Koniec 4 tygodnia życia dziecka to dla rodziców bardzo wzruszający moment – ich ukochany maluszek dopiero co był w brzuchu u mamy, a już będzie kończyć swój pierwszy miesiąc życia! Rozwój zmysłów pozwala dziecku coraz lepiej poznawać świat, a stopniowe dojrzewanie układu pokarmowego sprawia, że po karmieniu 4 tygodniowego dziecka może niekiedy występować ulewanie pokarmu. Laktacja wciąż jest w fazie stabilizacji, dlatego wiele mam zastanawia się ile je 4 tygodniowe dziecko karmione piersią?
W tym wpisie odpowiemy na te często pojawiające się pytania związane z żywieniem 4 tygodniowego niemowlaka i poruszymy temat skoku rozwojowego, który może pojawić się u dziecka w tym okresie. Dowiesz się również czym jest zespół nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS), czy spanie razem z 4 tygodniowym dzieckiem jest bezpieczne i jak skutecznie uporać się z ciemieniuchą.
Rozwój motoryczny i skok rozwojowy w 4 tygodniu życia niemowlaka
W 4 tygodniu noworodek powoli wkracza w nowy etap, gdyż wraz z upływem 28 dnia od momentu porodu kończy się okres noworodkowy i dziecko zaczyna być nazywane niemowlęciem. Maluszek wciąż śpi nawet 18-20 godzin na dobę, jednak podczas okresów czuwania stopniowo staje się bardziej aktywny i ciekawy świata.
Zaciśnięte piąstki niemowlaka w 4 tygodniu życia zaczynają coraz częściej otwierać się, choć odruch chwytny wciąż jest jeszcze silny i zaniknie u maluszka dopiero ok. 4 miesiąca. Odruch jest wywoływany poprzez drażnienie wnętrza dłoni niemowlęcia, dlatego aby nie stymulować nadmiernego zaciskania piąstek u 4 tygodniowego dziecka warto zwracać uwagę, aby rękawki ubranek nie były zbyt długie. Niemowlę rośnie jak na drożdżach dlatego zawsze gdy zauważysz, że jakaś część garderoby jest już za mała i może krępować swobodne ruchy dziecka, należy wymienić ubranko na większe.
W okolicach 4 tygodnia życia dzieci niekiedy robią się bardziej niespokojne, płaczliwe, częściej się wybudzają i mają zwiększoną potrzebę ssania (wzrasta częstotliwość, a tym samym to ile je 4 tygodniowe dziecko karmione piersią). Tak może – choć nie zawsze musi – objawiać się skok rozwojowy w 4 tygodniu życia maluszka, zakończony pojawieniem się nowych umiejętności motorycznych.
Dziecko w leżeniu na brzuszku zaczyna na kilka sekund utrzymywać główkę w górze, potrafi na moment zatrzymać wzrok na zabawce lub pochylonej nad nim twarzy i poza płaczem zaczyna wydawać z siebie pierwsze dźwięki. Każde dziecko rozwija się w indywidualny sposób, dlatego skok rozwojowy w 4 tygodniu może pojawić się nieco wcześniej lub później, a objawy mu towarzyszące mogą mieć różny stopień nasilenia.
Skóra dziecka w 4 tygodniu życia: czym jest ciemieniucha i dlaczego występuje?
Gdy dziecko ma 4 tygodnie jego skóra zazwyczaj jest gładka, miękka i delikatnie zaróżowiona, dlatego wymaga pielęgnacji z użyciem łagodnych kosmetyków dedykowanych niemowlętom. Mimo wszelkich starań rodziców, skóra maluszka nie zawsze jest jednak idealnie gładka. U 4 tygodniowego dziecka można niekiedy zaobserwować różnego rodzaju wykwity np. żółto-białe łuski pokrywające owłosioną skórę głowy dziecka.
Jest to objaw Łojotokowego Zapalenia Skóry (ŁZS), które pojawia się u dzieci najczęściej między 2 a 10 tygodniem po porodzie, jednak może wystąpić także w późniejszych miesiącach życia. Najpierw białe, a następnie żółtawe łuski-strupki tworzą małe skupiska lub swoisty czepiec na owłosionej skórze głowy maluszka. ŁZS w tej lokalizacji nazywane jest ciemieniuchą.
Przyczyny wystąpienia ciemieniuchy w 4 tygodniu życia dziecka nie są do końca poznane, jednak wbrew powszechnym przekonaniom nie są związane z brakiem higieny. Badania wskazują na korelację pomiędzy nadprodukcją łoju, a zwiększonym poziomem androgenów (nadmiar tych hormonów u niemowląt najczęściej pochodzi jeszcze od mamy) a w niektórych przypadkach ciemieniuchę może powodować nadkażenie grzybicze.
Zmiany skórne w przebiegu Łojotokowego Zapalenia Skóry niekiedy pojawiają się także w innych lokalizacjach m.in.:
- w rejonie brwi;
- fałdów nosowo-wargowych;
- przestrzeni za uszami;
- na klatce piersiowej;
- czy okolicy okołopieluszkowej.
Wykwity niekiedy mogą przypominać objawy Atopowego Zapalenia Skóry, choć w przebiegu ŁZS zwykle nie obserwuje się świądu, a stan skóry nie poprawia się po długotrwałym stosowaniu emolientów. Nadmierne natłuszczanie może wręcz pogorszyć stan skóry z ŁZS. W tym wypadku dobrze sprawdzają się delikatne preparaty nawilżające dla niemowląt oraz produkty z dodatkiem cynku.
Świąd skóry u 4 tygodniowego niemowlęcia może być wskazówką, że oprócz ŁZS u maluszka należy wziąć pod uwagę także diagnostykę w kierunku AZS. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stanu zdrowia oraz pielęgnacji wyjątkowo wrażliwej skóry 4 tygodniowego dziecka, po poradę zawsze najlepiej udać się do pediatry lub dermatologa.
Sprawdzone sposoby na ciemieniuchę
W przypadku ciemieniuchy na główce dziecka, bardzo dobrze sprawdza się obfite natłuszczenie skóry głowy na ok. 10-15 minut przed kąpielą 4 tygodniowego dziecka, delikatne wyczesanie łusek za pomocą miękkiej, dokładnie umytej szczotki do włosów przeznaczonej dla niemowląt. Po tych zabiegach dokładnie myjemy główkę dziecka z użyciem delikatnego szamponu dla niemowląt. Drobne, sączące się zmiany można przetrzeć dodatkowo czystym gazikiem nasączonym środkiem z oktenidyną. Taką pielęgnację stosujemy przy każdej kąpieli, aż do ustąpienia objawów ciemieniuchy.
ŁZS ,,lubi” ciepło i wilgoć, dlatego na co dzień staramy się zwracać szczególną uwagę na to, aby nie przegrzewać dziecka w 4 tygodniu życia i zakładać mu ubranka wykonane wyłącznie z przewiewnych, naturalnych materiałów (jest to zalecane dla wszystkich niemowląt, nie tylko tych z problemami skórnymi).
Wszystkie zmiany na skórze 4 tygodniowego niemowlęcia zawsze warto skonsultować z pediatrą lub położną. W przypadku ŁZS szczególnie warto to zrobić, gdy zmiany nie obejmują wyłącznie owłosionej skóry głowy, nasilają się lub nie poddają łagodnym zabiegom pielęgnacyjnym, które powinny zacząć przynosić pierwsze efekty po ok. 2 tygodniach stosowania.
Czym jest zespół nagłej śmierci łóżeczkowej i jak można mu zapobiec?
Zespół nagłego zgonu niemowląt (SIDS – sudden infant death syndrome) najczęściej występuje u dzieci między 1 a 3 miesiącem po porodzie i choć nie jest zjawiskiem częstym (szacunkowo dotyczy ok. 0,03% niemowląt), zdecydowanie warto zwrócić uwagę na jego profilaktykę. W wystąpieniu SIDS dużą rolę odgrywają czynniki środowiskowe, na które rodzice i opiekunowie 4 tygodniowego niemowlaka mają ogromny wpływ.
Jak można zmniejszyć ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej?
- Jeszcze w ciąży (oraz po narodzeniu) nie narażamy dziecka na obecność dymu tytoniowego;
- Niemowlę układamy do snu na stosunkowo twardym, gładkim i płaskim materacu;
- Najbezpieczniejszą pozycją do snu dla 4 tygodniowego dziecka jest leżenie na pleckach (zmniejsza ryzyko zachłyśnięcia). Za kilka miesięcy, gdy dziecko będzie umiało swobodnie obracać się z pleców na brzuch i z brzuszka na plecy, pozycji do snu nocnego nie trzeba będzie aż tak rygorystycznie kontrolować. 4 tygodniowe niemowlę może spać na brzuszku, ale wyłącznie pod czujnym okiem rodziców – najlepiej w ciągu dnia, gdy opiekunowie nie śpią;
- Łóżeczko w którym śpi dziecko powinno być pozbawione miękkich przytulanek, poduszek, kocyków i innych przedmiotów, które przypadkowo mogłyby zakryć drogi oddechowe 4 tygodniowego noworodka, utrudniając oddychanie. Z tego względu dla niemowląt najbezpieczniejsze jest spanie w nocy w specjalnych śpiworkach, zamiast pod kołderką/kocykiem;
- Karmienie piersią jest niezależnym, potwierdzonym naukowo czynnikiem zmniejszającym ryzyko wystąpienia zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej;
Ryzyko wystąpienia SIDS spada znacząco u dzieci, które śpią z rodzicami w jednej sypialni, możliwie jak najbliżej, jednak nie w tym samym łóżku (gdyż pojawia się ryzyko przypadkowego nakrycia dziecka kołdrą lub przygniecenia przez rodzica). Wspaniale sprawdzają się w tym przypadku łóżeczka dziecięce w formie tzw. dostawki do łóżka rodziców.
Ile powinno jeść 4 tygodniowe dziecko i czy musi budzić się w nocy na karmienie?
W 4 tygodniu życia niemowlę coraz lepiej radzi sobie ze ssaniem, nabierając większej wprawy w pobieraniu pokarmu. Laktacja wciąż jest w fazie stabilizacji, dlatego w tym okresie nie zaleca się jeszcze wprowadzania dla niemowlaka smoczka uspokajającego. Mógłby on zaburzyć u 4 tygodniowego dziecka naturalną potrzebę stymulacji piersi u mamy, gdyż jej organizm w pierwszych 6-8 tygodniach dostraja produkcję pokarmu do indywidualnych potrzeb dziecka.
Ile je 4 tygodniowe dziecko karmione piersią?
W tym czasie wciąż karmimy dziecko na żądanie, co daje nam ok. 8-12 sesji maluszka przy piersi, przy czym każda z nich może trwać od 5 do nawet 45 min. A jak to wygląda w nocy – ile razy powinno jeść 4 tygodniowe dziecko? Dla stymulacji laktacji i zdrowia dziecka ważne jest, aby maluszek w tym okresie życia wciąż jadł w nocy minimum raz, a przerwa między karmieniami nie była dłuższa niż 4 godziny.
Jeśli dziecko okazjonalnie w nocy przesypia ok. 5-6 godzin bez wybudzania się do karmienia i prawidłowo przybiera na wadze (ok. 240-270 gram tygodniowo) nie ma powodów do niepokoju.
W 4 tygodniu życia dziecko powoli wykształca rytm pobierania pokarmu i często zaczyna zgłaszać się do piersi o podobnych porach (co niekiedy zmienia się np. podczas skoku rozwojowego w 4 tygodniu, kiedy maluszek może mieć potrzebę przebywania przy piersi częściej). Ile mleka powinno jeść 4 tygodniowe niemowlę? W tym okresie życia dziecko jednorazowo jest w stanie zjeść ok. 110-150 ml pokarmu, jednak to ile mleka je 4 tygodniowe dziecko karmione piersią czy butelką nieco zmienia się w czasie skoku rozwojowego.
Czy ulewanie pokarmu u 4 tygodniowego dziecka jest normalne?
Już wiesz ile powinno jeść 4 tygodniowe niemowlę, jednak być może bardziej problematyczna jest inna kwestia związana z żywieniem dziecka, a mianowicie ulewanie dużych ilości mleka, które maluszek właśnie zjadł. Dlaczego tak się dzieje?
Ulewanie występuje u większości niemowląt i wynika z niedojrzałości układu pokarmowego. Zwieracz dolny przełyku nie jest jeszcze w pełni wydolny, dlatego od czasu do czasu ,,zdarza mu się” przepuścić pewną ilość pokarmu z powrotem do światła przełyku.
Biorąc najedzone, 4 tygodniowe niemowlę na ręce, zawsze warto mieć w pogotowiu zapas pieluszek tetrowych do wycierania siebie oraz maluszka i ewentualnie ubranko na przebranie. Dziecko po karmieniu butelką odbijamy zawsze, natomiast po karmieniu piersią nie jest to bezwzględnie konieczne, jednak pomocne dla większego komfortu maluszka.
Jeśli ulewanie jest bardzo obfite, 4 tygodniowe dziecko jest po karmieniu niespokojne, zaciska piąstki, unosi barki i pręży się, być może cierpi z powodu refluksu. Takie objawy zawsze warto skonsultować z położną lub pediatrą, który może zlecić przeprowadzenie bardziej szczegółowej diagnostyki.
Refluks sprawia maluszkom wiele dyskomfortu, dając poczucie swoistego palenia w przełyku. Takie negatywne odczucia nasilają się m.in. podczas leżenia na brzuszku, dlatego 4 tygodniowe dziecko może niezbyt lubić tego rodzaju aktywności, kluczowe dla jego prawidłowego rozwoju motorycznego.
