Toksyczni dziadkowie: jak rozpoznać i radzić sobie z niezdrowymi relacjami w rodzinie?

Toksyczni dziadkowie to określenie często używane na forum rozmów rodzicielskich, kiedy babcia lub dziadek stale przekraczają ustalone granice i podważają wybrane przez rodziców metody wychowawcze. Z racji tego – na potrzeby niniejszego artykułu posłużymy się określeniem toksyczny. Pamiętajmy jednak, że jest ono używane w znaczeniu potocznym. Jak rozpoznać toksycznych dziadków, czy nadmierne rozpieszczanie wnuków może być szkodliwe? 

Jak rozmawiać z toksycznymi: babcią i dziadkiem? Co można zrobić, aby dojść do porozumienia? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie poniżej.

Toksyczna babcia lub toksyczny dziadek, czyli kilka słów o trudnych relacjach w rodzinie

Pojęcie toksycznych dziadków bardzo często pojawia się na forum rodzinnych dyskusji, kiedy rodzice stają w obliczu trudnych relacji z dziadkami swoich dzieci. Te trudności często mają swój początek jeszcze przed narodzinami wnuków i mogą wynikać z nawarstwiających się przez lata nieporozumień. Jednak równie często toksyczna babcia lub dziadek zaczynają zachowywać się nieco inaczej niż dotychczas – dopiero po narodzinach wnuka lub wnuczki.

Niestety, nie zawsze tak jest… Toksyczny dziadek lub babcia zamiast tego mogą budzić w rodzicach dziecka (często także w samym wnuku/wnuczce) różne negatywne odczucia m.in.: złość, bezradność, poczucie winy i niesprawiedliwości, czy przymus dopasowywania się do woli dziadków. To pierwsze sygnały, które wskazują, że relacja z babcią czy dziadkiem może być niezdrowa – czyli potocznie określana właśnie jako toksyczna.

W większości przypadków tacy toksyczni dziadkowie zupełnie nie dostrzegają, że swoim postępowaniem bardziej lub mniej świadomie krzywdzą wnuki oraz ich rodziców.

Toksyczni dziadkowie na forum rodziny: jak rozpoznać problem?

Kiedy relacje z dziadkiem i babcią wydają się być toksyczne, rodzice często mają wiele wątpliwości: ,,A może przesadzamy, przecież każdy ma swoje wady…”. Jak rozpoznać toksycznego dziadka, po czym poznać, że babcia wykazuje niezdrowe zachowania wobec wnuków lub ich rodziców? Oto kilka przykładów zachowań ze strony babci lub dziadka, które powinny zwrócić naszą uwagę:

• Podważanie autorytetu rodziców: dziadkowie podważają, bądź lekceważą wyznaczone przez rodziców granice. Toksyczna babcia lub dziadek dają dziecku do zrozumienia, że z dziadkami jest lepiej, ponieważ rodzice więcej wymagają. Toksyczni dziadkowie czasem wprost pozwalają wnukom na łamanie zasad ustalanych przez rodziców: ,,U dziadka możesz nie myć zębów, nie powiemy nic mamusi i tatusiowi”.
• Krytyka rodziców w obecności dzieci: toksyczna babcia zwykle nie ośmiesza rodziców wprost, raczej używa do tego pozornie neutralnych zdań wypowiadanych odpowiednim tonem, np. ,,Ten twój tatuś to taki nieporadny, zawsze muszę mu doradzić, co ma zrobić”; ,,W co ta mamusia cię ubrała? Choć, babcia kupiła ci ładniejsze ubranka”.
• Toksyczni dziadkowie próbują manipulować wnukami i/lub ich rodzicami: manipulacją można nazwać próby przekupywania wnuków lub celowe wzbudzanie u najbliższych poczucia winy.
• Narzucanie lub ingerencja w życie rodzinne: Toksyczni dziadkowie wbrew woli rodziców narzucają swoją pomoc, próbują ingerować w plany i decyzje rodziny w imię zasady: ,,Babcia/dziadek wie lepiej”.

Toksyczni dziadkowie, a rozpieszczanie wnuków: czy taka postawa szkodzi dzieciom?

Może się również okazać, że toksyczna babcia na forum rodzinnym nie musi być złośliwa i stale krytykująca wnuki lub ich rodziców. Wręcz przeciwnie – często toksyczna babcia to ta osoba, która przystaje na wszystko, której ,,można wejść na głowę” i która we wszystkim wnuki wyręcza. Natomiast toksyczny dziadek na każdą prośbę wnuczki/wnuczka może, np. zgadzać się na zakup drogich prezentów.

Toksyczni dziadkowie w imię miłości do wnuków często pozwalają im niemal na wszystko i bagatelizują prośby rodziców o respektowanie ustalonych wcześniej zasad.

Toksyczna babcia lub toksyczny dziadek: jak rozmawiać na forum rodzinnym, jak zadbać o dobre relacje?

Gdy toksyczni dziadkowie naruszają dobre relacje rodziców z ich własnymi dziećmi lub mają negatywny wpływ na wychowanie dziecka, rodzice nie powinni czekać, aż sytuacja rozwiąże się sama — trzeba działać.

Jeśli toksyczny dziadek lub babcia – mimo licznych rozmów – wciąż za bardzo ingerują w wychowanie wnuków, być może warto rozważyć ograniczenie kontaktów wnuków z dziadkami lub zezwalać na nie wyłącznie w obecności rodziców.

W takich trudnych sytuacjach rodzinnych warto skorzystać przede wszystkim z pomocy psychologa rodzinnego lub mediatora, którzy udzielą rodzinie wsparcia i pomogą dojść do porozumienia. W ostateczności, kontakty wnuków z dziadkami można uregulować na drodze sądowej.