16. miesiąc życia dziecka obfituje w wiele emocji, uczenie się empatii, a także rozwój nowych umiejętności motorycznych. Co powinno umieć 16-miesięczne dziecko, jeśli jego rozwój przebiega w prawidłowy sposób? Jak rozwija się mowa 16-miesięcznego dziecka i co zrobić, aby wzbogacać zasób słów maluszka? W 16. miesiącu może także wystąpić kolejny skok rozwojowy i dziecko zrobi się bardziej płaczliwe, spragnione bliskości mamy i taty.
16. miesiąc życia dziecka to również czas nieustannej zabawy, podczas której często malec ani myśli cokolwiek zjeść. Jak komponować jadłospis 16-miesięcznego dziecka, aby odpowiednio zadbać o jego wagę i zdrowie? Gdy dziecko ma 16 miesięcy nie można zapomnieć także o kolejnych dawkach obowiązkowych szczepień ochronnych. Jakich? O szczepieniach, a także wielu innych ciekawostkach na temat 16. miesiąca życia dziecka piszemy w kolejnych akapitach tego artykułu.
Pierwsze próby podskoków, bieganie i większa sprawność manualna: co powinno umieć 16-miesięczne dziecko?
Kiedy dziecko ma 16 miesięcy najczęściej opanowało chodzenie na tyle sprawnie, że z radością przemieszcza się po całym domu i testuje uważność rodziców, zaglądając do każdej szafki i szuflady. Tym, co powinno umieć 16-miesięczne dziecko jest chodzenie z podparciem np. przy meblach lub trzymane przez rodzica za rączkę, chociaż większość maluszków w tym wieku potrafi sprawnie chodzić bez niczyjej pomocy.
Zarówno wzorzec chodu, jak i jego dynamika ulegają zmianie. Gdy dziecko ma 16 miesięcy chodzi już pewniej i nie rozstawia nóg tak szeroko, jak to miało miejsce na samym początku przygody z chodzeniem.
Dzięki poprawie koordynacji i równowagi tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest również bieganie, chodzenie do tyłu oraz pierwsze próby podskoków. Póki co stopy dziecka nie odrywają się od ziemi prawie wcale, ale już niebawem maluszek będzie podskakiwał coraz wyżej i śmielej. Niezależnie od tego, czy malec dalej chodzi z podparciem czy bez, tym co powinno umieć 16-miesięczne dziecko jest przykucnięcie np. aby podnieść zabawkę, a następnie powrót do pozycji stojącej. Tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest również wspinanie się w różne miejsca, czy to na kanapę, czy na komodę, dlatego nawet na chwilę nie można spuścić małego szkraba z oka.
Coraz większa sprawność pozwala 16-miesięcznemu dziecku odkrywać nowy wymiar poruszania się w rytm muzyki – rytmiczne ugranie kolan i poruszanie biodrami na boki to tylko niektóre z tanecznych ruchów, które opanowuje dziecko w 16. miesiącu. Możemy zaobserwować również tupanie, zarówno w rytm muzyki, jak i w celu rozładowania emocji.
Tym, co powinno umieć 16-miesięczne dziecko jest także bardziej precyzyjne działanie manualne. Maluszek umie chwycić dwoma paluszkami małe przedmioty, wkładać je do pojemniczków (ale uwaga – także do buzi!), a następnie potrafi zamknąć je i ponownie otworzyć. Tym co potrafi 16-miesięczne dziecko jest również przelewanie wody z kubeczka do kubeczka, oraz dopasowywanie około 3 kształtów do sortera – najczęściej są to klocki w kształcie walca, sześcianu i trójkąta.
Mamo, tato z troską zadbajcie o bezpieczeństwo swojego 16-miesięcznego dziecka
Dbając o harmonijny rozwój 16-miesięcznego dziecka nie zapominajmy o ciągłej trosce o jego bezpieczeństwo. Zamontujmy w szafkach odpowiednie zabezpieczenia, na schodach zainstalujmy bramkę, usuńmy z zasięgu 16-miesięcznego odkrywcy wszelkie: detergenty, drobne przedmioty, rośliny w ciężkich doniczkach, zwisające kable czy obrusy.
Jeśli w 16. miesiącu dziecko uczy się biegać, skakać i przy tym często się przewraca, warto rozważyć zakupienie dywanu (dość sztywnego, aby nie zwijał się pod nogami ruchliwego dziecka), który w podstawowy sposób zamortyzuje częste upadki. Nie zaszkodzi również zamontować na narożnikach mebli czy stołu specjalne zabezpieczenia amortyzujące. Jak już wspominaliśmy tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest także wspinanie się na kanapę, fotele ale także np. na komodę (wykorzystując otwarte szuflady jako ,,drabinę”), skąd może łatwo spaść i zrobić sobie krzywdę. Mebel może się także na dziecko przewrócić.
Maluszka w tym wieku należy mieć stale na oku i zawczasu myśleć, jak można uchronić go przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Z drugiej strony nie warto popadać w skrajności, nieustannie biegając za 16-miesięcznym dzieckiem z okrzykami: ,,Uważaj, bo się przewrócisz!”, ,,Nie biegaj tak szybko!”, ,,Nie dotykaj/nie ruszaj!”.
Takie komunikaty hamują naturalną ciekawość maluszka i pozbawiają go pewności siebie. Zamiast tego postarajmy się dostosować domową przestrzeń tak, aby była dla 16-miesięcznego dziecka jak najbardziej przyjazna i bezpieczna do samodzielnej eksploracji (pod czujnym okiem opiekuna).
Co potrafi 16-miesięczne dziecko, którego rozwój emocjonalny, psychiczny i społeczny przebiega prawidłowo?
W 16. miesiącu życia dziecka wiele dzieje się nie tylko w zakresie rozwoju motorycznego, ale także psychicznego. W tym wieku maluszek jest już świadomy tego, że jest istotą zupełnie odrębną od mamy i taty, a ten fakt go równocześnie cieszy, jak i przeraża. Dlatego tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest odważne, samodzielne odkrywanie świata. Jednak kiedy rodzic znika z pola widzenia, maluszek może wpaść w prawdziwą rozpacz. Dziecko bardzo potrzebuje zarówno niezależności i możliwości decydowania o tym, co się z nim dzieje, jak i poczucia wsparcia ze strony rodziców, którzy w 16. miesiącu życia dziecka wciąż są dla niego fundamentem bezpieczeństwa i miłości.
W tym wieku umysł maluszka co chwila zalewa fala emocji, których do końca jeszcze nie rozumie i z którymi nie potrafi sobie poradzić. Stąd tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest płynne przechodzenie z radości do smutku, a często także do niepohamowanej złości. 16-miesięczne dziecko wciąż działa impulsywnie, stąd mogą pojawić się napady frustracji (kiedy coś maluszkowi nie wychodzi, lub czegoś się mu zabrania), okraszone tupaniem, wrzaskami, a niekiedy nawet okładaniem piąstkami mamy lub taty.
W 16. miesiącu życia dziecko ma potrzebę ciągłego testowania granic stawianych przez opiekunów którzy powinni zdawać sobie sprawę, że jest to naturalny i bardzo potrzebny etap rozwoju maluszka, a nie przejaw jego złośliwości. Napady złości mogą nasilać się w trakcie skoku rozwojowego w 16. miesiącu.
To na dorosłych spoczywa obowiązek moderowania różnych, codziennych sytuacji, w tym napadów złości 16-miesięcznego dziecka. Do takich silnych emocji dziecka należy podejść z możliwie jak największym spokojem. Warto dać maluchowi czas na uspokojenie się – w tym celu można zabrać 16-miesięczne dziecko w ustronne miejsce, jednak nie pozostawiać go samemu sobie, ale być przy nim w ciszy, lub łagodnie przemawiać do niego.
Tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko coraz częściej jest również współodczuwanie tzw. empatia, stąd maluszek może stać się smutny, kiedy widzi płaczące dziecko i radosny, kiedy rodzice śmieją się i żartują. Dlatego tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko są pierwsze, empatyczne zachowania w stosunku do zabawek np. tulenie lalki i układanie jej do snu, czy karmienie ulubionego misia.
W 16. miesiącu dziecko może już mieć także ukochaną zabawkę, z którą nie będzie chciało się rozstać – to również jest zupełnie naturalny etap rozwoju, na który należy dać maluszkowi pełną akceptację.
Jak się objawia i jakie zmiany może przynieść skok rozwojowy w 16. miesiącu?
W 16. miesiącu życia może pojawić się u dziecka kolejny skok rozwojowy. Jak go rozpoznać? Brzdąc może być w tym czasie bardziej płaczliwy, niecierpliwy, częściej wpadać w złość i gorzej spać zarówno w dzień, jak i w nocy. Objawy skoku rozwojowego w 16. miesiącu życia mogą pokrywać się z symptomami ząbkowania, ale zmiana zachowania dziecka niekiedy zwiastuje także pierwsze objawy jakiejś infekcji, rozwijającej się w jego organizmie.
Jeśli w zdrowiu dziecka cokolwiek niepokoi rodziców, nie powinni wahać się z wizytą u pediatry. Niekiedy symptomy skoku rozwojowego u 16-miesięcznego dziecka nie pojawią się wcale, a malec rozwija się w stopniowym, właściwym dla siebie tempie i to także jest zupełnie normalne.
Jakie nowe umiejętności mogą pojawić się u 16-miesięcznego dziecka po skoku rozwojowym?
Maluszek staje się bardziej wrażliwy i empatyczny, a także może jeszcze częściej manifestować swoją wolę szczególnie, kiedy coś mu się nie podoba i z czymś się nie zgadza. U 16-miesięcznego dziecka skok rozwojowy może, ale nie musi przynieść poszerzenia zasobu wypowiadanych słów – to kwestia bardzo indywidualna. Maluszek, który nie chodzi jeszcze samodzielnie, po skoku rozwojowym w 16. miesiącu może postawić swoje pierwsze kroczki.
Mowa w 16. miesiącu: co powinno umieć dziecko i co może zaniepokoić rodziców?
Mowa 16-miesięcznego dziecka, zaraz po samodzielnym chodzeniu, jest jedną z najbardziej wyczekiwanych przez rodziców umiejętności. Nic dziwnego, ponieważ to właśnie słowa wypowiadane przez maluszka pozwalają rodzicom lepiej go zrozumieć i bardziej adekwatnie zaspokajać jego potrzeby. Dlatego jeśli mowa 16-miesięcznego dziecka wciąż nie jest na zbyt wysokim poziomie rozwoju, rodzice zaczynają się martwić tym bardziej, że porównują swoją pociechę do innych, znajomych dzieci. Warto pamiętać, że każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie. Dlatego mowa niektórych dzieci w 16. miesiącu obejmuje kilka zrozumiałych słów, podczas gdy inne dziecko w tym wieku, poza gaworzeniem i wokalizowaniem, wciąż może mówić tylko ,,ma-ma” i ,,da-da”.
Generalnie mowa 16-miesięcznego dziecka najczęściej obejmuje wypowiadanie ok. 6 – 10 słów.
Niektóre maluszki zaczynają nawet budować z nich pierwsze zdania typu: ,,Mama nie pić” (mamo, nie chcę pić), ,,Baba tam!” (Babciu, idź tam) czy ,,cy-cy am” (mamo, chcę ssać pierś). Opiekunowie najwięcej przebywający w towarzystwie danego, 16-miesięcznego dziecka potrafią najlepiej zrozumieć jego jeszcze dość prymitywne, ale bardzo ważne próby komunikacji z otoczeniem.
Oprócz wypowiadania kilku słów, tym, co powinno umieć 16 miesięczne dziecko jest także gestykulacja i kiwanie głową na ,,tak” i na ,,nie”. Mowa 16-miesięcznego dziecka rozwija się znacznie wolniej w porównaniu z rozumieniem tego, co mówią do maluszka rodzice. Dlatego tym, co powinno umieć 16-miesięczne dziecko jest wykonywanie prostych poleceń np. ,,daj misia”, ,,rzuć piłkę”.
Rodziców na pewno powinno zaniepokoić, jeśli dziecko w 16. miesiącu życia nie próbuje w żaden sposób komunikować się z otoczeniem, nie szuka interakcji z innymi ludźmi, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego.
Mowa 16-miesięcznego dziecka zazwyczaj już obejmuje świadome wypowiadanie choć jednego, zrozumiałego słowa, jednak jeśli malec wciąż go nie wymówił, ma na to czas do 18 miesiąca (po tym terminie należy z lekarzem skonsultować opóźnienie mowy u dziecka). Oczywiście jeśli to, jak rozwija się mowa 16-miesięcznego dziecka w jakikolwiek sposób niepokoi rodziców, już teraz powinni skonsultować się z pediatrą lub doświadczonym logopedą/neurologopedą dziecięcym.
Jak poszerzać zasób słów maluszka, czyli codzienny trening mowy dla 16-miesięcznego dziecka
Dzieci w każdym wieku najlepiej uczą się przez naśladownictwo, natomiast zasób zapamiętanych słów zwiększa się znacząco, kiedy 16-miesięczne dziecko może także doświadczyć tego, o czym mówimy. Dlatego kiedy kąpiemy, ubieramy, czy czeszemy maluszka – w prostych słowach opowiadajmy mu, co robimy i nazywajmy poszczególne części garderoby, części ciała, czy szczoteczkę do zębów. Mówmy pojedyncze słowa, obserwując reakcje malca. W trakcie dnia, na spacerze czy podczas sprzątania, zwracajmy uwagę dziecka w 16. miesiącu na różne przedmioty i zjawiska: mówmy ,,bam” lub ,,bach” kiedy coś spadnie i ,,mniam-mniam” głaszcząc się po brzuchu, kiedy jemy z dzieckiem smaczny posiłek.
Podczas mówienia do 16-miesięcznego dziecka jak najczęściej nawiązujmy z nim kontakt wzrokowy. Kiedy wypowiadamy wyrazy dźwiękonaśladowcze, od czasu do czasu zbliżmy twarz do maluszka, aby widział pracę naszych ust i języka, czuł ruch powietrza, które wydobywa się z naszych ust podczas mówienia.
Z 16-miesięcznym dzieckiem warto także wprowadzić nawyk codziennego, wspólnego czytania książeczek – dorosły lub starsze rodzeństwo pokazują 16-miesięcznemu dziecku, co znajduje się na obrazkach i naśladują odgłosy zwierząt czy pojazdów. Wizyta w ZOO, w lesie czy parku to także świetna okazja do nazywania zwierząt, roślin i zjawisk przyrodniczych w realnym, namacalnym wymiarze.
Ważne, aby mówić do 16-miesięcznego dziecka, ale nie zalewać go ciągłym potokiem słów. Maluszki w tym wieku mają ograniczoną zdolność koncentracji uwagi. Nie potrafią także skupić się równocześnie na tym, co widzą i co słyszą – zapamiętany zostanie tylko jeden z tych przekazów.
Aby mowa 16-miesięcznego dziecka rozkwitła, dajmy maluszkowi czas na odpowiedź, kiedy zadajemy mu jakieś pytanie. Chwalmy brzdąca, kiedy odpowiada po swojemu, dźwiękami i gestami – to zachęci dziecko w 16. miesiącu do dalszych eksperymentów z komunikacją i mówieniem.
Kreatywne i rozwijające pomysły na zabawy dla 16-miesięcznego dziecka
W 16. miesiącu życia dziecko jest coraz bardziej precyzyjne, w podstawowy sposób umie planować swoje działania i cieszy się, kiedy uda mu się wykonać zadanie skrojone na miarę jego możliwości. Dlatego zamiast wyręczać 16-miesięczne dziecko, co chwila podsuwając mu nowe zabawy i aktywności, od czasu do czasu warto rozłożyć na półce/niskim stoliku kilka ciekawych zabawek i po prostu obserwować małego odkrywcę, nie wtrącając się.
Jakie zabawki i zabawy dla 16-miesięcznego dziecka będą wspierać jego rozwój? Bardzo dobrym pomysłem są różnego rodzaju sortery, polegające na dopasowywaniu kształtów do adekwatnych otworów w deseczce lub piramidy z okręgów, które maluszek może układać na wystającym z podstawy drążku. Dla 16-miesięcznego dziecka świetną zabawą będzie również otwieranie i zamykanie zamków oraz zatrzasków w starej torebce/portmonetce mamy – w niektórych kieszonkach warto ukryć ciekawe skarby, np. małego misia, figurkę zwierzątka czy piłeczkę.
Zabawy dla 16-miesięcznego dziecka, wspierające rozwój motoryki małej oraz myślenie przestrzenne to także układanie prostych puzzli i układanek, składających się z maksymalnie 3-5 elementów. Warto zwrócić uwagę na układanki, których elementy posiadają małe uchwyty, ułatwiające maluszkowi pracę z nimi.
Idealne zabawy dla 16-miesięcznego dziecka to także przesypywanie i przelewanie z kubeczka do kubeczka. W tym celu można wykorzystać pojemniczki i kubeczki w różnych kształtach, niektóre wypełnić np. nieugotowanym makaronem, ciecierzycą czy kaszą, a inne pozostawić puste. Pokazujemy 16-miesięcznemu dziecku na czym polega zabawa i zachęcamy do samodzielnych prób przesypywania produktów (ze względu na ryzyko połknięcia drobnych przedmiotów, takie zabawy powinny odbywać się pod czujnym nadzorem rodzica). Zabawy z 16-miesięcznym dzieckiem polegające na przelewaniu płynów z kubeczków/pojemniczków można przeprowadzać podczas kąpieli – maluszki to uwielbiają!
Niezmiennie wspaniałe, rozwijające zabawy z 16-miesięcznym dzieckiem to te aranżowane na świeżym powietrzu. Przeskakiwanie nad kałużami, skakanie z małych kamieni i pniaczków, czy zjeżdżanie z małej zjeżdżalni zawsze powinno odbywać się pod nadzorem opiekuna. Jeśli maluszek nie chodzi do żłobka, zabawy z 16-miesięcznym dzieckiem jak najczęściej warto organizować także w towarzystwie innych dzieci, na placu zabaw lub w jednej z dziecięcych bawialni.
Jadłospis 16-miesięcznego dziecka: poznaj podstawy zdrowej, codziennej diety maluszka
W 16. miesiącu życia jadłospis dziecka powinien zawierać 3-4 pełnowartościowe posiłki oraz 1-2 zdrowe przekąski. Oprócz posiłków, które możemy zaserwować maluszkowi z rodzinnego stołu (z zachowaniem kilku zasad, o których zaraz napiszemy), wciąż zalecane jest karmienie 16-miesięcznego dziecka piersią na żądanie, o ile mama i dziecko tego chcą. Pokarm kobiecy – wbrew powszechnej opinii – to nie jest sama woda, ale bogactwo substancji odżywczych, pożytecznych hormonów i enzymów, które wspaniale uzupełniają jadłospis 16-miesięcznego dziecka.
W tym wieku maluszek może jeść to, co reszta rodziny, jednak przed dosoleniem czy posłodzeniem potrawy (zarówno cukrem, jak i miodem) warto odłożyć z garnka porcję dla małego smakosza.
Jadłospis 16-miesięcznego dziecka powinien być jak najbardziej urozmaicony. Starajmy się do każdego posiłku serwować warzywa, a do picia proponujmy dziecku wodę zarówno z bidonu, jak i otwartego kubeczka. Jadłospis 16-miesięcznego dziecka powinien być także bogaty w pełnoziarniste produkty, różnego rodzaju kasze, rośliny strączkowe, sezonowe owoce, jajka, nabiał, zmielone orzechy, dobre tłuszcze (np. oliwa z oliwek, awokado), mięso oraz ryby (ze sprawdzonych źródeł).
W jadłospisie 16-miesięcznego dziecka wciąż unikamy smażenia w głębokim tłuszczu, jak najwięcej potraw starając się gotować (w tym także na parze), piec czy dusić. Nie podajemy dziecku w 16. miesiącu życia surowego mięsa/ryb (np. sushi czy tatar), niedokładnie ściętych jaj, niepasteryzowanego nabiału czy grzybów leśnych. Pamiętajmy także o zaufaniu do dziecka – rodzice wybierają co maluszek je, natomiast to 16-miesięczne dziecko powinno decydować o tym ile zje (lub czy w ogóle ma ochotę jeść).
Jadłospis 16-miesięcznego dziecka powinien uwzględniać jak najwięcej kawałków i grudek do samodzielnego przeżucia i rozdrobnienia, jednak ze względu na ryzyko zakrztuszenia, kiedy maluszek spożywa posiłek lub przekąskę, nigdy nie zostawiajmy go bez nadzoru. Tym, co potrafi 16-miesięczne dziecko jest także samodzielne jedzenie, zarówno rączkami, jak i przy użyciu łyżeczki.
Choć samodzielne jedzenie wciąż wiąże się ze sporą dozą bałaganu, warto jak najczęściej pozwalać 16-miesięcznemu dziecku doświadczać tej wspaniałej stymulacji sensorycznej, treningu koordynacji i nauki samodzielności.
Czy to normalne, że waga 16-miesięcznego dziecka nie rośnie tak szybko, jak kiedyś?
Na wstępie warto wspomnieć, że waga 16-miesięcznego dziecka nie przyrasta tak szybko, jak miało to miejsce w pierwszym roku życia i jest to całkowicie normalne. Dodatkowo, w tym wieku maluszki robią się bardzo ruchliwe i podczas odkrywania świata często ,,nie mają czasu” na jedzenie, do którego nigdy nie należy zmuszać dziecka na siłę. Jeśli przyrosty wagi 16-miesięcznego dziecka mieszczą się granicach normy, maluszek jest pogodny i rozwija się prawidłowo, wszystko jest w porządku.
Przeciętnie waga 16-miesięcznego chłopca waha się w granicach 8,5-13 kg. Z kolei waga 16-miesięcznej dziewczynki wynosi średnio między 7,8-12,5 kg.
Waga 16-miesięcznego dziecka jest uzależniona także od genetycznych predyspozycji i temperamentu maluszka, który z natury może być bardziej ruchliwy i rozbiegany lub też preferować spokojniejsze zabawy. Jeśli chcemy skontrolować, czy waga 16-miesięcznego dziecka mieści się w granicach normy, po zważeniu maluszka warto nanieść uzyskany pomiar na siatkę centylową, adekwatną dla wieku i płci dziecka. Waga 16-miesięcznego dziecka to również parametr, który będzie kontrolował pediatra podczas wizyty w przychodni – jeśli przyrosty masy ciała dziecka w jakikolwiek sposób martwią rodziców, powinni porozmawiać o tym z lekarzem.
Jakie szczepienia czekają dziecko w 16. miesiącu życia?
16. miesiąc życia dziecka to czas wizyty w przychodni i wykonania kolejnych, obowiązkowych szczepień ochronnych. Bezpośrednio przed szczepieniem lekarz dokładnie zbada 16-miesięczne dziecko i wykluczy ewentualne przeciwwskazania do podania szczepionek. Biorąc to pod uwagę, postarajmy się ubrać maluszka w sposób, który umożliwi łatwe i bezstresowe rozebranie go do badania i szczepienia. Do przychodni zabierzmy także książeczkę zdrowia dziecka, ukochaną zabawkę i książkę, które pomogą zająć uwagę brzdąca w razie ewentualnego oczekiwania w poczekalni.
Szczepienia, jakie czekają dziecko w 16. miesiącu życia to:
- kolejna dawka szczepionki przeciwko błonicy-tężcowi-krztuścowi (DTP);
- szczepionka przeciwko Hib;
- szczepionka przeciwko poliomyelitis (IPV).
Liczba iniekcji będzie zależna od schematu szczepień, na jaki zdecydowali się rodzice na samym początku wizyt szczepiennych. Szczepionki tradycyjne to 3 wkłucia, natomiast preparaty skojarzone 5w1 lub 6w1 obejmują jedno wkłucie.
