Zagrożenia w Internecie: jak zadbać o bezpieczeństwo dziecka w sieci?

T.Zagrożenia w internecie dla dzieci to fakt, z którego zdaje sobie sprawę większość rodziców. Jednak aby skutecznie im zapobiegać, należy dokładnie poznać rodzaje zagrożeń, z którymi dzieci i młodzież mogą zetknąć się w internecie. 

W tym artykule podajemy najczęstsze przykłady zagrożeń w internecie oraz pomysły na to, jak zadbać o bezpieczeństwo w internecie dla dzieci.

Przykłady zagrożeń w internecie, które czyhają na dzieci: pornografia i seksting

Pornografia

W badaniach przeprowadzonych w 2017 roku na zlecenie Ministerstwa Zdrowia wykazano, że w Polsce 43% dzieci i nastolatków (11-18 lat) miało kontakt z materiałami pornograficznymi lub seksualizującymi. Co więcej, aż 22% procent młodzieży przyznało, że w oglądanych materiałach było dużo agresji słownej i fizycznej.

Wczesna ekspozycja na treści o charakterze seksualnym, może przyczynić się do szybszej inicjacji seksualnej dzieci, ale przede wszystkim prowadzi do zniekształcenia obrazu aktu seksualnego.

Jakie są dodatkowe zagrożenia w internecie dla dzieci, związane z pornografią?

Pornografia dziecięca, czyli materiały przedstawiające wykorzystanie seksualne dzieci, niesie ze sobą dwa rodzaje zagrożeń w internecie:

• wykorzystywanie nieletnich do produkcji tego typu treści;
• narażenie dzieci i młodzieży na kontakt z materiałami o charakterze pornografii dziecięcej i dalsze, związane z tym konsekwencje.

Seksting

Dobrowolne udostępnianie w internecie swoich intymnych zdjęć lub nagrań dotyczy głównie nastolatków. To próba m.in. zaimponowania rówieśnikom, czy zacieśnienia znajomości zawartych w internecie. Jakie są zagrożenia w internecie związane z sekstingiem?

Choć dziecko/nastolatek wykonuje, a następnie udostępnia tego typu treści dobrowolnie, bardzo szybko może stracić nad nimi kontrolę. Intymne zdjęcia lub nagrania pozostają w internecie na długo, a nawet na zawsze. Mogą być powielane oraz udostępniane na różnych portalach i platformach.

Rodzaje zagrożeń w internecie, o których powinien wiedzieć każdy rodzic

Kradzież danych osobowych 

Bezpieczeństwo dzieci w internecie warto rozpatrywać także z punktu widzenia udostępniania poufnych danych, m.in.: numeru telefonu, adresu zamieszkania. Dzięki tego typu informacjom internetowi przestępcy potrafią uzyskać dostęp m.in.: do skrzynki mailowej dziecka, jego kont w mediach społecznościowych.

Przykłady zagrożeń w internecie to także kontakt dzieci z treściami zawierającymi przemoc, śmierć i poważne obrażenia fizyczne (np. agresja wobec ludzi i zwierząt). W Sieci można łatwo znaleźć również materiały nawołujące do dyskryminacji i wrogości, a także treści zachęcające dzieci do samookaleczania, czy podejmowania internetowych wyzwań np. picie alkoholu na czas.

Cyberprzemoc

Internetowa przemoc w grupie rówieśniczej (tzw. cyberprzemoc) może mieć charakter jednorazowej agresji elektronicznej lub cyklicznego nękania, tzw. cyberbullyingu. Przykłady zagrożeń w internecie i aktów cyberprzemocy to m.in.: przerabianie i upublicznianie zdjęć lub filmików z udziałem dziecka, wykluczenie dziecka z internetowej społeczności. Jakie są zagrożenia w internecie, związane z cyberprzemocą?

Niebezpieczne znajomości w internecie: czym jest child grooming?

Uwodzenie dzieci w internecie przez osoby dorosłe, tzw. grooming, to przestępstwo w rozumieniu polskiego Kodeksu Karnego.

Tego rodzaju zagrożenia dla dzieci w Internecie, najczęściej mają następujący przebieg: przestępca stopniowo zdobywa zaufanie i buduje więź emocjonalną z dzieckiem, która ma ułatwić późniejsze wykorzystanie seksualne.

Niebezpieczne znajomości w Internecie mogą skutkować nie tylko spotkaniem w realnym świecie i fizyczną przemocą seksualną wobec dziecka. Internetowi przestępcy często skłaniają dzieci do przesyłania im nagich zdjęć i filmików (seksting), zachęcają nieletnich do oglądania treści pornograficznych, a także prezentują dzieciom własne akty seksualne np. za pośrednictwem wideo-transmisji.

Jak poprawić bezpieczeństwo dla dzieci w internecie, co mogą zrobić rodzice?

W dbaniu o bezpieczeństwo dzieci w internecie pomocne jest różnego rodzaju oprogramowanie, które ma na celu blokowanie i kontrolowanie treści, z którymi dziecko ma styczność.

Na jakie rodzaje zagrożeń w internecie w szczególności warto zwracać uwagę dzieci, o czym warto pamiętać na co dzień?

• Buduj więź i zaufanie: Interesujmy się tym, co dzieje się w życiu dziecka. Podejmujmy w rozmowach trudne tematy, m.in. seksualności człowieka, trudności w relacjach, bezpieczeństwa dla dzieci w internecie. Nie złośćmy się, gdy przyłapiemy dziecko na oglądaniu w internecie niewłaściwych treści, ale na spokojnie porozmawiajmy. Przedstawmy swój punkt widzenia i wartości, które chcemy dziecku przekazać.
• Zasada ograniczonego zaufania, a niebezpieczne znajomości w internecie.

Wytłumacz, że nie wszystkie poznane w internecie osoby mogą mieć dobre intencje, a za miłego rówieśnika może podawać się dorosły przestępca.

• Uważaj, co publikujesz: Choć niektóre gwiazdy i influencerzy ujawniają wszystkie, intymne szczegóły na temat swojego życia. Tak naprawdę internet nie jest najlepszym miejscem na dzielenie się swoimi sekretami i pokazywanie każdego zdjęcia. Jakie są zagrożenia w internecie z tym związane? Prędzej czy później tego typu treści mogą zostać wykorzystane przeciwko dziecku, np. w formie cyberprzemocy.
• Podejrzane wiadomości: nie klikamy w linki z wiadomości, które wyglądają podejrzanie. Zwracajmy uwagę dzieci na przykłady zagrożeń w internecie, które mogą być związane z rozprzestrzenianiem złośliwego oprogramowania.

Rodzice z uśmiechem przyznają, że dzieci często przewyższają ich umiejętności obsługi urządzeń elektronicznych i internetu. Warto jednak pamiętać, że ze względu na swoją psychiczną i poznawczą niedojrzałość, dzieci i młodzież nie są w stanie samodzielnie uchronić się przed niebezpiecznymi znajomościami i zagrożeniami w internecie.

To na dorosłych, rodzicach i nauczycielach, spoczywa obowiązek edukowania dzieci w kwestii tego, jakie są zagrożenia internecie i wskazywanie, jak można się przed nimi uchronić.