Czym jest nebulizator? Czyli parę słów o nebulizacji u dzieci

Zapewne każdy z nas, choć raz słyszał o nebulizacji lub nebulizatorze i zastanawiał się, co tak naprawdę te pojęcia oznaczają. Szczególnie, że nazwa ta nie jest oczywista i nie wiedząc co to jest nebulizacja, ciężko jest nam wyobrazić sobie również co to jest nebulizator. Jako rodzice, możemy być zdezorientowani w świecie tych wszystkich pojęć. Ale spokojnie, przychodzimy do Was z pomocą. W poniższym wpisie przekazujemy garść informacji o procesie nebulizacji. Wyjaśnimy także, co to jest nebulizator i podpowiemy jak go używać oraz jaki wybrać. 

Co to jest nebulizacja?  

Zanim przejdziemy do opisu działania samego urządzenia, jakim jest nebulizator, zacznijmy od podstaw, czyli wyjaśnienia co to jest nebulizacja. Znajomość tego pojęcia, powinna być dla nas istotna, ponieważ jedynie wykonanie zabiegu w odpowiedni sposób, może przynieść zamierzony efekt, w postaci skutecznego przeprowadzenia procesu leczenia. A przecież, jako rodzice, chcemy przede wszystkim dobra i bezpieczeństwa naszych dzieci.

Nebulizacja jest zabiegiem, który często praktykuje się w leczeniu ambulatoryjnym, jak i szpitalnym. Przeprowadza się go przede wszystkim w celu zaaplikowania różnego rodzaju leków miejscowo lub systemowo. Przeważnie w obszarze działania układu oddechowego, ale nie tylko (o czym opowiemy w dalszej części artykułu). Poza pierwszym i jednocześnie głównym przeznaczeniem zabiegu nebulizacji – czyli podawaniem lekarstw, zabieg ten można przeprowadzać także w celu oczyszczenia dróg oddechowych ze znajdujących się w nich wydzielin, bądź ich nawilżenia. Jest to również metoda, powszechnie stosowana w walce z katarem, bądź kaszlem.

Nebulizacja jako przyjemna, chłodna mgiełka, jest też w większości, lepiej tolerowana przez dzieci, niż inne sposoby podawania leków.

Nebulizacja a inhalacja: czym się różnią?

Wydaje się, że w przeciwieństwie do brzmiącego nieco obco pojęcia nebulizacji, większość z nas, o inhalacji może powiedzieć chociaż parę słów. Nie bez powodu jednak, temat inhalacji, pojawia się przy okazji wspominania o nebulizacji. Często, obydwa pojęcia są mylone, a niekiedy nawet stosowane zamiennie, co w przypadku węższego pojęcia nebulizacji jest błędem.

Po takim wstępie, zapewne zastanawiasz się, czym się różni inhalator od nebulizatora i czy nebulizacja a inhalacja, to naprawdę dwa zupełnie różne zabiegi. Odpowiedź na te pytania nie jest zupełnie oczywista, chociażby z tego względu, że pojęcie inhalacji jest pojęciem szerszym, niż nebulizacja. Aby dokładnie zrozumieć różnice, przejdźmy do wyjaśnienia obydwu pojęć.

Inhalacja

Proces inhalacji, to rodzaj zabiegu, którego celem jest zaaplikowanie wraz z powietrzem, różnego rodzaju substancji do dróg oddechowych. Zwykle następuje to, poprzez podgrzanie roztworu płynu do momentu, w którym jako para wodna może dostać się do dróg oddechowych. Więcej na temat inhalacji, możesz przeczytać tutaj.

Nebulizacja

Z kolei nebulizacja, jest tak naprawdę techniką inhalacyjną. A dokładnie zabiegiem medycznym, polegającym na aplikacji zimnej mgiełki zawierającej substancje lecznicze, bezpośrednio do narządów dróg oddechowych. Jest to możliwe, ponieważ w procesie nebulizacji, aplikowany roztwór jest rozbijany na zdecydowanie mniejsze, niż w parze wodnej, cząsteczki. Co ciekawe, to od wielkości wytwarzanych cząsteczek rozpylanych leków, zależy do jakiego narządu będą podawane. Tym samym, możemy aplikować lekarstwa nie tylko do nosa, ale też na przykład do płuc, oskrzeli, czy tchawicy. Do leków tak podawanych, należeć mogą antybiotyki, leki wykrztuśne, a także leki przeciwzapalne.

Pamiętajmy jednak, że z uwagi na typowo medyczny charakter tego zabiegu, nie możemy go wykonywać bez wyraźnego wskazania i konsultacji, chociażby z pediatrą.

Patrząc na powyższe definicje, i wiedząc, że inhalacja jest pojęciem szerszym, domyślamy się już, że obydwa pojęcia można ze sobą połączyć za pomocą zwrotu: inhalacja nebulizatorem. W tym przypadku, nie będzie to błędem.

Co to jest nebulizator? 

Nebulizator, mówiąc wprost, to urządzenie służące do przeprowadzania zabiegu nebulizacji. Sprzęt ten, zmienia ciekłą substancję leczniczą w aerozol. Ma to na celu rozpylenie leku, przy pomocy sprężonego powietrza, które następnie kierowane jest za pomocą specjalnego drenu, w kierunku zamontowanej końcówki np. maseczki, służącej do podania leku do dróg oddechowych.

Czym się różni inhalator od nebulizatora? 

Jak już wspomnieliśmy – nebulizacja a inhalacja, to nie to samo. W związku z tym, nebulizator także nie powinien być mylony z inhalatorem. Głównie dlatego, że nie każdy inhalator to jednocześnie nebulizator. 

Inhalatory, w większości przypadków, to małe zbiorniczki wypełnione lekiem, które można zabierać ze sobą i stosować także poza miejscem zamieszkania. Proces inhalacji, przy ich użyciu może trwać jedynie parę sekund.

Nie można tego przypisać do nebulizatorów, które:

• po pierwsze są urządzeniami wielorazowymi;
• objętościowo przeważnie zajmują więcej miejsca;
• wymagają podłączenia do prądu, bądź użycia baterii;
• inhalacja nebulizatorem, trwa także dłużej niż w przypadku użycia inhalatora – tj. od kilku do kilkunastu minut.

Nebulizator: jak używać?

Po tej solidnej dawce wiedzy, dotyczącej wyjaśnienia co to jest nebulizacja i nebulizator, możemy przejść do kwestii związanych z prawidłowym używaniem tego urządzenia. Jak już wspomnieliśmy:

Od tego, czy dobrze posługujemy się nebulizatorem i prawidłowo wykonujemy zabieg, zależy skuteczność przeprowadzanej terapii.

Jak przeprowadzić zabieg nebulizacji? 

Pamiętajmy, że – jak do każdego zabiegu – przed przystąpieniem do inhalacji nebulizatorem, należy umyć ręce. Niezależnie od tego jakiego modelu urządzenia użyjemy, wszystkie obowiązuje jedna zasada. Każdą część składową nebulizatora, należy odpowiednio zdezynfekować przed użyciem.

Następnie, przechodząc do odmierzania dawki leku, upewnijmy się, że jest on na pewno jest przeznaczony do podania drogą wziewną, a dawka jest zgodna z zaleceniami lekarza. To szczególnie ważne, ponieważ na tym etapie przechodzimy do aplikacji leku do urządzenia i tutaj powinniśmy mieć pewność, co do podanej dawki.

W większości urządzeń, w zależności od modelu, po umieszczeniu nebulizatora na płaskiej powierzchni i odmierzeniu odpowiedniej dawki leku, urządzenie należy szczelnie zamknąć. Jednak dokładne informacje na temat działania konkretnego nebulizatora, znajdziecie zawsze w jego instrukcji obsługi.

Nebulizacja: o czym jeszcze należy pamiętać?

Warto jeszcze dodać, że rodzic przed wykonaniem zabiegu nebulizacji, powinien pamiętać, aby nie robić tego bezpośrednio przed posiłkiem lub po nim. Mogłoby to wywołać odruch wymiotny u dziecka, a tego nie chcemy. Sam zabieg może być wystarczającym stresem dla malucha. Jeśli dziecko nosi okulary, to również najlepiej zdjąć je na czas nebulizacji. Przed rozpoczęciem inhalacji nebulizatorem, warto też upewnić się, że nosek malucha, w przypadku występowania kataru, jest oczyszczony z zalegającej wydzieliny. Pomoże to dziecku we wdychaniu mgiełki w odpowiedni sposób.

Po zakończeniu, nebulizator należy odpowiednio rozłożyć i zdezynfekować jego części w sposób zalecany przez producenta. Części wielokrotnego użytku, powinny być czyszczone po każdym użyciu. Dbajmy także, aby jednorazowe elementy, były po przeprowadzeniu zabiegu wyrzucane i wymieniane na nowe.

Sposoby przeprowadzenia nebulizacji:

Pozycje

Zabieg nebulizacji przeważnie wykonuje się w pozycji siedzącej i do tego typu inhalacji przeznaczona jest większość urządzeń. Nie oznacza to jednak, że nie można wykonywać zabiegu w pozycji leżącej. Należy po prostu wybrać model urządzenia do tego przeznaczony. Przed zakupem nebulizatora, warto przemyśleć ten fakt. Jest to szczególnie istotne w przypadku małych dzieci i niemowląt.

Sposób aplikacji substancji

Druga kwestia, to sposób aplikacji substancji. U małych dzieci stosuje się przeważnie specjalną maseczkę do twarzy. Należy pamiętać, aby była ona założona odpowiednio i dobrze przylegała do twarzy. Nieszczelność w okolicach brody, może spowodować, że dziecko nie będzie wdychało leczniczej mgiełki, a powietrze. A to niestety obniży skuteczność zabiegu.

Starsze dzieci mogą stosować ustnik, który pomaga zaaplikować większość leku bezpośrednio do dróg oddechowych dziecka. Dzięki temu, możemy mieć pewność że przygotowany przez nas preparat zostanie prawidłowo wykorzystany.

Większość modeli nebulizatorów ma także oddzielną końcówkę, służącą do podawania mgiełki bezpośrednio do nosa. Pomaga to w dotarciu aerozolu prosto do górnych dróg oddechowych.

Nebulizator: rodzaje

Wiedząc już, co to jest nebulizacja oraz mając podstawowe pojęcie o tym co to jest nebulizator, oraz jak go używać, najwyższy czas dowiedzieć się, jaki model wybrać z tych aktualnie dostępnych na rynku. I tu należy zaznaczyć, że wybór jest całkiem spory. Wszystko w zależności od wieku dziecka, jego stanu zdrowia, możliwości ruchowych oraz typu zaleconej do stosowania terapii. Warto dodać, że nebulizatory można stosować nie tylko u dzieci, ale też u dorosłych. Pamiętajmy o tym, podczas dokonywania wyboru urządzenia.

Wymienia się między innymi nebulizatory pneumatyczno-tłokowe, ale też ultradźwiękowe, czy membranowe. Szerzej, o nebulizatorze w kontekście jego rodzajów i parametrów, pisaliśmy w artykule: Jaki inhalator wybrać dla dziecka?

Aby wybrać najlepszy dla nas i naszego dziecka nebulizator, warto zwrócić uwagę na rankingi opublikowane w Internecie. W trakcie wyboru nebulizatora, taki ranking ułatwi nam poszukiwanie sprzętu. Możemy kierować się poleceniami innych użytkowników, którzy pierwsze testy urządzeń mają już za sobą.

Nebulizator: inne zastosowanie

Nebulizator, jako przyrząd pozwalający na innowacyjną aplikację leków, może służyć nie tylko w leczeniu związanym z obszarem dróg oddechowych. Z uwagi na bezbolesny i prosty sposób aplikacji, można go stosować do podawania także innego rodzaju leków. Oczywiście, tych przeznaczonych do inhalacji nebulizatorem. Może być to znakomity zamiennik dla zastrzyków, a także sposób na odciążenie, osłabionego skutkami ubocznymi działania niektórych leków, przewodu pokarmowego.

Pamiętaj jednak, że nie wszystkie środki można aplikować w ten sposób. Czasem występują także przeciwskazania do stosowania inhalacji nebulizatorem. Dlatego za każdym razem, bezwzględnie należy skonsultować to z lekarzem. Szczególnie, jeśli mowa o podawaniu leków najmłodszym. Tutaj nie może być mowy o żadnych wątpliwościach.

Warto jednak pamiętać o nebulizatorach, szczególnie w przypadku dziecka, które z trudnością akceptuje inne sposoby podawania leków.