Aplikacje wspierające rozwój dziecka

Urządzenia mobilne towarzyszą nam dziś w praktycznie każdej dziedzinie życia, dlatego trudno się dziwić, że rodzice zaczęli korzystać z ich pomocy w trakcie codziennych aktywności i podczas wspólnej zabawy. W sieci pojawia się wiele pytań o aplikacje edukacyjne dla dzieci na tablet czy konkretnie „na androida”, najlepiej za darmo. Czy i jak z pomocą technologii można wspierać rozwój naszych pociech? Jak w gąszczu dostępnych produktów wybrać rzeczywiście najlepsze aplikacje dla dzieci? Jakie warunki powinna spełniać dobra aplikacja dla małych dzieci?

Aplikacji na urządzenia mobilne typu tablet czy smartfon jest bez liku, również tych przeznaczonych dla rodziców i dzieci. Jako że nie da się dziś uciec od nowoczesnych technologii, warto odpowiedzieć na pytanie, jak korzystać z ich ogromnego potencjału, pamiętając jednocześnie, że stanowią tylko narzędzie – to od nas zależy, czy będzie używane z korzyścią i dla dobra naszych pociech.

Aplikacje wspierające rozwój dziecka, czyli jakie?

Pod określeniem „aplikacje wspierające rozwój dziecka” mogą kryć się bardzo różne propozycje – chodzi tu zarówno o oprogramowanie ułatwiające rodzicom opiekę i czuwanie nad prawidłowym rozwojem ich pociech, jak i aplikacje przygotowane z myślą o samych dzieciach. Aplikacje dla maluchów służą głównie do zabawy, zaś te przeznaczone dla starszych użytkowników (w wieku szkolnym) – również do nauki. Aplikacje dla dzieci, często w formie gier, łączą element rozrywki z walorami edukacyjnymi i jako takie mogą być przydatnym narzędziem wspierającym rozwój poznawczy i specyficzne zainteresowania dziecka (np. muzyczne, historyczne, językowe).

Jeśli chodzi o aplikacje przeznaczone dla rodziców, popularnością cieszą się te umożliwiające nadzór nad samodzielnymi poczynaniami dzieci w internecie, na tablecie czy smartfonie – mowa o  tzw. aplikacjach do kontroli rodzicielskiej. Z myślą o rodzicach maluchów powstały aplikacje, które pozwalają na śledzenie prawidłowego rozwoju dziecka, np. zapisywanie parametrów fizycznych typu wzrost i waga, monitorowanie snu, pór karmienia, a także umiejętności poznawczych. Warto jednak podchodzić do tego typu rozwiązań ostrożnie i nie utożsamiać wspierania rozwoju dziecka z nieustannym kontrolowaniem wszystkiego, co robi lub czego jeszcze nie potrafi na danym etapie rozwoju.

Aplikacje edukacyjne dla dzieci

Dzieci korzystają z tzw. nowych mediów na coraz większą skalę, jeszcze przed osiągnięciem wieku szkolnego. Wyniki badań z 2015 r. wskazywały, że w Polsce urządzeń mobilnych używa ponad 40% maluchów w wieku 1-2 lat, ponad 60% w wieku 3-4 lat i ponad 80% między 5-6 lat. W całym przedziale wiekowym 1-6 lat odsetek dzieci korzystających z aplikacji na tablet czy smartfon wynosił wówczas 62%, zaś własnym urządzeniem mobilnym dysponowało co czwarte dziecko. Można spodziewać się, że udziały te mogły jeszcze wzrosnąć, biorąc pod uwagę zarówno upływ czasu, rozpowszechnienie technologii mobilnych, jak i ograniczenia związane z trwającą pandemią.

Według deklaracji rodziców, dzieci najczęściej korzystają z aplikacji edukacyjnych, rozwijających kreatywność oraz służących rozrywce. Trudno zresztą rozgraniczyć te funkcje, skoro przynajmniej do 8. roku życia nauka odbywa się głównie poprzez zabawę, która przecież sama pełni istotną rolę w rozwoju dziecka.

Czy i jaka aplikacja dla małych dzieci?

Aby kontakt z nowymi technologiami był dla najmłodszych bezpieczny, a jednocześnie  przyczyniał się do stymulacji ich rozwoju, kluczowe jest przestrzeganie pewnych zasad. Korzystanie z urządzeń mobilnych przez dzieci powinno odbywać się:

• przy wsparciu i pod opieką osób dorosłych,
• w określonych ramach czasowych,
• z użyciem właściwie dobranych aplikacji.

Znalezienie odpowiednich aplikacji dla małych dzieci to wyzwanie dla rodziców, zwłaszcza biorąc pod uwagę wzrastającą liczbę dostępnego w sieci oprogramowania. Obawy budzą kwestie związane z bezpieczeństwem w sieci oraz różnego typu zagrożeniami świata wirtualnego, takimi jak nieuczciwe zabiegi marketingowe, kontakt z pornografią czy przemocą.

Jak wybrać najlepsze aplikacje dla dzieci?

Wybór jest tym bardziej utrudniony, że serwisy oferujące aplikacje edukacyjne dla dzieci – na androida czy konkurencyjny IOS, zwłaszcza te dostępne za darmo – nawet jeśli kategoryzują je według wieku, to bazują w tym względzie wyłącznie na deklaracjach producentów, które nie są w żaden obiektywny sposób weryfikowane.

Aby wybrać jak najlepsze aplikacje dla dzieci, warto sprawdzić je pod kilkoma względami. Dobre aplikacje dla to te, które spełniają następujące warunki:

• są dostosowane do wieku,
• uwzględniają poziom rozwoju dziecka,
• umożliwiają łatwą, intuicyjną obsługę,
• angażują poznawczo,
• wspierają zainteresowania dziecka.

Oprócz treści oferowanej przez aplikację warto zwrócić uwagę na jej interfejs, grafikę czy dźwięk – nie tylko pod kątem ich atrakcyjności czy zdolności przyciągania uwagi, ale przede wszystkim dostosowania do percepcji dziecka jako użytkownika. Pamiętajmy, że w aplikacjach dla dzieci dostępnych za darmo wyświetlane są reklamy, na których dobór raczej nie mamy wpływu.

Aplikacje edukacyjne dla dzieci: jak korzystać?

Bez nowoczesnej technologii nie sposób funkcjonować we współczesnym świecie i posługiwanie się jej zdobyczami jest dziś nie tylko normą, ale wręcz koniecznością. Dlatego obecność urządzeń i aplikacji mobilnych w życiu naszych pociech należy traktować jak coś naturalnego, nie demonizując, ale też nie przeceniając ich roli. Aplikacje dla dzieci, edukacyjne i wszelkie inne, mogą być bardzo pomocne, o ile – jak każdego rodzaju narzędzia – będą wykorzystywane w rozsądny i świadomy sposób. Mądre korzystanie z nich wymaga obserwowania potrzeb dziecka, reagowania na nie, bliskiego kontaktu i wspólnej aktywności.  Nie oczekujmy jednak, że tablet i zainstalowane na nim aplikacje same w sobie nas jako rodziców zastąpią lub wyręczą.

Źródła:

1. Makaruk, K., Wójcik, S. (2015). Aplikacje mobilne dla dzieci w wieku 3–6 lat. Diagnoza potrzeb i możliwości wsparcia dla rodziców. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 14(3).
2. Bąk, A. (2015). Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego. Fundacja Dzieci Niczyje.
3. Brzezińska, A. I., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2015). Psychologia Rozwoju Człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.