Kalendarz Ciążowy

Czego można spodziewać się w piątym tygodniu ciąży i jakie objawy mogą mu towarzyszyć? Jakie są normy, jeśli chodzi o wielkość pęcherzyka ciążowego i zarodka? Czy w 5 tygodniu ciąży powinien nas martwić ból jajników lub brązowe plamienie? 

Piąty tydzień ciąży to przede wszystkim czas pierwszych badań lekarskich, które mogą na 100 proc. potwierdzić ciążę, a często również określić przybliżony termin porodu. Mimo, że objawy w 5 tygodniu stają się coraz bardziej charakterystyczne, nie należy się martwić ich brakiem.

Test ciążowy w 5 tygodniu

Wykrycie ciąży w 5 tygodniu jest możliwe przy pomocy badania krwi – testu beta hCG. To dokładniejsze i bardziej miarodajne badanie niż samodzielnie przeprowadzony test ciążowy z moczu – pozwala na potwierdzenie ciąży już po 7 dniach od zapłodnienia.

• Test beta hCG mierzy poziom jednej z 2 składowych gonadotropiny kosmówkowej
• Gonadotropina kosmówkowa to hormon produkowany głównie w czasie ciąży – w określonej ilości. 
• W 5 tygodniu ciąży poziom beta hCG we krwi może sięgać nawet do 7 138 mIU/ml.
• U kobiety, która nie jest w ciąży, norma stężenia beta hCG w osoczu krwi wynosi mniej niż 5 mIU/ml. 

W związku z tym wynik testu z krwi powyżej 5 mIU/ml beta hCG pozwala łatwo potwierdzić ciążę.

5 tydzień ciąży: USG i badanie ginekologiczne 

5 tydzień ciąży zapoczątkowuje drugi miesiąc jej trwania – można wówczas odwiedzić lekarza, zrobić cytologię (zwłaszcza, jeśli nie było jej wcześniej), a także wykonać pierwsze badania ciążowe z krwi. Nic się jednak nie stanie, jeżeli przyszła mama podda się im nieco później. Pierwsze, tradycyjne badanie ginekologiczne pozwala stwierdzić rozpulchnienie pochwy, co jest jednym z objawów ciąży na tym etapie. Można również wykonać USG dopochwowe – 5 tydzień ciąży nie oznacza, co prawda, że można zobaczyć sam zarodek – jego wielkość, czyli ok. 2 mm pod koniec 5 tygodnia, jeszcze na to bowiem nie pozwala. Za to otaczający go pęcherzyk ciążowy powinien już być podczas dopochwowego USG w 5 tygodniu wyraźnie widoczny. 

Jeśli przyszła mama pamięta datę rozpoczęcia ostatniej miesiączki i poda ją podczas wizyty kontrolnej z USG dopochwowym, w 5 tygodniu ciąży może może poznać przybliżoną datę porodu, wyliczoną przez lekarza. Na razie jest jeszcze za wcześnie na USG przez powłoki brzuszne, więc wybierając się w 5 tygodniu do gabinetu na USG trzeba być przygotowanym na to nieco mniej komfortowe – dopochwowe. Wielkość zarodka w 5 tygodniu ciąży nie pozwala na zobaczenie go na ekranie komputera.

Piąty tydzień ciąży – wielkość pęcherzyka (normy)

Pęcherzyk ciążowy powinien znajdować się już w jamie macicy. Zewnętrzną warstwę komórek stanowi trofoblast, zaś w środku znajduje się zarodek i pęcherzyk żółtkowy. Został on nazwany tak przez skojarzenie z żółtkiem jaja – zawiera najcenniejsze minerały i mikroelementy potrzebne do dalszego rozwoju. 

Normy wielkości pęcherzyka w 5 tygodniu ciąży są o tyle ważne, że pozwalają ocenić stopień rozwoju zarodka. Na początku 5 tygodnia pęcherzyk w normie ma 5 mm wielkości, a pod koniec tygodnia już ok. 1,1 cm (sam zarodek może z końcem 5 tygodnia osiągnąć wielkość ok. 2 mm). Poza tym normy dla pęcherzyka w 5 tygodniu ciąży i kolejnych pozwalają ocenić bardzo dokładnie wiek ciąży, jeśli nie da się go wyliczyć inaczej.

Warto dodać, że termin porodu, najczęściej wyznaczany jest przez ginekologa, właśnie na podstawie daty ostatniej miesiączki. Oznacza to jednocześnie, że u nieregularnie miesiączkujących kobiet, do narodzin dziecka może dojść nieco później lub wcześniej. Określenia rzeczywistego wieku ciąży oraz dokładniejszego terminu porodu, przyszła mama może się spodziewać, po dokonaniu przez ginekologa pomiarów dziecka, które odbywa się podczas USG I trymestru. Wiek ciąży wciąż jest kontrolowany i porównywany z bieżącym rozwojem płodu także podczas badań USG II oraz III trymestru.

Co dzieje się z zarodkiem w 5 tygodniu ciąży?

Na tym etapie najważniejsze organy kształtują się z dnia na dzień, a zarodek rośnie w bardzo szybkim tempie. Pod koniec piątego tygodnia, gdyby zrobić mu zdjęcie w bardzo dużym powiększeniu, można by dostrzec zawiązki kończyn i zarys głowy zarodka z zawiązkami oczu. Na tym etapie zaczyna się formować kręgosłup oraz tak ważne organy, jak mózg i serce.

Zdarza się, choć nie jest to regułą, że pod koniec 5 tygodnia ciąży można już stwierdzić czynność serca, które podejmuje pracę jako pierwszy organ zarodka. 

5 tydzień ciąży: na co uważać?

Choć w 5 tygodniu ciąży wielkość zarodka nie pozwala go dostrzec nawet na USG dopochwowym, jest to dla niego  czas intensywnego rozwoju. Kobieta ciężarna powinna w tym okresie szczególnie unikać substancji, które mogłyby zadziałać toksycznie na dziecko i jego kształtujące się organy. Oznacza to nie tylko rezygnację z używek, ale również dbanie o jakość i czystość pokarmów oraz unikanie kontaktu z silnie działającymi substancjami chemicznymi (jak np. opary farb, klejów).

W tym kontekście warto rozważyć zastosowanie oczyszczacza powietrza, który może skutecznie usuwać szkodliwe zanieczyszczenia z otoczenia, w tym cząsteczki lotnych związków organicznych. Dzięki temu, przyszła mama może mieć pewność, że oddycha czystym powietrzem, co jest istotne dla zdrowia zarówno jej, jak i rozwijającego się maluszka.

Czy 5 tydzień ciąży musi oznaczać mdłości?

To właśnie od piątego tygodnia ciąży objawy zaczynają być na tyle charakterystyczne, że zwykle nie da się ich już przeoczyć. Wcześniej duża ich część ma podłoże psychosomatyczne. Z obawy przed ciążą lub pragnienia, by faktycznie w nią zajść, każdy ból brzucha czy zmęczenie bywają interpretowane jako pewne objawy odmiennego stanu. W 5 tygodniu ciąży towarzyszące jej dolegliwości raczej trudno z czymś pomylić. Nie znaczy to jednak, że brak jakichkolwiek objawów jest czymś niepokojącym – niektóre przyszłe mamy mogą ich po prostu nie odczuwać.

Wśród objawów 5 tygodnia ciąży wymienia się przede wszystkim mdłości, nie tylko poranne – mogą bowiem występować przez całą dobę. Często to właśnie nudności sprawiają, że kobieta lub jej otoczenie zaczynają zdawać sobie sprawę z ciąży. Zmiany hormonalne powodują rozluźnienie mięśni dolnych przełyku, a to daje wrażenie nudności i może wywoływać zgagę. Brak mdłości na pewno nie jest powodem do zmartwienia – przyszła mama powinna raczej się cieszyć, że nie dokucza jej jeden z bardziej uciążliwych objawów ciąży. 

Inne objawy w 5 tygodniu: skutek zmian hormonalnych

Produkowane przez organizm ciężarnej kobiety hormony przekierowują również część krwi do brzucha, gdzie jest teraz najbardziej potrzebna. W efekcie innym objawem ciąży w 5 tygodniu jest spadek ciśnienia tętniczego, które może wywoływać senność.

Możliwym objawem jest ponadto większa niż zazwyczaj opuchlizna ciała. Dotyczy to również tułowia, choć sam brzuch – jeśli chodzi o wielkość – nadal pozostaje bez zmian. Wielkość zarodka w 5 tygodniu ciąży nie wpływa w żaden sposób na figurę. Piersi natomiast mogą sprawiać wrażenie powiększonych, z uwagi na gromadzącą się w organizmie wodę. Z tego powodu, jak również ze  względu na zmiany hormonalne, mogą boleć lub wykazywać nadwrażliwość na dotyk.

Ból jajników i plamienie w 5 tygodniu ciąży

Do rzadszych, ale niezbyt przyjemnych objawów, należy ból w okolicy jajników czy podbrzusza. W ciąży takie odczucia to dość indywidualna kwestia – w początkowych stadiach ból w tej okolicy wiąże się z zagnieżdżaniem się zarodka w ścianie macicy. Pamiętajmy, że zapłodnienie oznacza zmiany w funkcjonowaniu całego kobiecego organizmu, w tym również jajników – następuje bowiem zanik owulacji i „przestawienie” produkcji hormonów na potrzeby ciąży. Dlatego lekki ból jajników w ciąży – w początkowym etapie, do którego należy piąty tydzień – nie należy do niepokojących objawów. O poważniejszych dolegliwościach (zwłaszcza silnych, skurczowych bólach podbrzusza) trzeba porozmawiać z lekarzem podczas pierwszej wizyty w ciąży.

Ból okolicy jajników to nie jedyny objaw, który martwi wiele kobiet w 5 tygodniu ciąży. Brązowe plamienie to drugi często wymieniany problem. To właściwie ostatni moment, gdy można się go spodziewać, bo zagnieżdżanie się zarodka w macicy następuje zwykle nie później niż w 5 tygodniu ciąży. Plamienie pojawia się na skutek uszkodzenia w trakcie implantacji naczynia krwionośnego błony śluzowej macicy. Różowawe czy brązowe plamienie w ciąży w 5 tygodniu nie powinno więc być powodem do obaw. Z niepokojącym objawem mamy do czynienia, gdy wypływająca krew ma żywy, czerwony kolor. 

Konsultacja:

dr hab. n. med. prof. IMID Tadeusz Issat – Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka;

Maria Krowicka-Wasyl – lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z ginekologii i położnictwa, Klinika Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka.