Wskazania do cięcia cesarskiego: poznaj wszystkie

Cięcie cesarskie jest operacyjnym sposobem zakończenia ciąży. Czasami musimy od początku ciąży szykować się do takiej drogi porodu, a czasami, mimo spontanicznego początku porodu, musimy w trakcie podjąć decyzję o operacji. Zastanawiasz się, kiedy należy wykonać cesarskie cięcie?

W artykule poniżej, przedstawiamy wskazania do cięcia cesarskiego, w oparciu o wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2018 roku, które utrzymują swoją aktualność także w 2022 roku.

Kiedy cesarskie cięcie: wskazania

Najogólniej  wskazania do cięcia cesarskiego możemy podzielić na matczyne i płodowe. 

Matczyne wskazania do cięcia cesarskiego 

Są one zazwyczaj związane z chorobą kobiety ciężarnej. Wśród matczynych wskazań do cięcia cesarskiego planowego, wyróżniamy między innymi:

• przebyte operacje macicy z przecięciem całej grubości mięśnia macicy, a także więcej niż 2 cięcia cesarskie;
• infekcje: aktywna opryszczka narządów płciowych, duże kłykciny pochwy i sromu, zakażenie HIV z wiremią > 400 kopii wirusa;
• nowotwór szyjki macicy, inne nowotwory po indywidualnej decyzji;
• niektóre choroby układu krążenia (np. zespół Marfana, zaawansowana niewydolność krążenia) lub niektóre choroby układu kostnego (np. po urazie miednicy kostnej);
• część schorzeń neurologicznych (np. tętniaki naczyń mózgowych czy guzy mózgu) i wybrane schorzenia okulistyczne  (Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku 2017), niektóre choroby psychiczne;
• stan przedrzucawkowy, rzucawka czy zespół HELLP < 34 tygodnia ciąży;
• niegłówkowe położenie płodu (w przypadku położenia miednicowego możliwa jest próba obrotu zewnętrznego, a po udanym obrocie – próba porodu drogami natury);
• podejrzenie dysproporcji płodowo-miednicowej (zbyt duże dziecko do miednicy kostnej mamy);
• nieprawidłowe usadowienie łożyska (łożysko przodujące), czy też jego nadmierna penetracja (łożysko wrośnięte);
• pęknięcie i rekonstrukcja zwieracza odbytu i/lub odbytnicy przy poprzednim porodzie.

Wskazania płodowe do cięcia cesarskiego

Do wskazań płodowych kwalifikujących kobietę do przeprowadzenia cięcia cesarskiego możemy zaliczyć:

• poród wcześniaka w położeniu miednicowym (powyżej 25 tygodnia ciąży);
• ciążę bliźniaczą jednoowodniową, niegłówkowe położenie I bliźniaka, ciążę o większej ilości płodów (trojaki, czworaki);
• zahamowanie wzrastania płodu (FGR) w ciążach niedonoszonych oraz z pogorszeniem dobrostanu maluszka (w KTG czy USG);
• nadmierne wzrastanie płodu – masa oceniana w USG powyżej 4500g);
• u mam w ciąży powikłanej cukrzycą (szacowana masa płodu powyżej 4000g).

Poród naturalny a cesarskie cięcie

Wskazania do cięcia cesarskiego mogą pojawić się w czasie trwania porodu naturalnego. Kiedy lekarze decydują się na cesarskie cięcie? Najczęstszymi powodami są: zagrażająca zamartwica płodu, krwawienie z powodu przedwczesnego oddzielania łożyska, wypadnięcie pępowiny, ale także brak postępu porodu.

Cięcie cesarskie po porodzie operacyjnym 

U kobiet, które już mają za sobą poród operacyjny wskazaniem do cięcia cesarskiego będzie masa płodu powyżej 4000g, bądź ciąża wielopłodowa. Także cienka blizna po poprzednim cięciu cesarskim (oceniana przed ciążą sondą dopochwową) może być wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego. Jeśli poprzednie cięcie miało miejsce mniej niż 12 miesięcy temu, wykonane było przed 30 tygodniem ciąży lub z powodu braku postępu porodu – może to również kwalifikować do cięcia cesarskiego.

Czy można się nie zgodzić na poród naturalny po cięciu cesarskim?

W większości szpitali proponowana będzie indukcja porodu (cewnikiem Foley’a lub wlewem dożylnym z oksytocyną). Po dokładnym przeanalizowaniu czynników ryzyka, na indukcję porodu potrzebne będzie wyrażenie zgody przez ciężarną.

Należy pamiętać, że położnik i ciężarna mają zbieżny cel: zdrowa mama i dziecko.

Waga dziecka a cięcie cesarskie

Jak zatem widać powyżej, wskazania do cięcia cesarskiego są bardzo zróżnicowane. Często pojawia się zagadnienie „waga dziecka a cięcie cesarskie”. Zgodnie z polskimi rekomendacjami utrzymanymi w 2022 roku, wyróżnia się są 2 kryteria wagi dziecka: 

4000g

Jako maksymalna szacowana waga dziecka u kobiet po przebytym cięciu cesarskim i u kobiet z ciążą powikłaną cukrzycą.

4500g

Jako maksymalna szacowana waga dziecka we wszystkich pozostałych przypadkach.

Wiek kobiety a wskazanie do cięcia cesarskiego 

W 2022 roku, jak i w latach poprzednich zainteresowanie budzi też pytanie, czy wiek około 40 jest wskazaniem do cięcia cesarskiego. Otóż sam wiek mamy, określany jako zaawansowany (większy bądź równy 40 lat), jest wskazaniem do planowania zakończenia ciąży około 39 tygodnia. Natomiast czy będzie to indukcja, czy operacyjne rozwiązanie, zależy od wymienionych wyżej wskazań do cięcia cesarskiego.

W którym tygodniu otrzymasz skierowanie na cięcie cesarskie?

W zależności od organizacji szpitala, kwalifikacja do operacji może odbywać się przez lekarza izby przyjęć albo w poradni przyszpitalnej. Termin, w którym należy się konsultować również zależy od ośrodka, ale najczęściej dotyczy pań między 30 a 34 tygodniem ciąży.