Kalendarz rozwoju dziecka

17 tydzień życia dziecka to wyjątkowy czas w życiu maluszka, czas radości i wymiany uśmiechów z najbliższymi, oraz czas intensywnej eksploracji własnych rączek, chwytania przedmiotów i wkładania ich do buzi. Skok rozwojowy w 17 tygodniu bardzo często przynosi także wiele innych umiejętności, które przybliżymy w dzisiejszym wpisie.

Co może jeść niemowlę w 17 tygodniu i po czym poznać oznaki gotowości dziecka do rozszerzania diety? Jakie szczepienia obowiązkowe czekają 17 tygodniowe dziecko w najbliższym czasie? Co w zachowaniu niemowlęcia w 17 tygodniu życia powinno zaniepokoić rodziców? Zapraszamy do lektury.

Jak przebiega rozwój dziecka w 17 tygodniu życia i co może przynieść skok rozwojowy?

Maluszek rośnie jak na drożdżach i wielu rodziców nie może uwierzyć, jak bardzo dziecko zmieniło się od czasu narodzin. Z bezbronnego, maleńkiego noworodka stało się towarzyskim, ,,rozgadanym” i niezwykle ruchliwym niemowlęciem w 17 tygodniu życia.

• Maluszek uwielbia leżeć na brzuszku, utrzymując główkę w górze przez kilka, a nawet kilkanaście minut. W tej pozycji 17-tygodniowe dziecko ma większe możliwości obserwacji codziennego życia domowników oraz wypatrywania i chwytania ciekawych zabawek. Symetryczny podpór na przedramionach jest bardzo stabilny, a łokcie wysuwają się powoli w przód, przed linię barków.
• Dłonie 17-tygodniowego niemowlęcia są przez większą część czasu otwarte i gotowe do chwytania ciekawych zabawek. Po skoku rozwojowym w 17 tygodniu dziecko często zaczyna celniej chwytać przedmioty i z upodobaniem wkładać je do buzi, w celu ich lepszego zbadania. Rączki to teraz obiekt ogromnego zainteresowania maluszka – często są złączone w linii środkowej ciała, dziecko lubi się nimi bawić i ssać własne piątki oraz palce.
• Skok rozwojowy w 17 tygodniu często przynosi także duże zainteresowanie własnymi nóżkami, które niemowlę zaczyna przyciągać do brzuszka i dotykać.
• Mogą pojawić się także obroty z pleców na boki, najpierw przypadkowe (podczas zabawy nóżkami), a nieco później bardziej intencjonalne i świadome.
• Skok rozwojowy w 17 tygodniu to także czas, w którym dziecko zaczyna wyraźnie rozumieć związki przyczynowo- skutkowe, a także dostrzegać i z upodobaniem obserwować detale zabawek i przedmiotów z najbliższego otoczenia.

Co w rozwoju 17-tygodniowego niemowlaka powinno zaniepokoić rodziców?

Obawy o prawidłowy rozwój niemowlęcia to jedne z częstszych niepokojów towarzyszących rodzicom. Na wstępie warto zaznaczyć, że wszelkie wątpliwości dotyczące zdrowia psycho-fizycznego i rozwoju motorycznego dziecka w 17 tygodniu, jego rodzice powinni skonsultować z pediatrą.

Na wielu forach internetowych znaleźć można bowiem sprzeczne, często nierzetelne informacje i porady, które przysparzają rodzicom niepotrzebnego stresu i zmartwień. Lekarz zbada 17-tygodniowe dziecko i zbierze od rodziców szczegółowy wywiad, dzięki czemu będzie mógł postawić diagnozę najbardziej wiarygodną i – co najważniejsze – popartą fachową wiedzą medyczną.

Warto pamiętać także o tym, że każde niemowlę rozwija się w swoim tempie i wiele umiejętności psycho-ruchowych pojawia się dość nagle, często po skoku rozwojowym w 17 tygodniu lub nieco wcześniej/później. Dobrze jest zapytać swojego pediatry lub fizjoterapeuty o tzw. okna rozwojowe, czyli ramy czasowe, w których dana umiejętność powinna u niemowlęcia wystąpić. Niekiedy objawy skoku rozwojowego w 17 tygodniu m.in. niepokój dziecka i płaczliwość, mogą przypominać symptomy rozwijającej się infekcji – w razie wątpliwości należy pójść do pediatry.

To, co powinno zaniepokoić rodziców 17-tygodniowego niemowlaka to m.in.:

• Brak symetrycznego podporu na przedramionach i utrzymywanie głowy w górze jedynie przez kilkanaście sekund. Brak jakiejkolwiek kontroli główki np. gdy rodzice noszą na rękach dziecko w 17 tygodniu, to także powód do konsultacji z lekarzem;
• Dłonie dziecka są przez większą część dnia mocno zaciśnięte (często z kciukiem wewnątrz piąstki, czyli z tzw. inklinacją kciuka). 17-tygodniowe niemowlę nie bawi się swoimi rączkami, nie wkłada paluszków do buzi, nie wyciąga rączek w kierunku zabawek i nie próbuje ich chwytać;
• Niemowlę wciąż przez większą część doby układa się asymetrycznie, nie osiągając linii środkowej ciała (nie łączy rączek przed sobą). Niemowlę może także bardzo prężyć się, mocno wyginając ciało w łuk i odginając głowę w tył. Takie ustawienie ciała może wystąpić u rozdrażnionego dziecka w 17 tygodniu życia, natomiast niepokojące jest, jeśli dziecko pręży się wielokrotnie w ciągu dnia (nawet wtedy, gdy nie płacze). W takim przypadku sprawdźmy najpierw, czy za głową 17-tygodniowego niemowlęcia np. w łóżeczku, nie znajduje się mnóstwo interesujących zabawek i przedmiotów, które mogą stymulować prężenie się i odginanie główki w tył lub spoglądanie przez niemowlę tylko w jedna stronę – w przypadku asymetri ułożeniowej;
• Zaalarmować rodziców powinien także fakt, że gdy dziecko ma 17 tygodni nie nawiązuje kontaktu wzrokowego z najbliższymi lub w ogóle nie jest zainteresowane zabawkami.

To tylko niektóre z nieprawidłowości, które powinny skłonić rodziców do zgłoszenia się z niemowlęciem do pediatry. Jeśli po wizycie u jednego specjalisty rodzice dalej są pełni wątpliwości co do rozwoju swojego 17-tygodniowego dziecka, powinni zasięgnąć porady także u innego lekarza lub doświadczonego fizjoterapeuty dziecięcego.

Co może jeść 17-tygodniowe dziecko w odniesieniu do najnowszych wytycznych w Polsce i na świecie?

W 2021 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaktualizowała wytyczne dotyczące rozszerzania diety oraz żywienia niemowląt i małych dzieci. W odpowiedzi na te poparte najnowszymi doniesieniami naukowymi wytyczne, Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci także zaktualizowało schemat rozszerzania diety oraz żywienia niemowląt.

W najnowszych wytycznych przeczytamy przede wszystkim, że wyłączne karmienie piersią jest najbardziej zalecaną metodą żywienia 17-tygodniowych niemowląt, do ukończenia przez nie 6 miesiąca. Obecnie ujednolicono zalecenia rozszerzania diety dla dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym i tych karmionych mlekiem mamy. W obu przypadkach zaleca się wstrzymanie z wprowadzaniem posiłków uzupełniających do momentu ukończenia przez maluszka 6 miesiąca. Dlaczego więc w 17 tygodniu życia dziecka w ogóle pojawia się zagadnienie rozszerzania diety?

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi 17 tydzień życia niemowlaka jest minimalnym, granicznym okresem rozwoju, w którym można zacząć rozszerzać dietę, jednak wyłącznie w uzasadnionych medycznie przypadkach.

Jeszcze raz podkreślamy – tak wczesne rozszerzanie diet,y w przypadku konkretnego niemowlęcia w 17 tygodniu życia, powinno mieć podstawy medyczne. Tak więc w tym okresie rozwoju maluszek powinien wciąż jeść wyłącznie mleko (najlepiej mleko z piersi mamy, podawane na żądanie). Jakie inne argumenty przeważają jeszcze za tym, że 17 tydzień życia niemowlaka to za wcześnie na rozszerzanie diety?

Czym są oznaki gotowości do rozszerzania diety i czy występują u 17-tygodniowego dziecka?

Wielu rodziców ma wątpliwości, czy gdy niemowlę ma 17 tygodni nie powinno jednak dostawać czegoś ,,normalnego” do jedzenia np. warzyw czy owoców. Oprócz wieku kalendarzowego, przy rozszerzaniu diety warto zwrócić także uwagę na indywidualną gotowość dziecka na przyjmowanie posiłków uzupełniających. Aby 17-tygodniowe dziecko mogło w bezpieczny, czyli niezagrażający zakrztuszeniem sposób przyjąć pokarm inny niż mleko mamy, powinno spełniać również kilka dodatkowych warunków (które dzieci w 17 tygodniu życia zazwyczaj jeszcze nie spełniają).

Oto trzy podstawowe oznaki gotowości do rozszerzania diety:

• Niemowlę nie wypycha pokarmu/łyżeczki językiem (jest to naturalny odruch obronny, chroniący przed zadławieniem, który zanika u dzieci kolejnych miesiącach życia). Gdy niemowlę ma 17 tygodni odruch wypychania łyżeczki językiem zazwyczaj jest u niego wciąż obecny.
• Niemowlę siedzi stabilnie z podparciem i stabilnie trzyma główkę. Nie powinno się karmić dzieci w leżaczkach- bujaczkach czy fotelikach samochodowych, ze względu na zwiększone ryzyko zadławienia u 17-tygodniowego dziecka, które znajduje się wtedy w pozycji półleżącej. Aby dziecko mogło bezpiecznie połykać pokarm powinno siedzieć stabilnie z podparciem, na kolanach rodziców lub w foteliku do karmienia (nie powinno przy tym opadać na boki, w przód czy w tył). Większość dzieci w 17 tygodniu życia nie jest jeszcze w stanie siedzieć stabilnie, nawet z podparciem.
• Dziecko jest w stanie samodzielnie chwytać pokarm i trafiać nim celnie do buzi. W 17 tygodniu życia dziecko dopiero zaczyna uczyć się tej umiejętności i doskonali ją m.in. poprzez wkładanie do buzi swoich rączek i zabawek (rozwija się tzw. koordynacja oko-ręka).

Gdy niemowlę ma 17 tygodni zazwyczaj nie jest jeszcze motorycznie gotowe na rozszerzanie diety, a wprowadzanie pokarmów innych niż mleko może skutkować m.in. zwiększonym ryzykiem zadławienia. W indywidualnych przypadkach np. przewlekłych zaparciach u dziecka w 17 tygodniu, lekarz może podjąć decyzję o wcześniejszym wprowadzeniu produktów uzupełniających.

Jakie szczepienia czekają 17-tygodniowe dziecko w najbliższym czasie?

Szczepienia niemowląt to niezwykle ważny temat, o którym rodzice 17-tygodniowych dzieci powinni pamiętać ze szczególną uwagą, notując w domowym kalendarzu daty kolejnych dawek szczepień. Termin kolejnego szczepienia zazwyczaj jest ustalany przez przychodnię na podstawie daty ostatniej wizyty szczepiennej.

To, jakie szczepienia i jaka ilość wkłuć będzie czekać 17-tygodniowe niemowlę w najbliższym czasie zależy przede wszystkim od schematu szczepień ochronnych, na jaki rodzice niemowlęcia zdecydowali się na samym początku wizyt szczepiennych (schemat podstawowy, szczepionka skojarzona 6w1 lub 5w1).

Około 17 tygodnia życia (zazwyczaj po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia) dziecko otrzyma następujące szczepienia obowiązkowe:

• DTP (błonica, tężec, krztusiec);
• IPV (polio);
• HiB (przeciwko Haemophilus influenzae typu b);
• Rotawirusy (szczepionka doustna);
• Pneumokoki (jeśli 17-tygodniowe dziecko nie otrzymało jeszcze II dawki tego szczepienia).

Szczepienia ochronne pomagają uchronić 17-tygodniowe niemowlę przed szeregiem groźnych chorób, które wciąż stanowią potencjalne niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia dziecka, zarówno teraz jak i w przyszłości.