój mowy 5-latka obejmuje wypowiadanie wszystkich głosek, choć spora część dzieci nie umie wymawiać jeszcze ,,r” i w tym wieku jest to jeszcze zupełnie normalne. Testy dla 5-latka obejmują także wypowiadanie głosek z tzw. szeregu szumiącego np. sz, dż, cz.
Wypowiedzi 5-letniego dziecka powinny być zrozumiałe dla otoczenia, zawierać poprawną kolejność zdarzeń, prawidłowy szyk słów w zdaniach. Maluch w tym wieku nie powinien już zmieniać kolejności sylab w wyrazach chyba, że od czasu do czasu, w żartach – pięciolatek bardzo lubi słowne ,,wygłupy” i żartowanie.
Rozwój mowy oraz rozwój poznawczo – emocjonalny 5-latka wciąż przebiega poprzez zadawanie opiekunom mnóstwa pytań. Poprzez ciągłe wypytywanie o wszystko pięciolatek nie tylko zaspokaja swoją niespożytą ciekawość, ale nawiązuje także kontakty społeczne, uczy się słuchać ze zrozumieniem oraz prowadzić dyskusje. Dlatego nie warto zbywać 5-letniego dziecka, ale jak najczęściej, z zainteresowaniem udzielać mu odpowiedzi, oraz rozmawiać z nim o emocjach i strategiach radzenia sobie z nimi.
Co zrobić, kiedy 5-latek nie chce chodzić do przedszkola?
Tym, co powinien umieć 5-latek w przedszkolu jest wspólna zabawa tematyczna z innymi dziećmi. Jeśli 5-letnie dziecko nie chce chodzić do przedszkola może to świadczyć o problemach z nawiązywaniem relacji z rówieśnikami. Opóźnienie rozwoju mowy u 5-latka może wpływać na jego trudności społeczno-komunikacyjne. Maluch ma wtedy duże trudności z pojmowaniem zasad zabaw oraz gier, a tym samym z przestrzeganiem ich, przez co może zostać odrzucony przez grupę. 5-latek nie chce chodzić do przedszkola także wtedy, kiedy jest bardzo związany z rodzicami i nie lubi się z nimi rozstawać.
Bardzo popularna obecnie praca zdalna może nasilać niechęć malucha do wychodzenia z domu, w którym przecież zostaje mama lub tata. Jeśli 5-latek nie chce chodzić do przedszkola rozmawiajmy z nim o tym, dlaczego w ogóle chodzi do przedszkola. Przy okazji przedstawmy korzyści, jakie maluch może odnieść np. zabawa z dziećmi, inne niż domu zabawki, a może spotkania z przedszkolanką, którą wyjątkowo lubi.
Rozmawiajmy z 5-letnim dzieckiem o uczuciach, związanych z chodzeniem do przedszkola. Starajmy się także spędzać z pięciolatkiem wartościowy, wspólny czas, kiedy wróci z placówki. 5-latek nie chce chodzić do przedszkola również wtedy, kiedy nie przepada za opiekunami w danej placówce. To naturalne, że nie wszystkich darzymy sympatią i warto rozmawiać o tym z pięciolatkiem.
Równocześnie należy zrobić wśród innych rodziców rozeznanie, czy ich pociechy także wykazują niechęć w stosunku do danych opiekunów w placówce. Być może jest to problem, który warto poruszyć z dyrekcją. Niestety, kiedy 5-latek nie chce chodzić do przedszkola i nagminnie skarży się na opiekę w danej placówce, pomocna może okazać się zmiana przedszkola – oczywiście jeśli rozmowy z maluszkiem oraz opiekunami nie dają rezultatów.
Jeśli 5-latek nie chce chodzić do przedszkola postarajmy się także unikać nagród typu: ,,Jak pójdziesz do przedszkola, to kupię Ci lizaka”. Zamiast tego skupmy się na próbie zrozumienia faktycznej przyczyny tego, że 5-latek nie chce chodzi do przedszkola. Jeśli sami nie umiemy uporać się z sytuacją, warto zwrócić się po pomoc do psychologa dziecięcego.
5-latek sika w nocy: jak można mu pomóc?
Testy dla 5-latka obejmują pełną samodzielność w zakresie higieny, w tym załatwianie swoich potrzeb fizjologicznych do toalety. Co jednak w sytuacji, kiedy 5-letnie dziecko sika w nocy, mocząc łóżko? Przyczyn może być wiele, jednak rozwój wiedzy medycznej jednoznacznie wykluczył, jakoby główną przyczyną tego, że 5-letnie dziecko sika w nocy były lęki oraz silne emocje, jakie przeżywa w ciągu dnia, czy we śnie.
To, że 5-letnie dziecko sika w nocy zawsze należy zgłosić pediatrze, dzięki czemu lekarz będzie mógł dokładnie zbadać maluszka, zebrać od rodziców dokładny wywiad i skierować dziecko na dodatkowe badania.
Dlaczego 5-latek sika w nocy?
Problem może leżeć po stronie zbyt małego pęcherza moczowego, który nie jest w stanie pomieścić moczu produkowanego w czasie snu. Pęcherz moczowy rośnie razem z dzieckiem, jednak czasami jego wzrost z różnych przyczyn może być nieco opóźniony i należy to skontrolować. 5-latek może sikać w nocy także dlatego, że wazopresyna, czyli hormon regulujący dobową produkcję moczu, jest u dziecka wydzielany w nieprawidłowych ilościach. Przez to produkcja moczu w nocy może być znacznie wyższa, niż ma to miejsce u innych dzieci w tym wieku.
To, że 5-latek sika w nocy często jest także spowodowane nieprawidłowościami w obrębie koordynacji mięśni wypieracza pęcherza oraz zwieracza cewki moczowej. Jak widać, kiedy 5-latek sika w nocy absolutnie nie należy go obwiniać o ,,lenistwo” czy ,,złośliwość”, ale udać się z nim do lekarza, który pomoże skutecznie poradzić sobie z problemem.
Pamiętajmy, że moczenie nocne powoduje ogromny stres u 5-letniego dziecka i znacząco obniża jego poczucie własnej wartości. Kiedy 5-latek sika w nocy, związany z tym stres może przekładać się na pogorszenie wyników w testach przedszkolnych dla 5-latka, czy na problemy w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami. W niektórych przypadkach moczenia nocnego konieczna będzie także pomoc psychologa dziecięcego.
Ile powinien ważyć 5-latek i jakich błędów dietetycznych warto unikać?
To ile powinien ważyć 5-latek na bieżąco warto monitorować w domu, a uzyskane pomiary nanosić na siatki centylowe, adekwatne do wieku i płci dziecka. Dzięki temu zyskamy wiedzę na temat tego, ile powinien ważyć 5-latek i jak wypada na tle rówieśników (czyli w którym centylu mieści się dziecko). Ile powinien ważyć 5-latek?
W tym wieku maluchy osiągają masę ciała ok. 15-25 kg, przy czym chłopcy statystycznie ważą nieco więcej, niż dziewczynki. To ile powinien ważyć 5-latek warto kontrolować nie tylko ze względu na normy rozwojowe, ale także pod kątem profilaktyki otyłości. Nadmierna masa ciała jest bowiem coraz częstszym problemem obserwowanym już u 5-letnich dzieci.
Przede wszystkim to najbliżsi powinni być dla pięciolatka przykładem zdrowego odżywiania. Nie można oczekiwać od dziecka, że będzie odżywiało się zdrowo i unikało słodyczy, jeśli sami mamy do nich zbyt dużą słabość. Dziecko, które ma 5 lat powinno dostawać w ciągu dnia:
- 3 różnorodne posiłki oraz
- 1-2 pełnowartościowe przekąski np. jogurt naturalny z owocami, kilka wielozbożowych krakersów z hummusem, pół szklanki koktajlu owocowo-warzywnego (świetne połączenie to np. woda, banan, jabłko, garść szpinaku oraz kropla oliwy);
- do każdego dania serwujemy warzywa i nie uczymy 5-latka podjadania między posiłkami;
- do picia proponujemy wodę, ewentualnie niesłodzone, naturalne herbaty owocowe.
Jeśli opiekunowie nie wiedzą, jak prawidłowo komponować jadłospis dla 5-letniego dziecka, powinni poradzić się pediatry lub dietetyka dziecięcego. To, ile powinien ważyć 5-latek jest nie tylko kwestią wyglądu. Zarówno niedowaga, a w szczególności powszechna obecnie nadwaga u 5-letnich dzieci może prowadzić do wykształcenia się wielu schorzeń m.in. chorób narządu ruchu, problemów kardiologicznych, czy metabolicznych np. cukrzyca typu II.