Spożycie niektórych produktów spożywczych może być związane z ryzykiem zatrucia lub zakażenia, ze względu na warunki i czas przechowywania. Aby uniknąć takich sytuacji, należy eliminować niektóre produkty z diety. Zakażenie stanowi ryzyko zarówno dla matki, jak i dziecka, ponieważ patogeny mogą przechodzić przez łożysko.
Czego nie jeść?
Do pokarmów, które najczęściej powodują zatrucia lub zakażenia, należą: surowe lub niedogotowane mięso, wędliny, niepasteryzowane mleko i przetwory mleczne, surowe jaja, niemyte owoce i warzywa, a także produkty przechowywane w lodówce, gotowe do spożycia (mleczne, mięsne, drobiowe, owoce morza), oraz zanieczyszczona woda. Mogą one być zanieczyszczone bakteriami Listeria monocytogenes (L. monocytogenes), Salmonella i pierwotniakami Toxoplasma gondi (T. gondi). W czasie ciąży nie należy spożywać surowych ryb, jaj i kiełków.
Surowe ryby mogą być źródłem zakażenia różnymi pasożytami, bakteriami i wirusami. Spożywanie sushi przygotowanego z ryby gotowanej lub pieczonej jest z reguły bezpieczne w czasie ciąży. Spożywanie kiełków warzywnych, np. lucerny, koniczyny, rzodkiewki niesie ryzyko zakażenia Escherichia coli i Salmonella. Zaleca się unikanie spożywania kiełków, ponieważ nawet mycie nie jest do końca skuteczne.
Kiełki produkowane są w ciepłym i wilgotnym środowisku, co sprzyja rozwojowi patogenów. Bakterie Salmonella mogą występować zarówno na powierzchni skorupki jaj, jak i wewnątrz ich treści. Jaja przed spożyciem należy gotować na twardo, do momentu pełnego ścięcia białka i żółtka. Potrawy przygotowywane z dodatkiem jaj należy poddawać obróbce termicznej. Surowe jaja i potrawy z jaj powinny być przechowywane w lodówce. Aby zminimalizować ryzyko związane ze spożyciem tego typu produktów/potraw należy zachować ostrożność, eliminować je z diety w czasie ciąży, bądź dokładnie myć i poddawać obróbce termicznej.
Czego nie pić?
Należy unikać picia większych ilości wody gazowanej, ponieważ uwolniony dwutlenek węgla rozciąga ściany żołądka, stymulując szlaki nerwowe docierające do ośrodka pragnienia i daje błędną informację o zaspokojeniu pragnienia. Kobiety w ciąży nie powinny spożywać napojów energetyzujących, ponieważ zawierają one w swoim składzie nie tylko kofeinę i taurynę, które działają pobudzająco, ale również szereg innych substancji biologicznie aktywnych.
***
W kolejnym tekście nt. właściwego odżywiania podpowiadamy, jak powinna wyglądać wegetariańska dieta w okresie ciąży.
Literatura:
- Ho A, Flynn A, Pasupathy D.: Nutrition in pregnancy. Obstetrics, Gynaecology and Reproductive Medicine 2016; 26(9): 259-264
- Jarosz M. [red.]: Normy żywienia dla populacji Polski. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017
- Mousa A, Naqash A, Lim S.: Macronutrient and micronutrient intake during pregnancy: an overview of recent evidence. Nutrients 2019; 11: 443; doi:10.3390/nu11020443
- Niemiec T, Dębski R, Kotarski J, Jackowska T, Jarosz A, Tomaszewski J, Weker H.: Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące spożycia wody pitnej przez kobiety w okresie rozrodczym, ciężarne oraz karmiące piersią. Ginekologia Polska 2009; 80: 538-547
- Wielgoś M. [red.]: Żywienie kobiet w ciąży. Biblioteka Ginekologa Praktyka. Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2013
