W 13 tygodniu życia dziecko rozwija się intensywnie zarówno pod względem motorycznym, psychicznym, jak i społecznym. Wyraźnie okazuje radość na widok znajomych osób i odpowiada uśmiechem na uśmiech. Bezbłędnie rozpoznaje także zapachy mamy, taty, czy aromaty towarzyszące określonym pomieszczeniom w domu np. charakterystyczny zapach kuchni czy łazienki. Gdy niemowlę ma 13 tygodni wydaje z siebie szereg interesujących dźwięków, nazywanych tzw. głużeniem.
Jak na tym etapie życia dziecka przebiega rozwój mowy? Czy niemowlę które nie słyszy, również będzie wydawać z siebie różne dźwięki? Czy w 13 tygodniu życia dziecka może jeszcze wystąpić skok rozwojowy – czy to nie za późno? Żywienie niemowląt – czy w czasie przeziębienia można karmić piersią 13-tygodniowe dziecko? I wreszcie – 13 tydzień, który to miesiąc życia dziecka? Na te pytania odpowiemy w dzisiejszym artykule.
Zaczynamy 13 tydzień życia dziecka: który to miesiąc? Czy w tym czasie występuje u niemowlaka lęk przed obcymi?
W 13 tygodniu niemowlę rozpoczyna 4 miesiąc życia poza brzuchem swojej mamy. Uwielbia przebywać w towarzystwie najbliższych i wyraźnie daje znać o swojej radości na ich widok: głośno się śmieje, piszczy i energicznie wymachuje nóżkami oraz rączkami. Co prawda niemowlę w 13 tygodniu jeszcze nie wykazuje strachu przed obcymi, jednak wyraźnie preferuje obecność osób sobie znanych. Intensywny rozwój mimiki sprawia, że 13-tygodniowe dziecko próbuje naśladować wyraz twarzy osoby, która jest blisko niego. Dlatego warto jak najwięcej mówić do dziecka pochylając się nad nim i nawiązując przy tym kontakt wzrokowy.
Utrzymywanie kontaktu wzrokowego to także jedna z kluczowych umiejętności, którą powinno już opanować 13-tygodniowe niemowlę. W tym czasie dziecko jest także bardzo wyczulone na dźwięki i potrafi rozpoznać zmianę w intonacji głosu mówiącej do niego osoby. Zastyga w bezruchu nasłuchując, gdy usłyszy ciekawy dźwięk i będzie aktywnie obracać główkę na boki w poszukiwaniu źródła hałasu.
Odpowiedź na pytanie: 13 tydzień życia dziecka – który to miesiąc? W tym czasie maluszek rozpoczyna 4 miesiąc życia, kończąc tym samym tzw. czwarty trymestr czyli okres adaptacyjny, obejmujący pierwsze 3 miesiące po porodzie.
Rozwój dziecka w 13 tygodniu życia: czy to nie za późno na skok rozwojowy?
Układ nerwowy niemowląt w pierwszych miesiącach życia rozwija się w sposób skokowy co oznacza, że nowe umiejętności bardzo często (choć nie zawsze) pojawiają się dość nagle, niekiedy z dnia na dzień. Takie momenty gwałtownych zmian rozwojowych nazywamy skokiem rozwojowym.
W 13 tygodniu życia dziecka mogą więc pojawić się takie umiejętności jak m.in.:
- łączenie rączek w linii środkowej ciała;
- próby dosięgnięcia i chwycenia zabawki;
- czy dłuższe utrzymywanie główki w górze podczas leżenia na brzuszku.
Każde dziecko rozwija się w indywidualnym tempie, dlatego skok rozwojowy w 13 tygodniu życia może jeszcze wystąpić, choć częściej pojawia się u niemowląt tydzień wcześniej.
W 13 tygodniu dziecko potrafi także kierować wzrok w górę, w dół i na boki, oraz wodzić wzrokiem za wolno poruszającym się przedmiotem. Gdy niemowlę ma 13 tygodni warto w zabawie powoli przesuwać przed nim kontrastową zabawkę zarówno wtedy, gdy leży na plecach, jak i na brzuszku. Dłonie dziecka są już przez większą część dnia na wpół – otwarte.
Aby stymulować otwieranie rączek warto wkładać w dłonie 13-tygodniowego niemowlaka miękkie grzechotki i piłeczki o zróżnicowanej fakturze tzw. piłeczki sensoryczne. Dziecko utrzyma zabawkę w rączce jedynie przez chwilkę, jednak będzie to dla niego cenna stymulacja dotykowa, rozwijająca dodatkowo motorykę małą. Dziecko w 13 tygodniu życia zazwyczaj świetnie radzi sobie w leżeniu na brzuszku, doskonaląc aktywny, symetryczny podpór na przedramionach – maluszek odkrywa, że z tej pozycji świat wygląda jeszcze ciekawiej!
W 13 tygodniu życia dziecka skok rozwojowy może wiązać się także ze zwiększonym rozdrażnieniem maluszka. Jest to stan przejściowy, na który warto reagować z możliwie jak największym spokojem, zrozumieniem i miłością.
Rozwój mowy 13-tygodniowego dziecka: czy głużenie występuje także u dzieci niesłyszących?
Gdy niemowlę ma 13 tygodni komunikuje się ze światem nie tylko za pomocą płaczu, jak miało to miejsce w pierwszych tygodniach życia. Sposoby komunikacji mogą także zmienić się po skoku rozwojowym w 13 tygodniu życia dziecka. Na tym etapie rozwoju dziecko wyraża swoje emocje przy użyciu przeróżnych dźwięków oraz mimiki twarzy. Usta wygięte w podkówkę i pojękiwanie to najczęstsze oznaki znudzenia lub niezadowolenia maluszka, choć każde dziecko może komunikować się z rodzicami w nieco inny sposób.
Głużenie i gaworzenie u 13-tygodniowego dziecka
Dla niemowlęcia w 13 tygodniu życia bardzo charakterystyczne jest wydawanie tylnojęzykowych i gardłowych głosek gggg, kkkk, rrrr, popiskiwanie i mlaskanie. Ten etap rozwoju mowy nazywany jest głużeniem lub gruchaniem, i występuje w takiej samej formie u wszystkich dzieci, niezależnie od kraju w którym żyją i języka, którym posługują się rodzice.
Wielu rodziców pyta na forum, czy to możliwe, że ich 13-tygodniowe niemowlę które nie słyszy, także wydaje z siebie dźwięki identyczne jak jego rówieśnicy. Tak więc głużyć będzie również 13-tygodniowe dziecko, które nie słyszy, jednak po głużeniu nie nastąpi u niego kolejny etap, czyli gaworzenie (które pojawia się ok. 6 miesiąca życia). Głużenie jest możliwe dzięki rozwojowi układu oddechowego m.in. wyprostowaniu się krtani i samo w sobie jest ćwiczeniem, swoistą wprawką do późniejszego mówienia.
W 13 tygodniu życia niemowlaka dźwięki wydobywają się z jego gardła w sposób niezamierzony, najczęściej gdy maluszek jest wyspany, najedzony i najbardziej aktywny w ciągu dnia. Choć głużenie występuje samoistnie, warto stymulować maluszka do wydawania różnorodnych odgłosów poprzez mówienie do niego i śpiewanie piosenek. W piosenki warto wpleść także gesty i śmieszne miny. Gdy dziecko ma 13 tygodni, będzie zachwycone taką formą zabawy z rodzicem lub starszym rodzeństwem.
Najpierw ruchy adekwatne do piosenki wykonuje rodzic, a następnie – chwytając delikatnie rączki i nóżki maluszka – powtarza z dzieckiem taką samą choreografię, w rytm słów śpiewanej melodii. Będzie to dla 13-tygodniowego dziecka doskonałe ćwiczenie zwiększające świadomość własnego ciała zarówno teraz jak i niezależnie od tego, który to miesiąc rozwoju (dlatego warto powtarzać tę zabawę także w późniejszym czasie).
Karmienie 13-tygodniowego dziecka: czy w czasie przeziębienia mama może karmić piersią?
Karmienie piersią zawsze niesie ze sobą wiele korzyści zdrowotnych dla dziecka, jednak czy podczas przeziębienia u mamy można karmić 13-tygodniowe niemowlę? Na forum internetowym niejednego portalu internetowego, często znaleźć można sporo sprzecznych informacje, dlatego w tym akapicie postaramy się rozwiać obawy wszystkich mam karmiących.
Podczas przeziębienia, a nawet podwyższonej temperatury u kobiety karmiącej nie trzeba bezwzględnie zrezygnować z karmienia piersią niemowlaka w 13 tygodniu życia. Wraz ze swoim mlekiem mama przekazuje bowiem dziecku przeciwciała, które będą naturalnie chronić je przed infekcją.
Oczywiście może zdarzyć się sytuacja, kiedy 13-tygodniowe dziecko zarazi się przeziębieniem od swojej mamy, która – siłą rzeczy – spędza z nim w ciągu dnia bardzo dużo czasu. Każda mama może zminimalizować ryzyko zarażenia dziecka w 13 tygodniu, nosząc maseczkę ochronną podczas karmienia maluszka i w trakcie wspólnej zabawy. Gdy jednak zdarzy się, że 13-tygodniowe niemowlę na forum codziennego życia,,złapie” infekcję od przeziębionej mamy, przeciwciała przekazane wraz z mlekiem pomogą maluszkowi szybciej zwalczyć infekcję, a sama choroba będzie miała zazwyczaj łagodniejszy przebieg.
Przeziębienie u mamy karmiącej: jak bezpiecznie uporać się z infekcją?
W trakcie przeziębienia zaleca się, aby mama karmiąca piła zwiększoną ilość płynów, nawet ok. 3,5 litra dziennie. W 13 tygodniu życia niemowlaka na forum potwierdzamy, że gorąca herbata z miodem i cytryną oraz dłuższy odpoczynek pod kocem z pewnością pomogą mamie karmiącej nieco szybciej uporać się z chorobą. Warto wypróbować także spożywanie nieco większej ilości czosnku czy świeżego imbiru, jako dodatku do potraw i napojów.
W przypadku infekcji górnych oraz dolnych dróg oddechowych, w pełni bezpieczne i zalecane są również inhalacje z soli fizjologicznej, z wykorzystaniem nebulizatora (na forum warto wspomnieć, że może z nich korzystać także 13-tygodniowe niemowlę, w razie przeziębienia). W przypadku zaostrzonych objawów przeziębienia bardzo ważne jest odpowiednie dobranie leków dla mamy karmiącej piersią 13-tygodniowe niemowlę, ponieważ niektóre substancje aktywne przenikają do mleka kobiecego i mogą oddziaływać na maluszka.
Obecnie dostępnych jest wiele leków, w tym także antybiotyków, które mogą być bezpiecznie przyjmowane przez kobiety karmiące piersią. Przed ich użyciem zawsze należy skonsultować się jednak z lekarzem lub farmaceutą i nie szukać na ten temat informacji w internecie, na forum.
W 13 tygodniu życia niemowlaka ale nie tylko, specjaliści zalecają zażywać kolejne dawki leków bezpośrednio po nakarmieniu dziecka, aby zminimalizować ewentualną ilość substancji aktywnych przenikających do mleka kobiecego. Wtedy do kolejnego, mlecznego posiłku z piersi upłyną ok. 2-4 godziny. Oczywiście w trakcie zażywania jakichkolwiek leków przez mamę karmiącą piersią należy uważnie obserwować 13-tygodniowe dziecko i w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, takich jak np. biegunka czy wysypka, należy niezwłocznie skonsultować się z pediatrą.
13 tydzień życia niemowlaka: o czym jeszcze warto pamiętać?
Na pewno warto stale monitorować daty kolejnych szczepień ochronnych, które powinny zostać wyznaczone na poprzedniej wizycie szczepiennej. 13 tydzień życia dziecka – który to miesiąc od poprzedniego szczepienia? Nie ma potrzeby się tym martwić.
Terminy kolejnych szczepień są dobierane adekwatnie do programu szczepień, na który zdecydowali się rodzice: szczepienia z użyciem preparatów refundowanych przez NFZ lub szczepionki wysoce skojarzone 5w1 lub 6w1.
O czym jeszcze warto pamiętać?
- W 13 tygodniu życia niemowlaka nie rozszerzamy jeszcze diety. Dziecko wciąż powinno spożywać wyłącznie mleko (najlepiej pokarm kobiecy, lub w określonych przypadkach mleko modyfikowane). O ewentualnym dopajaniu maluszka wodą decyduje lekarz, wyłącznie w określonych wskazaniach medycznych.
- Gdy niemowlę ma 13 tygodni nie sadzamy go w fotelikach do karmienia czy innego rodzaju, profilowanych krzesełkach. Zbyt wczesna pionizacja do siadu może skutkować wystąpieniem skrzywień kręgosłupa w późniejszym czasie.
- Najlepszym miejscem do zabawy dla 13-tygodniowego dziecka jest piankowa mata rozłożona na podłodze. Łatwo utrzymać ją w czystości, bardzo dobrze izoluje maluszka przed zimną podłogą i stwarza idealne, a przede wszystkim bezpieczne warunki do zabawy, zarówno na pleckach, jak i w leżeniu na brzuszku.
- Staramy się także ograniczać 13-tygodniowemu dziecku czas spędzany w popularnych leżaczkach-bujaczkach, na rzecz czasu aktywnie spędzanego na macie, na podłodze. Z bujaczków zaleca się korzystać wyłącznie okazjonalnie, a jednorazowo nie dłużej niż 15 minut.
- Gdy trwa skok rozwojowy w 13 tygodniu życia niemowlaka i dziecko jest szczególnie marudne, warto wspomóc się chustą do noszenia dzieci, uprzednio konsultując sposób wiązania z certyfikowanym doradcą noszenia w chuście lub wykwalifikowanym fizjoterapeutą.