Dziecko dławi się lub krztusi: co robić?

6 kwietnia 2022
Reklama

Czy wiesz, jak właściwie postępować, gdy dziecko się zakrztusi czy zadławi? Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc przy zachłyśnięciu noworodka mlekiem? Co po kolei robić, w zależności od nasilenia objawów, przy zakrztuszeniu dziecka? Jeżeli obawiasz się sytuacji, w której Twoja pociecha zakrztusi się śliną, jedzeniem, piciem, śliną lub innym połkniętym przedmiotem, poniżej znajdziesz szczegółowe wskazówki odnoszące się do różnych okoliczności takiego zdarzenia.

Sytuacje nagłe dotyczące naszego dziecka to zawsze olbrzymi stres dla każdego rodzica. Nie zawsze można je przewidzieć, ale można się do nich przygotować od strony teoretycznej czyli dowiedzieć się, co robić w razie różnych zagrożeń. Taka wiedza pomaga nam opanować stres i udzielić właściwej pomocy naszemu dziecku.

Zadławienie a zakrztuszenie dziecka

Do częstych, wyjątkowo stresujących dla rodziców sytuacji, należy zakrztuszenie lub zadławienie się dziecka. Jedno i drugie oznacza stan, w którym dochodzi do zatkania dróg oddechowych przez ciało obce. Może ono być:

Częściowe

Następuje wówczas zakrztuszenie.

Całkowite

Mamy wtedy do czynienia z zadławieniem.

Ciałem obcym mogą być drobne przedmioty, elementy zabawek, ale także jedzenie – płynne lub stałe. Czasem dochodzi do sytuacji, gdy dziecko zakrztusi się śliną. Gdy do dróg oddechowych dostanie się substancja płynna, mówimy o zachłyśnięciu.

Pierwszy objaw sygnalizujący taką sytuację to zwykle kaszel. Jest to naturalny odruch obronny, którym nasze dziecko próbuje odblokować drogi oddechowe. Niestety, nie zawsze zwykłe odkaszlnięcie pomaga. Czasem potrzebna jest nasza pomoc, a nawet wezwanie pogotowia ratunkowego.

Co robić, gdy dziecko się zakrztusi?

Co więc robić, gdy dziecko się zakrztusi? Objawy zakrztuszenia to:

  • nagły kaszel;
  • zaburzenia oddychania;
  • czasem wymioty, świszczący oddech, sinica.

Oceniając szybko sytuację i obserwując nasilenie objawów, decydujemy, co robić dalej.

Jak ułatwić dziecku odkaszlnięcie?

Jeśli Twoja pociecha spontanicznie kaszle, nie sinieje, może nabrać powietrze, by kaszleć dalej – nie rób nic – obserwuj. Zachęcaj dziecko do dalszego kaszlu – pomagaj mu tylko pozytywnymi komendami i pochwałami jego efektywnego kaszlu. Nie przytulamy go w tym czasie, nie każemy podnosić rąk do góry. Aby kaszel naprawdę zadziałał, dziecko musi mieć swobodę i przestrzeń, której nie krępują nasze próby interwencji. 

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Kaszel jest naturalnym odruchem, który pomaga pozbyć się ciała obcego – dzięki temu może nastąpić samoistne odkrztuszenie. Dziecko zaczyna wtedy zwykle płakać, bo takie zdarzenie jest dla niego dużym stresem. Ale nas ten płacz powinien bardzo ucieszyć, bo to sygnał, że nasza pociecha może już dobrze i głęboko oddychać, a więc sytuacja została opanowana. 

Jak postępować, gdy kaszel nie pomaga?

Jeśli jednak kaszel staje się nieefektywny, czyli ciało obce w znacznym stopniu zablokowało drogi oddechowe i dziecko nie jest w stanie ponownie nabrać powietrza, żeby kaszleć czy wydawać dźwięki, sytuacja jest niebezpieczna – może wystąpić sinica i utrata przytomności. Potrzebna będzie pomoc i szybkie działanie. Jeśli nikogo innego nie ma w pobliżu, wzywamy pogotowie, a następnie zaczynamy udzielać dziecku pomocy.

Uderzenia między łopatkami

Po pierwsze oceniamy, czy jest przytomne. Jeśli tak – niemowlęta i małe dzieci układamy na brzuchu główką w dół na swoim przedramieniu (niemowlęta) lub swoich udach (starsze dzieci). Pamiętajmy zawsze o stabilizacji główki. Twarz musi być zwrócona ku dołowi, a główka powinna znajdować się nieco niżej niż tułów. Duże (co najmniej kilkuletnie)  dzieci trzymamy, pochylone do przodu, stojąc za nimi.

W takiej pozycji wykonujemy kilka energicznych uderzeń nasadą dłoni między łopatki. Po 5 takich uderzeniach zwykle sprawdzamy, czy nasze działanie dało oczekiwany efekt.

Uciskanie mostka lub nadbrzusza

Jeśli nie – musimy przystąpić do uciskania okolicy mostka. Dziecko leżące na naszym przedramieniu lub udzie odwracamy na plecy – pamiętając jednak, żeby główka nadal była skierowana ku dołowi, a my zabezpieczamy ją podtrzymując za potylicę. Niemowlęta i małe dzieci uciskamy w dolnej połowie mostka, nieco poniżej linii międzysutkowej. Dzieci starsze, które są w pozycji stojącej – nachylone do przodu – uciskamy w okolicę nadbrzusza – pod mostkiem.

Kontrolowanie efektów interwencji 

Takie działania powtarzamy do czasu usunięcia ciała obcego. W czasie interwencji sprawdzamy, czy ciało obce nie znalazło się już w buzi dziecka i czy nie jesteśmy w stanie usunąć go swoim palcem. Róbmy to jednak ostrożnie, żeby zbyt głębokim włożeniem palców nie spowodować ponownego wepchnięcia ciała obcego do dróg oddechowych dziecka.

Pamiętajmy – w czasie naszej interwencji cały czas oceniamy, czy dziecko jest przytomne. Jeśli straciło przytomność, rozpoczynamy reanimację i wzywamy pogotowie – o ile nie zrobiliśmy tego już wcześniej.

Co robić, gdy dziecko zakrztusi się śliną? 

Jeśli dziecko kaszle i kaszel jest efektywny – tylko obserwujemy i zachęcamy do dalszego kaszlu. Naturalny odruch jest najbardziej skuteczny i duża część takich zdarzeń kończy się na tym etapie, bez innych następstw. Jeśli jednak przy zakrztuszeniu śliną potrzebna jest pomoc, postępujemy szybko i zdecydowanie – stosując procedury opisane wyżej.

Zachłyśnięcie noworodka mlekiem

Świeżo upieczeni rodzice często mają wątpliwości, jak powinna wyglądać pierwsza pomoc przy zachłyśnięciu noworodka mlekiem. Jeśli w czasie karmienia piersią lub butelką noworodek się zakrztusi, przede wszystkim należy go odstawić od źródła płynu (piersi lub butelki). Następnie musimy pozbyć się resztek jedzenia, które pozostały w jamie ustnej czy w nosie malucha. Robimy to obracając dziecko twarzą w dół – czyli w stronę łóżeczka czy podłogi – oczywiście podtrzymując główkę. Zalegający pokarm wypłynie wówczas z buzi czy noska naszego dziecka.

Autor

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję