11 tydzień życia niemowlaka to czas, w którym staje się on jeszcze bardziej ruchliwy i skory do interakcji z pozostałymi domownikami. Maluszek bardzo chętnie gaworzy, uwielbia słuchać śpiewanych przez najbliższych piosenek i bardzo nie lubi się nudzić. Gdy przez dłuższy czas nic nie zajmuje jego uwagi, 11-tygodniowego dziecko wyraźnie daje znać o swoim znudzeniu poprzez głośne pojękiwanie i płacz. Równocześnie maluszek powoli kończy tzw. czwarty trymestr czyli okres po porodzie, w którym jego organizm stopniowo adaptuje się do życia poza macicą mamy. Dziecko widzi już wyraźnie i zaczyna coraz lepiej panować nad swoim ciałem. 11-tygodniowe dziecko może przechodzić także przez swój 3 skok rozwojowy, który zakończy się pojawieniem nowych umiejętności.
Jak bawić się z 11-tygodniowym niemowlakiem, aby wspierać jego rozwój: doskonalenie symetrycznego podporu na przedramionach, czy osiąganie linii środkowej ciała? Czy u 11-tygodniowego dziecka mogą wystąpić zaparcia? Jak sobie z nimi radzić? Zapraszamy do lektury.
11 tydzień niemowlaka: rozwój i skok rozwojowy
Dziecko w 11 tygodniu zazwyczaj bardzo dobrze radzi już sobie w leżeniu na brzuszku, doskonaląc symetryczny podpór na przedramionach, w którym łokcie znajdują się pod barkami, a na wpółotwarte dłonie są wysunięte do przodu. Główka małego odkrywcy jest uniesiona w górze nawet kilka minut, dzięki czasu 11-tygodniowe niemowlę ma szansę lepiej obserwować otaczający, niezwykle ciekawy świat. Dziecko będzie zachwycone, gdy mama, tata lub rodzeństwo położą się przed nim, będą robić śmieszne miny i wydawać różne dźwięki. 11-tygodniowe dziecko umie już bowiem rozróżniać intonację głosu i uczy się rozpoznawać mimikę twarzy.
Podczas leżenia na brzuszku bardzo pomocne będzie także postawienie przed dzieckiem nietłukącego lusterka, w którym maluszek przez długie minuty będzie się z upodobaniem przeglądać. Jeśli dziecko w 11 tygodniu życia wciąż nieco cofa łokcie w leżeniu na brzuszku, od czasu do czasu można spróbować podłożyć pod jego klatkę piersiową cienki kocyk lub ręcznik zwinięty w rulon. Rączki niemowlęcia układamy wtedy tak, że łokcie znajdują się przed zwiniętym kocykiem.
W tym czasie u dziecka może pojawić się trzeci skok rozwojowy – 11 tydzień będzie wtedy obfitował w rozdrażnienie maluszka, potrzebę częstego tulenia i zwiększony apetyt. Każde niemowlę przechodzi skok rozwojowy w 11 tygodniu nieco inaczej, dlatego jeśli u Twojego maluszka nie obserwujesz tego typu objawów, a nowe umiejętności pojawiają się stopniowo, nie ma powodu do niepokoju.
Osiąganie linii środkowej i kształtowanie schematu własnego ciała: wspierające zabawy z 11 tygodniowym dzieckiem
Skok rozwojowy w 11 tygodniu to także moment, w którym dziecko zaczyna inaczej układać swoje ciało w przestrzeni, osiągając tym samym kolejny kamień milowy rozwoju. Niemowlę na plecach coraz częściej leży symetrycznie: główka znajduje się w przedłużeniu tułowia, a obręcz barkowa i biodrowa są w względem siebie równoległe. W 11 tygodniu u niemowlaka można także zaobserwować próby łączenia rączek w linii środkowej ciała – maluszek bawi się nimi, spłata dłonie i z upodobaniem wkłada je do buzi.
Osiąganie linii środkowej to bardzo ważny dla dziecka etap rozwojowy, często pojawiający się po skoku rozwojowym w 11 tygodniu.
Wspierającą zabawą będzie pokazywanie niemowlęciu zabawek na wprost, nieco poniżej linii wzroku. Dla niektórych dzieci w 11 tygodniu życia ułatwieniem będzie poprowadzenie ciekawej zabawki z boku (łatwiej będzie ją dostrzec) w kierunku linii środkowej ciała. Niemowlę będzie podejmować próby dosięgnięcia i złapania upragnionego przedmiotu obiema rączkami.
Jeśli widzisz, że dla Twojego 11-tygodniowego dziecka uchwycenie małej zabawki to jeszcze zbyt duże wyzwanie, spróbuj z lekką, średniej wielkości piłką lub nadmuchanym balonem. Połóż piłkę/balon na wysokości klatki piersiowej 11-tygodniowego dziecka i zobacz, jak malec próbuje objąć ją rączkami (a często także nóżkami).
W co się bawić z 11-tygodniowym niemowlakiem: poznaj kolejne propozycje wspólnego spędzania czasu
Wspaniałą zabawą kształtującą schemat ciała oraz poczucie linii środkowej będzie również pocieranie stópką o stópkę i rączką o rączkę 11-tygodniowego niemowlaka. Warto zdjąć dziecku skarpetki, aby jeszcze lepiej poprawić stymulację sensoryczną. Powoli pocieraj dłonią o dłoń dziecka, stopą o stopę, dłonią o stopę, a następnie złącz stópki i dłonie w linii środkowej ciała niemowlaka.
Gdy maluszek jest zwinięty w tego rodzaju ,,kuleczkę”, powolutku przetaczaj go z prawa na lewo i z lewa na prawo, z chwilowym zatrzymaniem w linii środkowej. Takie powolne przetaczanie dziecka w 11 tygodniu życia pozwala mu lepiej poczuć swoje ciało i doświadczyć nowej umiejętności, którą już niebawem opanuje do perfekcji – przewracanie się z plecków na boczek.
Niektóre niemowlęta w 11 tygodniu już potrafią samodzielnie przetaczać się na boczki, więc nigdy, nawet na chwilę nie zostawiaj maluszka bez nadzoru, jeśli leży na przewijaku czy sofie, z których może spaść.
Dlaczego u 11-tygodniowego niemowlaka mogą pojawić się zaparcia?
Na wstępie warto zaznaczyć, że o zaparciu u dziecka w 11 tygodniu życia nie świadczy wyłącznie częstotliwość wypróżnień (o zaparciach u dzieci po ukończeniu 6 tygodnia mówimy wtedy, gdy stolec pojawia się rzadziej niż co 7-10 dni). Zaparcie to również zwarta, ,,zbita” konsystencja kupki, nawet jeśli stolce oddawane są co 1-2 dni. Wydalaniu bardzo często towarzyszy także wyraźny dyskomfort dziecka: prężenie, płacz i twardy, napięty brzuszek (o tych objawach więcej przeczytasz także w akapicie poświęconym dyschezji niemowlęcej).
Zaparcia u 11-tygodniowych dzieci karmionych piersią występują niezwykle rzadko i mogą być związane m.in.:
- z zaburzeniami laktacji u mamy karmiącej;
- ewentualną alergią pokarmową u dziecka.
Sytuacja ma się natomiast inaczej w przypadku przejścia z karmienia piersią na żywienie dziecka mlekiem modyfikowanym – takie zmiany często wiążą się z ze zwiększonym ryzykiem zaparć. Przede wszystkim warto skonsultować z pediatrą zmianę sposobu żywienia dziecka, gdyż karmienie piersią jest najbardziej zalecanym sposobem żywienia niemowląt, także w 11 tygodniu życia. Jeśli wprowadzenie sztucznej mieszanki mlecznej jest z jakiś względów konieczne, w przypadku wystąpienia zaparcia lekarz pomoże dobrać mleko najlepiej dopasowane do potrzeb danego dziecka.
Zaparcia u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym: na co zwrócić uwagę?
U dzieci żywionych mlekiem modyfikowanym konsystencja kupek generalnie może być nieco bardziej zwarta (lecz wciąż dość luźna), co jest związane z nieco gorszym i dłuższym trawieniem przez dziecko mleka modyfikowanego, w porównaniu z pokarmem kobiecym.
Podczas przygotowywania mleka modyfikowanego dla 11-tygodniowego dziecka należy także bardzo dokładnie przestrzegać proporcji podanych na opakowaniu danego preparatu – zbyt gęsta mieszanka może bardzo szybko wywołać zaparcie u niemowlaka. Nie można zapominać także o prawidłowej higienie i sterylizacji wszystkich akcesoriów używanych do karmienia dziecka.
W przypadku problemów z wypróżnianiem u 11-tygodniowego dziecka warto zwrócić uwagę na to, czy przyrosty masy ciała są prawidłowe i w jakiej kondycji ogólnej jest maluszek. Jeśli rodzice podejrzewają u swojego dziecka zaparcia, zawsze powinni zgłosić się z nim do pediatry, który dokładnie zbada 11-tygodniowe niemowlę i zleci wykonanie ewentualnych, dodatkowych badań.
Czym jest dyschezja niemowlęca i jakie są jej objawy u 11-tygodniowego niemowlaka?
W przypadku niepokoju towarzyszącego wypróżnianiu u 11-tygodniowego niemowlaka warto wspomnieć o tzw. dyschezji niemowlęcej. Jest to zespół objawów towarzyszących wypróżnianiu: niepokój, płacz i krzyk bezpośrednio przed zrobieniem kupki. Dyschezja wynika z fizjologicznej, a więc zupełnie naturalnej dla 11-tygodniowego dziecka niedojrzałości w obrębie napięcia mięśni dna miednicy oraz brzucha.
W przypadku dyschezji maluszek sprawia wrażenie ogromnych trudności ze zrobieniem kupki, jednak konsystencja stolca jest prawidłowa (kupka nie jest twarda), dziecko dobrze przybiera na wadze i wypróżnia się nie rzadziej niż co 10 dni.
Wszelkie trudności związane z wypróżnianiem 11-tygodniowego niemowlęcia zawsze warto zgłosić pediatrze, jednak w przypadku dyschezji obawy dyskomfortu towarzyszącego wypróżnianiu ustępują zazwyczaj samoistnie, w pierwszych sześciu miesiącach życia.
11-tygodniowe niemowlę nie może zrobić kupki: jak można mu pomóc?
Oprócz konsultacji z pediatrą istnieje również kilka bezpiecznych i skutecznych sposobów na to, jak pomóc niemowlakowi w wypróżnianiu kiedy widać, że przychodzi mu to z wyraźnym trudem. Przede wszystkim:
- W ciągu dnia należy jak najczęściej układać 11-tygodniowe dziecko na brzuszku. Jest to pozycja ważna nie tylko pod kątem rozwoju motorycznego, ale również wspaniale poprawiająca pasaż jelitowy, poprzez naturalny ,,masaż” i ucisk brzuszka.
- Kolejnym sposobem na zaparcia i uciążliwe gazy w 11 tygodniu życia niemowlaka jest powolne przyciąganie kolan dziecka do jego brzucha (ważne, aby nie łączyć kolan – dla bezpiecznego rozwoju bioder do brzuszka przyciskamy nóżki dziecka w lekkim odwiedzeniu tak, że kolana są szeroko, a stopy razem).
- Można także przez kilka minut delikatnie masować brzuszek 11-tygodniowego dziecka otwartą dłonią, wykonując okrężne ruchy w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.
- Ciepły okład z użyciem lekkiego termofora np. wypełnionego pestkami wiśni, również może być bardzo pomocny i przynieść maluszkowi ulgę.
Zaparcia w 11 tygodniu życia dziecka a rozszerzanie diety
Zaparcia są bardzo często kojarzone ze spożywaniem zbyt małej ilości płynów i błonnika, jednak nigdy na własną rękę nie dopajamy 11-tygodniowego dziecka wodą czy ziołowymi naparami! Nie wprowadzamy także żadnych pokarmów uzupełniających dla niemowlaka. 11 tydzień życia to wciąż czas, kiedy dziecko powinno być karmione wyłącznie mlekiem. Przy czym, tak jak wspominaliśmy, najlepiej trawione i niosące najwięcej korzyści dla dziecka jest mleko z piersi mamy.
Ewentualne wprowadzenie dodatkowych płynów do diety tak małego dziecka zawsze należy skonsultować z pediatrą. Lekarz może także skierować mamę karmiącą do Certyfikowanego Doradcy Laktacyjnego (CDL), który skontroluje m.in.: czy niemowlę w 11 tygodniu życia je odpowiednią ilość mleka i jest prawidłowo przystawiany do piersi.
