Teflon w kuchni, czyli parę słów o PTFE. Czy non-stick jest szkodliwy?

Gdy przyrządzamy w domu posiłki, szczególnie dla naszych dzieci, zdrowe i bezpieczne gotowanie powinno być priorytetem. Dotyczy to również naczyń, jakich używamy. Wokół garnków i patelni z powłokami nieprzywierającymi (ang. non-stick) narosło wiele kontrowersji i sprzecznych opinii. Przygotowywanie potraw przy ich użyciu ma zarówno wiernych zwolenników, jak i zagorzałych przeciwników. 

Trudno jednak zaprzeczyć, że technologia produkcji garnków i patelni z powłoką nieprzywierającą  na przestrzeni lat znacząco się zmieniła, co ma przełożenie na bezpieczeństwo stosowania ich w kuchni. Szukasz informacji na temat powłoki non-stick? Chcesz wiedzieć co to dokładnie jest? Zastanawiasz się, czy należy się obawiać opinii na temat szkodliwości naczyń z powłoką nieprzywierającą? Zapraszamy do lektury artykułu, w którym poruszymy temat powłoki non-stick oraz wyjaśnimy co to pojęcie znaczy.

Powłoka non-stick a teflon: co to znaczy?

Zacznijmy od terminologii. Już na wstępie wyjaśniliśmy, że pod pojęciem naczyń z powłoką non-stick, rozumiemy takie produkty, które są odporne na przywieranie. Natomiast, co to jest teflon?

Teflon® jest zastrzeżoną marką handlową jednego z koncernów chemicznych, choć odnosi się do powszechnie stosowanego w wielu branżach związku chemicznego – PoliTetraFluoroEtylenu (PTFE). O PTFE dużo pisano w kontekście jego szkodliwości, przy czym sporo argumentów odnosi się do przeszłości. Wcześniejsze opinie, nie mają zastosowania do wielu obecnie produkowanych naczyń kuchennych z powłoką non-stick, takich jak patelnie i garnki nieprzywierające.

Powłoka non-stick: skąd negatywne opinie?

Stosowane od lat 50. XX w. powłoki PTFE na patelniach bywały miękkie, delikatne i mało odporne na zarysowania – często jednorazowe choćby użycie metalowej łyżki zostawiało trwały ślad, zaś głębsze zadrapania sprawiały, że powłoka non-stick traciła w tych miejscach swoje właściwości.

Obawy budziła zarówno możliwość przedostawania się drobin z porysowanych powłok non-stick – wraz z przygotowywanymi na nich potrawami – do organizmu, jak i szkodliwość dla zdrowia wynikająca z wdychania trujących oparów, uwalniających się z powłok podczas podgrzewania naczyń.

Powłoka non-stick a szkodliwość  PFOA

PTFE zyskał złą sławę (a w ślad za nim naczynia z powłoką non-stick), głównie za sprawą kwasu perfluorooktanowego (PFOA). Co to jest PFOA?

Jeśli chodzi o inne, używane w produkcji, perfluorowane związki organiczne (PFC) – według aktualnego stanu wiedzy, szkodliwa może być przede wszystkim ich obecność w opakowaniach produktów żywnościowych.

Powłoka non-stick a szkodliwość: na co uważać?

Nawet jeśli drobinki PTFE, z uszkodzonych patelni czy garnków, przedostaną się do naszego organizmu, nie są w nim metabolizowane. Aby jednak nie ryzykować ich kumulowania, warto wybierać produkty o wysokiej odporności na zarysowanie i użytkować je we właściwy sposób, zgodnie ze wskazówkami producenta.

Tworzywo, jakim jest PTFE, zaczyna zmieniać swoje właściwości chemiczne po podgrzaniu do temperatury przekraczającej 250-260 st. C, czyli sporo powyżej zakresu zalecanego przy smażeniu czy duszeniu potraw. Przy tak wysokich temperaturach PTFE najpierw mięknie, a później zaczyna częściowo przechodzić w stan gazowy – wdychanie jego oparów może skutkować zatruciem, objawiającym się gorączką, osłabieniem, kaszlem, zawrotami głowy.

Aby tego uniknąć, nie należy rozgrzewać naczyń z powłoką non-stick do zbyt wysokiej temperatury. Tym bardziej, że w ten sposób doprowadzamy do dymienia tłuszczów i przypalania potraw, co samo w sobie (niezależnie, od tego, jakich garnków czy patelni używamy) powoduje wytworzenie szkodliwych dla zdrowia substancji.

Garnki i patelnie z powłoką nieprzywierającą: bezpieczne, czyli jakie?

Korzystanie z nowoczesnych technologii to wygoda i oszczędność czasu –  również w kuchni, podczas przygotowywania posiłków z dziećmi i dla dzieci. Najpierw warto jednak upewnić się, czy nie są szkodliwe.