Choć większość przyszłych rodziców deklaruje, że najważniejsze jest zdrowie dziecka, wiele osób – często dość skrycie – zadaje sobie pytanie: czy można zaplanować płeć dziecka? Internet pełen jest porad, jak zaplanować płeć dziecka, jak zrobić dziewczynkę albo jak zrobić chłopca, ale które z nich mają jakiekolwiek podstawy naukowe?
W tym artykule przyglądamy się metodom planowania płci dziecka. Analizujemy, co mówi na ten temat nauka i na jakich zasadach działają metody, które rzeczywiście pozwalają na wybór płci maluszka.
Od czego zależy płeć? Genetyczne podstawy planowania płci dziecka
To jedno z pierwszych pytań, jakie zadają sobie przyszli rodzice: czy można zaplanować płeć dziecka jeszcze przed poczęciem? Aby to zrozumieć, trzeba przyjrzeć się temu, co dzieje się w chwili zapłodnienia.
Jak zaplanować płeć dziecka – co mówi biologia?
Płeć dziecka ustalana jest na podstawie kombinacji chromosomów płciowych:
🚺 komórka jajowa matki zawsze zawiera chromosom X,
🚹 plemnik ojca może nieść chromosom X lub Y.
To właśnie plemnik decyduje o płci dziecka:
👧 jeśli komórkę jajową zapłodni plemnik z chromosomem X – na świat przyjdzie dziewczynka (XX),
👦 jeśli z chromosomem Y – urodzi się chłopiec (XY).
Z biologicznego punktu widzenia to mężczyzna jest „posiadaczem” chromosomu Y, który jako jedyny ma potencjał do zapoczątkowania rozwoju płci męskiej.
W praktyce oznacza to, że kluczowa decyzja na temat płci maluszka zapada na poziomie mikroskopijnych komórek płciowych w momencie zapłodnienia — zdolność plemników do zapłodnienia komórki jajowej trwa zazwyczaj tylko kilka godzin, a żywotność plemników w macicy trwa do 3 dni.
Dlaczego kiedyś częściej pytano, jak zrobić chłopca?
W kontekście społeczno-kulturowym przez wiele stuleci najczęściej zadawano sobie pytanie: „Jak zrobić chłopca?”, ponieważ to właśnie płeć męska była preferowana. W wielu krajach – również w Polsce – to synowie dziedziczyli majątek, nazwisko, przejmowali gospodarstwa rolne czy rodzinne interesy. W odróżnieniu od córek nie wymagali posagu i byli postrzegani jako „gwarancja ciągłości rodu”.
Choć dziś w większości społeczeństw zachodnich dąży się do równości płci i świadomego rodzicielstwa, ślady tej historycznej narracji nadal są obecne – zwłaszcza tam, gdzie tradycja silnie przenika wybory rodziców.
Współcześnie wiele par kieruje się przede wszystkim osobistymi pragnieniami i wyobrażeniami dotyczącymi rodziny, dlatego pytanie: „Jak zrobić dziewczynkę i czy można to w ogóle zaplanować?” pojawia się równie często, jak niegdyś pytanie: „Jak zrobić chłopca?”.
