Pierwsze rozmówki z dzieckiem: kiedy dziecko zaczyna gaworzyć?

W pierwszych miesiącach życia niemowlę komunikuje się z otoczeniem głównie za pomocą płaczu oraz mowy ciała, jednak przychodzi czas, kiedy repertuar wydawanych przez dziecko dźwięków stopniowo się powiększa. Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć i czym różni się głużenie od gaworzenia? Jak zachęcać dziecko do gaworzenia, aby lepiej stymulować rozwój mowy? 

W tym wpisie nie tylko odpowiadamy na pytanie, kiedy dziecko zaczyna gaworzyć, ale podpowiadamy również najlepsze pomysły na pierwsze ,,rozmówki” z maluszkiem.

Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć, najpierw przechodzi przez etap głużenia

Pierwsze próby werbalnej komunikacji z dzieckiem to dla rodziców prawdziwa radość, dlatego wręcz nie mogą się doczekać momentu, kiedy niemowlę zacznie gaworzyć. Między 2. a 3. miesiącem życia niemowlęta zaczynają głużyć, wydając z siebie głoski tzw. tylnojęzykowe typu: g,g,g, uuu, agg eee.

Te wydawane przez niemowlęta dźwięki są także określane mianem gruchania i bywają mylone z gaworzeniem. Co ciekawe, w taki sam sposób głużą wszystkie niemowlęta na świecie niezależne od języka, jakim mówią ich rodzice.

Jak zachęcać niemowlę do głużenia? 

Jeśli dziecko nie śpi, warto często do niego mówić i śpiewać mu, pochylając się nad nim, aby dziecko mogło zobaczyć mimikę naszej twarzy, ruch naszych ust. Naśladujmy także maluszka i wydawane przez niego dźwięki – to mogą być właśnie pierwsze rozmówki z dzieckiem. 

Podczas mówienia/śpiewania niemowlęciu, czy puszczania mu muzyki, w pierwszych miesiącach życia (ale nie tylko) warto zwracać baczną uwagę na reakcje maluszka. Jeśli dziecko odwraca główkę, zaczyna być niespokojne to może być znak, że dźwięki są dla niego za głośne, a stymulacja zmysłów zbyt intensywna.

Kiedy dziecko zaczyna gaworzyć: do kiedy powinno pojawić się u dziecka gaworzenie?

Gaworzenie najczęściej zbiega się z momentem, kiedy dziecko samodzielnie zaczyna przyjmować pozycję siedzącą która sprawia, że narządy artykulacyjne znajdują się w pozycji sprzyjającej dalszemu rozwojowi mowy. Kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć, pojawiają się u niego pierwsze ciągi sylab otwartych (które kończą się samogłoską), np.: ma-ma-ma, ba-ba-ba, ta-ta-ta, gu-gu-ga, bu-ba.

Gaworzenie jest wspaniałym ćwiczeniem dla aparatu mowy i układu oddechowego, stanowi pierwszy z etapów nauki mówienia.

Kiedy dziecko zaczyna gaworzyć: czy należy zacząć się martwić, jeśli gaworzenie nie występuje?

Kiedy dziecko zaczyna gaworzyć – na zasadzie świadomego nazywania osób, czy przedmiotów? Choć pierwsze ma-ma-ma czy ta-ta-ta niemal zawsze wywołują u rodziców łzy wzruszenia, na samym początku maluszek nie używa ciągów sylab w pełni świadomie, a raczej na zasadzie zabawy, eksperymentów i naśladownictwa.

Dlaczego u niektórych dzieci występuje wyłącznie głużenie, kiedy niemowlę wreszcie zacznie gaworzyć?

Głużenie jest odruchem bezwarunkowym, dlatego głużą wszystkie dzieci, niezależnie od tego czy słyszą, czy też nie. U dzieci głuchych lub niedosłyszących, głużenie nie zostaje jednak zastąpione okresem, kiedy niemowlę zaczyna gaworzyć. Dzieci głuche nie gaworzą w ogóle. Czy niemowlę na pewno słyszy i kiedy w końcu zacznie gaworzyć?

Każdy noworodek w Polsce jest objęty przesiewowym badaniem słuchu, często jeszcze podczas pobytu w szpitalu po porodzie, jednak w niektórych przypadkach mogą wystąpić błędy diagnostyczne. Nie warto martwić się na zapas, ale przede wszystkim zaobserwować, czy dziecko reaguje na nagłe dźwięki, obracając główkę w ich kierunku/wzdrygając się np. kiedy zadzwoni telefon, gdy coś spadnie na podłogę.

Jeśli rodzice martwią się, czy ich dziecko słyszy, zawsze powinni skonsultować swoje obawy z pediatrą, który skieruje maluszka na ewentualne, dodatkowe badania.

Jak zachęcać dziecko do gaworzenia i stymulować dalszy rozwój umowy?

Kiedy dziecko zaczyna gaworzyć, największą stymulacją jest dla niego otaczający świat, a przede wszystkim mowa drugiego człowieka, obserwacja mimiki, naśladowanie słyszanych dźwięków oraz słów. Dlatego warto jak najwięcej mówić do maluszka: o tym, co robimy w ciągu dnia, co widzimy podczas spacerów, czy zabawy. Można nie tylko mówić dziecku o czymś, ale dodatkowo to pokazać, w miarę możliwości pozwolić dziecku dotknąć nazywany przedmiot.

Warto pamiętać, że doskonałym ćwiczeniem dla aparatu mowy jest także… jedzenie. W miarę rozszerzania diety, nie warto więc unikać produktów, które należy rozdrobnić dziąsłami/językiem/zębami, które wymagają dłuższego przeżucia. Jeśli maluch ma problemy podczas rozszerzania diety m.in.: trudności z połykaniem, pobieraniem pokarmu z łyżeczki, bardzo częstym krztuszeniem się, warto udać się na konsultację do neurologopedy.

Specjalista oceni m.in.: pracę aparatu mowy, napięcie mięśni policzków, podniebienie, wędzidełko podjęzykowe. Taka konsultacja i zalecone ćwiczenia mogą wpłynąć nie tylko na proces rozszerzania diety, ale również na to, kiedy dziecko zaczyna gaworzyć i jak będzie przebiegał późniejszy rozwój mowy.