Rodzicielstwo bliskości: czy i jak działa?

Szukając rozwiązania wielu współczesnych problemów związanych z relacjami i wychowaniem naszych pociech, czy brakiem więzi emocjonalnej z rodzicami, można spotkać się z ideą wychowania w bliskości w rodzicielstwie. Staje się ono coraz bardziej popularnym podejściem wychowawczym – dla wielu wręcz idealnym w swoich założeniach. Czym jest rodzicielstwo bliskości? Zapraszamy do lektury.

Wychowanie w bliskości, czyli przywiązanie i otwartość

Aby odpowiedzieć na pytanie, czym jest rodzicielstwo bliskości, należy dotrzeć do źródła – czyli przekazania, skąd się to określenie w ogóle wzięło.

Pojęcie „rodzicielstwo bliskości” (ang. attachment parenting) pochodzi od Williama Searsa, amerykańskiego pediatry i autora „Księgi rodzicielstwa bliskości”.

Czym dokładnie jest rodzicielstwo bliskości? 

Fundamentem tego podejścia jest teoria przywiązania, czyli budowania bezpiecznej i silnej więzi emocjonalnej między rodzicami a dziećmi. Taka więź może powstać, w chwili gdy rodzice wykazują otwartość na potrzeby własnych pociech. Słuchają i słyszą, obserwują swoje dzieci i dostrzegają ich potrzeby. Dzięki wychowaniu w bliskości dzieci mają większą szansę na prawidłowy rozwój – zarówno w sferze emocjonalnej, jak i społecznej i poznawczej.

Ładnie brzmi w teorii, prawda? Tylko jak to realizować właściwie w codziennym życiu? Jak uniknąć narażenia dziecka na brak więzi emocjonalnej z rodzicami?

Nieodpowiednio wdrożone wychowanie w bliskości niesie za sobą także ryzyko przejścia na tzw. bezstresowe wychowanie.

Rodzicielstwo bliskości a bezstresowe wychowanie

Czym nie jest rodzicielstwo bliskości?

• Wychowanie w bliskości nie ma nic wspólnego z pozwalaniem na wszystko i rozpieszczaniem dziecka. Bliskość to bycie uważnym na siebie nawzajem. To współpraca pomiędzy rodzicem a malcem, która sprzyja zacieśnianiu i tworzeniu naturalnej więzi, pomagającej właściwie kształtować postawy dziecka.
• Rodzicielstwo bliskości nie jest surowym modelem wychowania dziecka, zbudowanym wyłącznie z reguł, których należy się trzymać. To metoda pełna elastyczności i wyborów, dzięki której łatwiej o prawidłowe rozwijanie emocji.
• Wychowanie w bliskości nie jest trudne, jest wręcz wygodne. Wypracowanie bliskiej więzi emocjonalnej z dzieckiem to komfort, dzięki któremu rodzicielstwo staje się przyjemniejsze i łatwiej pokonujemy codzienne trudności. Bliska relacja z dzieckiem oparta na zaufanie, czułości, komunikacji i wzajemnej czułości będzie procentować przez całe życie, dając poczucie satysfakcji i wzajemnego szczęścia.

Dlaczego trudno stawiać granice dzieciom?

Warto przyjrzeć się bliżej przyczynom tego zjawiska. Co sprawia, że mamy problem z nazwaniem i postawieniem granic dzieciom? 

Warto w tym miejscu przypomnieć styl wychowania, powszechny w Polsce w latach 70-tych, 80-tych i początku lat 90-tych. Rodzice nie mieli wówczas trudności ze stawianiem granic swoim pociechom. Często jednak odbywało się to bez poszanowania godności dziecka i bez zbytniego oglądania się na jego potrzeby, głównie przy użyciu niekończącej się listy nakazów i zakazów. Suchym pytaniom o to, co było w szkole, towarzyszył brak rozmów o emocjach i uczuciach, ponieważ dla wielu dorosłych w tamtych czasach były to rozmowy niewygodne, niepotrzebne, wywołujące zażenowanie. W efekcie, dzieci często odczuwały brak więzi emocjonalnej z rodzicami.

Żmudna praca nad zmianą podejścia

Mając zatem taki wzór stylu wychowania trudno się dziwić, że stawianie mądrych granic i podążanie za dzieckiem, uczenie go czym są emocje, dlaczego są ważne i jak o nich mówić, bywa dziś dla wielu rodziców dość trudne. Warto jednak pracować nad zmianą podejścia do wychowania, koncentrując się na dobru dziecka. Dbajmy, aby dzieci nie mogły narzekać na brak więzi emocjonalnej z nami – rodzicami. Uczmy się wspólnie budować empatyczne i bardziej świadome swoich emocji pokolenie.

Gdy do emocji dołączymy jeszcze słuchanie siebie nawzajem, czułość i wzajemną miłość, dojdziemy do momentu, w którym zrodzić się może rodzicielstwo bliskości. W nim dziecko znajdzie wspólne zasady, akceptację, bezpieczeństwo i bezinteresowną miłość rodzica – czyli wszystko to, czym jest rodzicielstwo bliskości.