Anemia u niemowląt: co oznacza?

Anemia, czyli niedokrwistość to jeden z najczęstszych problemów chorobowych u niemowląt. Czasem niedoceniany, ale potrafiący stwarzać duże problemy diagnostyczne i terapeutyczne. Może dotyczyć dziecka w każdym wieku. Jej szybkie rozpoznanie i prawidłowe leczenie, szczególnie w okresie niemowlęcym, jest bardzo ważne. Jeśli zastanawiasz się, jakie mogą być objawy anemii u niemowlaka lub jej skutki, bądź nie wiesz, jakie badania należy wykonać, ten artykuł jest dla Ciebie.
Anemia u niemowląt: diagnostyka
Wykonanie prostego badania krwi jakim jest morfologia, pozwala na stwierdzenie anemii u niemowlaka. Oceniając wynik badania, widzimy obniżony poziom stężenia hemoglobiny lub liczby krwinek czerwonych, w porównaniu do norm przyjętych dla danego wieku dziecka.
Wczesne rozpoznanie anemii u niemowlaka i odpowiednia jej profilaktyka w tym wieku jest szczególnie istotna z uwagi na skutki, jakie może powodować. Następstwem, długo utrzymującej się anemii w okresie niemowlęcym, może być gorszy rozwój ośrodkowego układu nerwowego dziecka i spowolnienie jego rozwoju.
Niedokrwistość u niemowlaka: objawy
Okres noworodkowy to czas szybkich zmian w organizmie dziecka, związanych z adaptacją do życia poza organizmem matki. Zmiany te widoczne są także w wartościach morfologii krwi. Od 2 tygodnia życia dziecka, stężenie hemoglobiny systematycznie się zmniejsza. Najniższą wartość ma między 2 a 3 miesiącem życia. Okres ten nazywamy niedokrwistością fizjologiczną pierwszego kwartału. Choć używamy słowa niedokrwistość, stan taki zwykle jest niegroźny i nie wymaga leczenia.
Niedobór żelaza u niemowląt
U niemowląt karmionych piersią, kwestia ta może wyglądać trochę inaczej. A to dlatego, że kobiecy pokarm przeważnie zawiera małą ilość żelaza. Prawidłowo rozwijające się dziecko, a więc szybko rosnące i przybierające na wadze, które jest karmione piersią, może potrzebować więcej żelaza, niż ma dostarczane. Skutkiem takiego stanu, może byćpogłębienie się anemii u niemowlaka.
Ekspert radzi
Po 3 miesiącu następuje powolne zwiększanie liczby krwinek czerwonych, jednak bez szybkiego zwiększania poziomu hemoglobiny. Związane to jest ze stopniowym wyczerpywaniem się rezerw żelaza otrzymanych od matki w końcowym okresie ciąży, które powinny być wystarczające do 6 miesiąca życia. Oczywiście jest to zależne od poziomu żelaza, jaki miała matka przed ciążą i w czasie jej trwania. Ważne jest też tzw. późne zaciskanie pępowiny. Z uwagi na dużą zawartość żelaza w krwi pępowinowej, lekarz czeka z jej przecięciem kilka chwil, by jak najlepiej zabezpieczyć malucha w zapas żelaza.
Anemia u niemowlaka: objawy
Jakie mogą być objawy anemii u niemowlaka? Pierwszym objawem jest przeważnie gorszy apetyt którego skutki widać, gdy dziecko zaczyna wolniej przybierać na wadze. Kolejnymi pojawiającymi się objawami, związanymi z rozwojem anemii, są:
- bladość powłok skórnych, błon śluzowych, małżowin usznych;
- apatia;
- zaburzenia snu;
- czasem rozdrażnienie, tachykardia, szmer nad sercem.
Dziecko może być też wtedy bardziej podatne na infekcje dróg oddechowych.
Jakie są przyczyny anemii u niemowlaka?
Najczęstszą przyczyną anemii jest niedobór żelaza u niemowląt. Jest to związane z intensywnym wzrostem dziecka w tym okresie. Prawidłowa dieta matki karmiącej oraz prawidłowo rozszerzana dieta niemowlaka to najwłaściwszy i najprostszy sposób zapobiegania anemii. Oczywiście obie te diety muszą zawierać pokarmy bogate w żelazo.
Dla dzieci, od drugiego półrocza, ważne jest wprowadzanie do jadłospisu żółtka jaja i różnych rodzajów mięs. Nie ma wtedy potrzeby dodatkowej suplementacji, czyli profilaktycznego uzupełniania żelaza.
Jeśli jednak niemowlę należy do którejś z grup ryzyka, istnieje możliwość wystąpienia anemii to konieczna jest profilaktyka niedokrwistości.
Grupy ryzyka wystąpienia anemii to dzieci:
- przedwcześnie urodzone;
- z ciąż mnogich;
- narażone na straty krwi w okresie noworodkowym;
- matek, u których w okresie ciąży występowała niedokrwistość.
Przyczyną niedoboru żelaza powodującego wystąpienie anemii u niemowlaka może być także jego niedostateczne wchłanianie z przewodu pokarmowego. Dzieje się tak w alergii np. alergia na białka mleka krowiego lub chorobie trzewnej.
Rekomendowane produkty
Kierownik Działu Ocen i Rozwoju Współpracy w Instytucie Matki i Dziecka
Anemia u niemowlaka: jakie badania?
Czy wiesz, jakie badania wykonać przy podejrzeniu anemii u niemowlaka? Aby dziecko mogło zostać odpowiednio zdiagnozowane, najlepiej skontaktować się z lekarzem pediatrą. Ten, po zebraniu wywiadu ustali jakie badania są potrzebne w przypadku naszego maluszka.
Podstawowym badaniem jest morfologia krwi obwodowej z liczbą płytek i rozmazem. Dodatkowo oznaczamy:
- poziom żelaza w surowicy;
- poziom ferrytyny;
- liczbę retikulocytów.
Konsultacja lekarska pomaga nam wykonać te badania, które najbardziej są potrzebne do oceny stanu zdrowia dziecka i ustalenia dalszego sposobu postępowania. Gdy objawy chorobowe wskazują na bardziej skomplikowane przyczyny anemii u niemowląt, oprócz badania krwi, wykonujemy czasem jeszcze inne badania, takie jak:
- usg jamy brzusznej;
- badania kału i moczu.
Anemia u niemowlaka a szczepienie
Zastanawiasz się zapewne, czy można szczepić dziecko z anemią? Decyzję taką, podejmuje lekarz kwalifikujący do szczepienia.
Ekspert radzi
Zawsze oceniamy stan dziecka , stopień anemii i jej przyczynę. Jeśli anemia jest następstwem krwawienia (utraty krwi) i niemowlę musiało mieć przetaczaną krew, to z pewnością szczepienia trzeba będzie odroczyć na pewien czas. Zależy to od preparatu, jaki był przetoczony. Czas odroczenia szczepienia może wahać się od 3 do 11 miesięcy.
Anemia u niemowlaka: profilaktyka a skutki
Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie anemii niemowlaka jest bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka, a szczególnie rozwoju jego ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego profilaktyka niedokrwistości z niedoboru żelaza w pewnych grupach niemowląt tzw. grupach ryzyka, to wskazanie bezwzględne i sposób, aby zapewnić tym dzieciom możliwość prawidłowego rozwoju.