Wysypka u dziecka: drobne czerwone krostki na ciele malucha to alergia, czy choroba zakaźna?

6 marca 2024

Kiedy na ciele dziecka pojawiają się drobne, czerwone krostki, rodzice są bardzo zaniepokojeni i zdezorientowani. Często nie wiedzą, czy od razu należy udać się z dzieckiem do pediatry, a może pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to np. potówki, które nie zwiastują żadnej, groźnej choroby? Czerwone plamy na ciele dziecka, pokrzywka, pęcherzyki, grudki – wysypka może przybierać u maluchów różną postać i mieć odmienne przyczyny m.in. alergia, infekcja wirusowa lub bakteryjna. 

W tym artykule przedstawiamy podstawową charakterystykę wykwitów skórnych u dzieci oraz najczęstsze przyczyny ich występowania.

Drobne czerwone krostki, a może plamy na ciele dziecka: wysypka wysypce nierówna

Kiedy rodzice obserwują drobne, czerwone krostki na ciele dziecka lub inny rodzaj zmian skórnych przede wszystkim nie powinni wpadać w panikę. Najpierw należy dokładnie obejrzeć maluszka, zaobserwować umiejscowienie i rozległość zmian oraz stwierdzić, czy wykwitom skórnym towarzyszą jakieś inne, niepokojące objawy. Jeśli dziecko oprócz krostek lub czerwonych plam na ciele ma także swędzenie, obrzęk języka lub innych części ciała, gorączkę, biegunkę i wymioty, niezwłocznie należy udać się do lekarza.

Do pediatry zgłaszamy się zawsze, kiedy mamy jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia dziecka. Jeśli pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to jedyny objaw obserwowany przez rodziców, a maluszek poza tym czuje się wyśmienicie, je z apetytem, bawi się i dokazuje, można wstrzymać się z wizytą u lekarza 1-2 dni i obserwować dziecko. Jeśli wysypka nasila się i/lub rozprzestrzenia, zaczęły towarzyszyć jej inne objawy – zgłaszamy się do pediatry.

Wysypka u dzieci ma najczęściej postać wykwitów:

  • Plamistych (niewyczuwalne palpacyjnie zmiany w zabarwieniu skóry);
  • Grudkowych (wyniosłe zmiany skórne wyczuwalne dotykiem);
  • Plamisto-grudkowych (zmiana zabarwienia i wyczuwalne grudki na skórze (np. drobne, czerwone krostki na ciele dziecka);
  • Pęcherzyków (wypukłości skórne wypełnione płynem);
  • Pokrzywki (wypukłe wzniesienie na skórze pod postacią bardziej rozległych, płaskich bąbli, często o zabarwieniu biało-różowym).

Wysypka często jest wiodącym, głównym objawem choroby np. w przypadku trądziku niemowlęcego, alergii, atopowego zapalenia skóry. Drobne, czerwone krostki na ciele dziecka i inne zmiany skórne często są tylko jednym z objawów choroby, najczęściej infekcji wirusowej lub bakteryjnej np. ospa, różyczka, szkarlatyna.

Pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to mogą być potówki lub trądzik niemowlęcy

Niektóre rodzaje wysypki u dzieci wymagają pilnej konsultacji z lekarzem, z kolei inne są niegroźne i stosunkowo łatwo można poradzić sobie z nimi w domu. Pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to mogą być potówki, trądzik niemowlęcy lub odparzenie pod pieluszką:

  • Potówki: mają postać drobnych, czerwonych krostek na ciele niemowlaka – pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Potówki powstają w miejscach podatnych na przegrzanie i nadmierną potliwość (np. fałdy skórne, pachwiny);
  • Trądzik niemowlęcy: najczęściej pojawia się u na twarzy noworodków, w organizmie których wciąż obecnych jest sporo hormonów pochodzących od mamy.
  • Odparzenia pod pieluszką: na pupie niemowlaka widać drobne, czerwone krostki. Odparzenia mogą mieć różną przyczynę, m.in.: zbyt długi kontakt skóry z moczem oraz – w szczególności – z kałem, antybiotykoterapia u dziecka, uczulenie na składniki kremu pod pieluszkę.

Te postaci niegroźnej wysypki u niemowlaka wymagają czujnej obserwacji rodziców i odpowiednich zmian w pielęgnacji dziecka. Jeśli zmiany skórne zaostrzają się i rozprzestrzeniają, lub dochodzą do nich inne, niepokojące objawy np. gorączka, świąd, biegunka, koniecznie należy zabrać dziecko do lekarza.

Pojedyncze, czerwone krostki, pokrzywka i świąd: czy to alergia u niemowlaka?

Wykwity skórne u dzieci dość często są objawem alergii pokarmowych, kontaktowych, wziewnych lub alergii na składnik leku podawanego dziecku.

Typowe zmiany na tle alergicznym są umiejscowione zwykle na twarzy, brzuchu, w zgięciach stawowych np. łokcie, pod kolanami. Mogą mieć postać m.in. pęcherzyków, pokrzywki, czy suchych, czerwonych plam na ciele dziecka. Wysypce alergicznej mogą towarzyszyć także inne objawy m.in. problemy gastryczne, duszności, podwyższona temperatura ciała, świąd, pieczenie i obrzęk skóry, a także groźny obrzęk języka oraz ust.

Jeśli podejrzewamy u dziecka alergię, w pierwszej kolejności należy udać się z maluszkiem do pediatry, który zapisze dziecku leki antyhistaminowe, a w razie konieczności pokieruje rodziców do innych specjalistów.

Wbrew pozorom rozpoznanie przyczyny wyprysku alergicznego nie zawsze jest proste. Często różne choroby skórne i alergie współwystępują u danego dziecka równocześnie, lub następują bezpośrednio po sobie, stwarzając dodatkowe problemy w diagnostyce i skutecznym leczeniu.

Rekomendowane produkty

Ewa Kamińska

Specjalista farmakolog, Główny ekspert w zakresie opiniowania kosmetyków, wyrobów medycznych, środków do prania i płukania oraz produktów biobójczych, Instytut Matki i Dziecka

Jakim infekcjom może towarzyszyć wysypka u niemowlaka?

Czerwone plamy, grudki lub wybroczyny na ciele dziecka bardzo często są objawem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, która toczy się w organizmie malucha. Niekiedy przyczyną wykwitów skórnych na ciele może być także pasożyt np. roztocze o nazwie świerzbowiec. Lekarz dokonuje rozpoznania poprzez obserwację rodzaju zmian, ich umiejscowienia na ciele oraz współwystępowania innych objawów m.in. gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, powiększenie węzłów chłonnych.

Do najczęstszych infekcji, które przebiegają u dzieci z wysypką skórną można zaliczyć m.in.: odrę, różyczkę, ospę wietrzną, rumień nagły tzw. trzydniówka, chorobę HFMD tzw. bostonkę, szkarlatynę, a także wysypkę krwotoczną w wyniku zakażenia meningokokami.

Odra

Choroba wirusowa, w której czerwone plamy na ciele dziecka początkowo pojawiają się na głowie, a w kolejnych dobach stępują na niższe partie ciała.

Różyczka

Wirusowa choroba, przebiegająca z wysypką plamisto-grudkową która najpierw pojawia się za uszami, a następnie zstępuje na ręce oraz tułów. Przebiega zwykle z gorączką i ogólnym, złym samopoczuciem dziecka.

Ospa wietrzna

Niesymetryczne, czerwone plamy na skórze dziecka występują na całym ciele, stopniowo przekształcając się w grudki, a następnie wypełnione płynem pęcherzyki. Ospa przebiega z gorączką i silnym świądem skóry.

Rumień nagły tzw. trzydniówka

Wysoka gorączka u dziecka, której nie towarzyszą zwykle inne objawy, po 3 dniach ustępuje, a na jej miejsce pojawia się na tułowiu dziecka drobna, plamisto-grudkowa wysypka. To choroba wirusowa, najczęściej spotykana u dzieci między 6 m.ż a 2 r.ż.

Choroba HFMD tzw. bostonka

Inaczej zwana wirusową chorobą dłoni, stóp oraz jamy ustnej. Wysypka obejmuje podeszwy stóp oraz wnętrza dłoni. Kiedy gorączka ustąpi (po ok 48h) w jamie ustnej dziecka pojawiają się charakterystyczne wykwity.

Szkarlatyna

Infekcja bakteryjna w której występują skupiska drobnych, czerwonych krostek na ciele dziecka. Współtowarzyszy im zwykle gorączka, nudności, ból brzucha oraz zapalenie gardła.

Wysypka krwotoczna w wyniku zakażenia meningokokami

Zmiany skórne przypominają wybroczyny, rozlane, czerwone plamki, które nie bledną podczas nacisku. Najpierw pojawiają się na nogach i towarzyszy im bardzo wysoka gorączka, bóle mięśni i stawów. Wizyta lekarska jest wskazana w trybie pilnym, ponieważ wysypka krwotoczna może zakończyć się u dziecka zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsą (posocznicą).

 

Autor

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję