Niezależnie od przyczyny kataru, bardzo ważne jest oczyszczanie nosa noworodka ze względu na wspomniane wyłączne oddychanie dziecka przez nos. Poza tym, utrudnione oddychanie będzie powodować też utrudnione karmienie, czy to butelką czy piersią. Istnieje kilka sposobów na bezpieczne czyszczenie nosa noworodka i złagodzenie jego dyskomfortu. Zanim jednak przejdziemy do wskazówek, jak czyścić nosek noworodka, podpowiadamy, czego w tym celu najlepiej używać.
Czego używać do czyszczenia nosa noworodka?
Do oczyszczenia nosa czasami wystarczy gazik lub wacik nasączony czystą wodą. Delikatne przetarcie okolic nosa pomoże usunąć nadmiar wydzieliny. W przypadku głębiej umiejscowionej wydzieliny, warto rozważyć wykorzystanie takich akcesoriów, jak gruszka czy aspirator. Przed ich użyciem można także zastosować roztwór soli fizjologicznej, aby rozrzedzić i zmiękczyć zalegającą w nosku wydzielinę. Nigdy nie należy stosować środków rozrzedzających dla dorosłych.
Jak czyścić nos noworodka krok po kroku?
Przed przystąpieniem do czyszczenia nosa noworodka musimy pamiętać o umyciu rąk wodą z mydłem, aby zapobiec wprowadzeniu własnych drobnoustrojów do nosa dziecka.
- Noworodka układamy płasko na plecach lub w lekkim nachyleniu na swoich kolanach, z nieznacznie odchyloną do tyłu głową.
- Najlepiej, żeby dziecko było we względnym komforcie, ponieważ czyszczenie nosa nie należy do przyjemnych i łatwiej je rozpocząć u spokojnego malucha.
- Jeżeli u noworodka występuje gęsta lub zaschnięta wydzielina, do każdego nozdrza zakrapiamy jedną lub dwie krople soli fizjologicznej. Jeśli katar jest płynny i luźny, nie ma takiej potrzeby. Można kupić w aptece preparaty do nawilżania np. sól morską.
- Przystępujemy do czyszczenia nosa u malucha za pomocą gruszki lub aspiratora.
Jak czyścić nosek noworodka gruszką?
W przypadku użycia gruszki należy wypchnąć z niej powietrze i nie zwalniając ucisku wprowadzić do nozdrza dziecka. Następnie szybkim, krótkim ruchem zwolnić ucisk, aby powstałe podciśnienie zassało wydzielinę znajdującą się w nosku. Jest to tradycyjna metoda czyszczenia nosa noworodka, znana i stosowana od wielu lat, choć wcale nie mniej przez to skuteczna – o ile będziemy pamiętać o względach bezpieczeństwa.
Nie należy stosować gruszki częściej niż trzy-cztery razy na dobę, ponieważ ryzykujemy podrażnienie delikatnej śluzówki nosa. Po każdym użyciu, a jeśli mamy wątpliwości, to również przez użyciem, gruszkę należy dokładnie umyć wodą z mydłem, aby nie wprowadzać drobnoustrojów z powrotem do noska dziecka. Pamiętajmy też, że niektóre dzieci nie akceptują takiej metody oczyszczania nosa.
Jak czyścić nosek noworodka aspiratorem?
Czyszczenie nosa noworodka wygląda bardzo podobnie przy zastosowaniu aspiratora. Na rynku dostępne są zarówno modele wykorzystujące siłę zassania rodzica, jak i podłączane do domowego odkurzacza. Dzięki ich odpowiedniej konstrukcji nie ma możliwości zrobienia dziecku krzywdy zbyt silnym zassaniem, czy zassania wydzieliny do ust rodzica.
W przypadku aspiratora, podobnie jak przy gruszce, można wspomóc się roztworem soli fizjologicznej. Końcówkę urządzenia umieścić należy przy nosku dziecka – jedynie, aby zatkać szczelnie otwór w nosku, nie ma potrzeby aplikacji głęboko do nosa. Następnie, zależnie od używanego modelu, wywołać podciśnienie przez zassanie ustami lub odkurzaczem. Aspirator również należy starannie umyć po każdym zastosowaniu.
Inne sposoby na udrożnienie nosa u noworodka
Nawet jeśli wiemy, jak czyścić nos noworodka i mamy wprawę w wykonywaniu tej czynności, bywa ona nieprzyjemna i stresująca dla malucha.
Poza fizycznym usuwaniem zalegającej w nosie wydzieliny, istnieją inne sposoby na ułatwienie dziecku oddychania i udrożnienie noska. Należą do nich:
- Przede wszystkim, należy pamiętać o odpowiednim nawilżeniu powietrza w mieszkaniu. Warto rozważyć uruchomienie nawilżacza w pokoju, w którym śpi noworodek, nawet na całą noc/dobę.
- Inną opcją jest odkręcenie gorącej wody w wannie lub pod prysznicem tak, aby w łazience utworzyła się para. W takiej domowej łaźni parowej spędzamy kilkanaście minut z dzieckiem na rękach, aby nawilżyć drogi oddechowe i rozrzedzić wydzielinę.
- Można również wykąpać dziecko w jego wanience – tak, jak to zwykle robimy. Nie ma potrzeby częstego używania środków myjących, do takiej kąpieli używamy jedynie czystej, ciepłej wody.
Trzeba też przyjrzeć się jakości powietrza w domu. Sposób ogrzewania czy obecność zwierząt mogą wpływać na problemy z oddychaniem u dziecka. Upewnijmy się, że ogrzewanie jest bezpieczne, a kurz i zwierzęca sierść są na bieżąco odkurzane.
Jak ułatwić noworodkowi oddychanie?
Należy zadbać o odpowiednie nawodnienie dziecka. Rozrzedzenie wydzieliny przychodzi także od wewnątrz, dlatego zaleca się często proponować dziecku butelkę czy pierś, zwłaszcza bezpośrednio po oczyszczeniu noska. W chwilach, gdy dziecko nie śpi, warto również trzymać je w bardziej pionowej pozycji, co ułatwia oddychanie. Można na przykład nosić dziecko w chuście lub trzymać na barku, co pozwoli na lepszy odpływ wydzieliny siłą ciężkości. Nie ma przeszkód, aby w ten sposób nosić również śpiące dziecko, ale nie należy nachylać łóżeczka w celu zapewnienia wyższej pozycji do snu. Jest to niezalecane i potencjalnie niebezpieczne, z uwagi na zwiększone ryzyko śmierci łóżeczkowej.
Opisane wyżej sposoby są w większości proste do zastosowania – warto ich spróbować, aby czyszczenie nosa noworodka było konieczne jak najrzadziej.
Źródła:
Neonatologia – praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem. Salamończyk M, Łozińska-Czerniak A. PZWL Warszawa 2014,
Opieka nad noworodkiem. Bałanda A. PZWL Warszawa 2009
