40 tydzień ciąży i brak skurczy – czy należy się martwić? Jakie są objawy porodu w 40 tygodniu ciąży i kiedy bezwzględnie należy jechać do szpitala? Jakiego koloru powinien być wydobywający się z pochwy śluz w 40 tygodniu ciąży i czy twardy brzuch to symptom porodu? Odpowiadamy na pytania związane z przebiegiem ostatniego tygodnia ciąży.
40 tydzień ciąży i nic, czyli kiedy wreszcie wystąpi poród?
Końcówka ciąży to dla przyszłej mamy ogromne wyzwanie. Dużych rozmiarów brzuch, skutecznie utrudnia codzienne czynności i nocny wypoczynek. Nasilają się niektóre ciążowe dolegliwości i zwiększają obawy przed nadchodzącym porodem.
Ostatni, 40 tydzień ciąży (39.1-40 t.c.) to koniec 9 miesiąca i tym samym III trymestru ciąży. Choć większość kobiet w tym czasie bardzo chce urodzić i wziąć w ramionach swoje dziecko należy pamiętać o tym, że jedynie 5% dzieci przychodzi na świat w wyznaczonym terminie.
Dlatego jeśli nie udaje się zaobserwować żadnych oznak porodu w 40 tygodniu ciąży, to nie jest to powód do zmartwień. Większość dzieci rodzi się kilka-kilkanaście dni przed lub po dacie wyznaczonej na podstawie terminu ostatniej miesiączki. W 40 tygodniu ciąży brak skurczy i innych objawów porodu, przy dobrym stanie ogólnym matki i dziecka, to nie powód do niepokoju.
Warto jeszcze raz upewnić się, że termin porodu został obliczony prawidłowo (szczególnie, jeśli ciężarna miała nieregularne cykle menstruacyjne). Standardy opieki okołoporodowej w Polsce zalecają, aby poród odbył się przed zakończeniem 42 t.c. Jeśli więc nastąpił 40 tydzień ciąży i żadnych oznak porodu nie udało się zaobserwować, należy odwiedzić swojego lekarza prowadzącego, który wykona zalecane badania. Jeśli wszystko jest w porządku zarówno z mamą, jak i dzieckiem, nie warto się martwić brakiem akcji porodowej – zapewne wystąpi lada dzień.
Czy w 40 tygodniu ciąży częste twardnienie brzucha oraz obfita wydzielina z pochwy mogą świadczyć o rozpoczęciu porodu?
W tym czasie zwykle następuje nasilenie skurczów przepowiadających (Braxtona-Hicksa), które świadczą o tym, że macica intensywnie trenuje czynność skurczową przed porodem właściwym. Skurcze przepowiadające mogą powodować twardy brzuch w 40 tygodniu ciąży, szczególnie podczas gwałtownej zmiany ułożenia ciała, czy w czasie bardziej intensywnego wysiłku.
Skurcze Braxtona-Hicksa są nieregularne, nie nasilają się w czasie, zazwyczaj zupełnie ustając podczas odpoczynku lub po zmianie pozycji. Takie nieregularne, częste twardnienie brzucha, zwykle nie świadczy o rozpoczynającej się I fazie porodu i może towarzyszyć kobietom już od II trymestru.
Jeśli odczuwasz w 40 tygodniu ciąży twardy brzuch cały czas i to uczucie nie mija nawet po odpoczynku i wzięciu ciepłej kąpieli, zgłoś się do lekarza, który wykonując badanie KTG oceni, czy takie objawy nie świadczą o rozpoczynającym się porodzie.
Możesz odczuwać również kłucie w pochwie i ucisk/ból spojenia łonowego. Jest to spowodowane naciskiem główki dziecka, która powoli obniża się w kanale rodnym, przygotowując płód do porodu. Czop śluzowy może oderwać się w toalecie, podczas oddawania moczu lub stolca i ciężarna nie będzie w stanie tego zaobserwować. W 40 tygodniu, śluz obficie wydobywający się z pochwy, to mogą być więc zwykłe upławy lub wody płodowe (mają słodkawy zapach i nieco inną, bardziej wodnistą konsystencję).
Jak rozpoznać, czy śluz to upławy, czy wody płodowe?
Najprostszą metodą jest zastosowanie papierków lakmusowych (do kupienia w aptece): fizjologicznie, w 40 tygodniu ciąży śluz z pochwy ma odczyn kwaśny, natomiast wody płodowe mają zasadowe ph.
Kiedy jechać do szpitala, czyli objawy porodu w 40 tygodniu ciąży
Każda ciężarna, niecierpliwie wypatruje w swoim ciele wszelkich symptomów rozpoczynającej się akcji porodowej. Regularne skurcze macicy w 40 tygodniu ciąży, które są coraz częstsze i nie ustępują w czasie odpoczynku to sygnał, że I faza porodu właśnie się rozpoczęła. Tych skurczów nie da się przegapić. Są dość bolesne, silne i często promieniują do lędźwi/pachwin. W początkowym etapie I fazy porodu, gdy skurcze występują z małą częstotliwością (ok. 2 skurcze na godzinę) warto wziąć ciepły prysznic i spróbować się zdrzemnąć.
Pierwsza faza porodu (szczególnie u pierwiastek) trwa bowiem od kilku, do nawet kilkunastu godzin.
Jeśli więc początkowym skurczom nie towarzyszy odejście wód płodowych, nietypowa aktywność ruchowa płodu czy inne, niepokojące objawy, warto pozostać w domu jeszcze przez jakiś czas. Do szpitala jedziemy, gdy regularne skurcze pojawiają się co ok. 5 min (u kobiety rodzącej po raz kolejny, na oddział położniczy warto udać się wcześniej).
Inne objawy rozpoczynającego się porodu w 40 tygodniu ciąży to również:
- oderwanie czopu śluzowego;
- odejście wód płodowych;
- niektórym kobietom towarzyszą także dolegliwości gastryczne, takie jak nudności i wymioty (organizm oczyszcza się przed porodem).
Jeśli nie obserwuje się przy tym podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi (powyżej 140/90 mmHg) czy zaburzenia aktywności ruchowej płodu, nie ma powodów do niepokoju, a sam poród nastąpi lada moment!
Niepokojące objawy 40 tygodnia ciąży: bardzo ruchliwe dziecko i nieprawidłowa wydzielina z pochwy
Śluz z krwią, w 40 tygodniu ciąży, może świadczyć o rozwieraniu się szyjki macicy. Jeśli wyciek krwi z pochwy jest obfity lub sączy się z niej płyn o zielonkawym zabarwieniu, należy natychmiast udać się do szpitala. W 40 tygodniu ciąży, brązowa wydzielina z pochwy, występująca w śladowych ilościach, może świadczyć o oderwaniu czopu śluzowego. Jeśli jednak jej ilość jest obfita, wymaga to kontroli ginekologicznej.
Silny ból głowy oraz podwyższone ciśnienie krwi, któremu towarzyszą nudności i tzw. mroczki przed oczami to mogą być symptomy stanu przedrzucawkowego – wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej.
Niepokój ciężarnej powinna wzbudzić również zaburzona aktywność płodu: w 40 tydzień ciąży dziecko bardzo ruchliwe lub przez wiele godzin pozostające w zupełnym bezruchu to sygnał do pilnego wykonania badania KTG. Po stwierdzeniu ewentualnych nieprawidłowości, specjalista zdecyduje o podjęciu adekwatnych procedur medycznych. Będąc w domu, ruchy dziecka najlepiej obserwować po jednym z głównych posiłków, w leżeniu na lewym boku. W ciągu godziny ciężarna powinna odnotować minimum 10 ruchów płodu.
Jaka jest w 40 tygodniu ciąży waga dziecka, długość jego ciała oraz wgląd?
Płód w 40 tygodniu ciąży waży ok. 3300-4000 gram, a w niektórych przypadkach więcej. Jest to uzależnione zarówno od czynników genetycznych jak i środowiskowych. Za makrosomię płodu uznaje się masę ciała przekraczającą 4500 gram – może być ona wskazaniem do przeprowadzenia cięcia cesarskiego. Dziecko w 40 tygodniu ciąży mierzy ok. 50 cm i jest w pełni gotowe na poznanie swojej mamy i rozpoczęcie funkcjonowania poza jej ciepłym, bezpiecznym brzuchem.
Po urodzeniu, główka oraz twarz dziecka mogą być nieco spłoszone, co spowodowane jest przeciskaniem się przez wąski kanał rodny. Kości czaszki są ze sobą połączone w sposób ruchomy właśnie po to, aby ułatwić proces porodu. Kształt głowy oraz twarzy dziecka unormują się do kilku tygodni po porodzie.
Noworodek w 40 tygodniu ciąży ma również pulchne policzki i zadarty nosek. Wszystko po to, aby jeszcze efektywniej ssać pokarm z piersi mamy. Od razu po porodzie siłami natury, dziecko (bez ubranka) powinno zostać położone na nagim brzuchu lub przy piersi swojej mamy. Tam przez min. 2 godziny dochodzi do siebie po męczącym porodzie, zaczyna po raz pierwszy ssać pokarm oraz nawiązywać więź ze swoją mamą. Gdy ciężarna miała wykonane cięcie cesarskie, takie kangurowanie ,,skóra do skóry” może wykonywać tata noworodka.
Badania w 40 tygodniu ciąży
Lekarz z pewnością zaleci wykonanie morfologii krwi oraz badania ogólnego moczu. Podczas wizyty wykona również pomiar ciśnienia tętniczego krwi u ciężarnej oraz badanie USG zgodne z rekomendacji PTGiP.
Przy prawidłowych wynikach badań i dobrym, ogólnym samopoczuciu ciężarnej, lekarz zaleci kolejną wizytę za 7 dni (lub wcześniej). W razie wszelkich nieprawidłowości, w 40 tygodniu ciąży, postępowanie medyczne jest dobierane indywidualnie do stanu zdrowia matki oraz dziecka.
Rekomendowane produkty
Starszy specjalista w Dziale Ocen i Rozwoju Współpracy, Instytut Matki i Dziecka
Konsultacja:
dr hab. n. med. prof. IMID Tadeusz Issat – Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka;
Maria Krowicka-Wasyl – lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z ginekologii i położnictwa, Klinika Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka.