Wysypka u dziecka: drobne czerwone krostki na ciele malucha to alergia, czy choroba zakaźna?

Kiedy na ciele dziecka pojawiają się drobne, czerwone krostki, rodzice są bardzo zaniepokojeni i zdezorientowani. Często nie wiedzą, czy od razu należy udać się z dzieckiem do pediatry, a może pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to np. potówki, które nie zwiastują żadnej, groźnej choroby? Czerwone plamy na ciele dziecka, pokrzywka, pęcherzyki, grudki — wysypka może przybierać u maluchów różną postać i mieć odmienne przyczyny m.in. alergia, infekcja wirusowa lub bakteryjna.
W tym artykule przedstawiamy podstawową charakterystykę wykwitów skórnych u dzieci oraz najczęstsze przyczyny ich występowania.
Drobne czerwone krostki, a może plamy na ciele dziecka: wysypka wysypce nierówna
Przebierasz dziecko po nocy, zmieniasz pieluszkę – i nagle ją zauważasz. Pojedyncza, czerwona krostka albo skupisko drobnych, czerwonych plam na ciele malucha. Zaczynasz się zastanawiać: czy to tylko potówki, a może coś poważniejszego?
Kiedy rodzice obserwują drobne, czerwone krostki na ciele dziecka lub inny rodzaj zmian skórnych przede wszystkim nie powinni wpadać w panikę. Najpierw należy dokładnie obejrzeć maluszka, zaobserwować umiejscowienie i rozległość zmian oraz stwierdzić, czy wykwitom skórnym towarzyszą jakieś inne, niepokojące objawy. Jeśli dziecko oprócz krostek lub czerwonych plam na ciele ma także swędzenie, obrzęk języka lub innych części ciała, gorączkę, biegunkę i wymioty, niezwłocznie należy udać się do lekarza.
Do pediatry zgłaszamy się zawsze, kiedy mamy jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia dziecka. Jeśli pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to jedyny objaw obserwowany przez rodziców, a maluszek poza tym czuje się wyśmienicie, je z apetytem, bawi się i dokazuje, można wstrzymać się z wizytą u lekarza 1-2 dni i obserwować dziecko. Jeśli wysypka nasila się i/lub rozprzestrzenia, zaczęły towarzyszyć jej inne objawy – zgłaszamy się do pediatry.
Wysypka u dzieci ma najczęściej postać wykwitów:
- Plamistych (niewyczuwalne palpacyjnie zmiany w zabarwieniu skóry);
- Grudkowych (wyniosłe zmiany skórne wyczuwalne dotykiem);
- Plamisto-grudkowych (zmiana zabarwienia i wyczuwalne grudki na skórze (np. drobne, czerwone krostki na ciele dziecka);
- Pęcherzyków (wypukłości skórne wypełnione płynem);
- Pokrzywki (wypukłe wzniesienie na skórze pod postacią bardziej rozległych, płaskich bąbli, często o zabarwieniu biało-różowym).
Wysypka często jest wiodącym, głównym objawem choroby np. w przypadku trądziku niemowlęcego, alergii, atopowego zapalenia skóry. Drobne, czerwone krostki na ciele dziecka i inne zmiany skórne często są tylko jednym z objawów choroby, najczęściej infekcji wirusowej lub bakteryjnej np. ospa, różyczka, szkarlatyna.
Pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to mogą być potówki lub trądzik niemowlęcy
Niektóre rodzaje wysypki u dzieci wymagają pilnej konsultacji z lekarzem, z kolei inne są niegroźne i stosunkowo łatwo można poradzić sobie z nimi w domu. Pojedyncze, czerwone krostki u niemowlaka to mogą być potówki, trądzik niemowlęcy lub odparzenie pod pieluszką:
- Potówki: mają postać drobnych, czerwonych krostek na ciele niemowlaka – pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym. Potówki powstają w miejscach podatnych na przegrzanie i nadmierną potliwość (np. fałdy skórne, pachwiny);
- Trądzik niemowlęcy: najczęściej pojawia się u na twarzy noworodków, w organizmie których wciąż obecnych jest sporo hormonów pochodzących od mamy.
- Odparzenia pod pieluszką: na pupie niemowlaka widać drobne, czerwone krostki. Odparzenia mogą mieć różną przyczynę, m.in.: zbyt długi kontakt skóry z moczem oraz – w szczególności – z kałem, antybiotykoterapia u dziecka, uczulenie na składniki kremu pod pieluszkę.
Ekspert radzi
Te postaci niegroźnej wysypki u niemowlaka wymagają czujnej obserwacji rodziców i odpowiednich zmian w pielęgnacji dziecka. Jeśli zmiany skórne zaostrzają się i rozprzestrzeniają, lub dochodzą do nich inne, niepokojące objawy np. gorączka, świąd, biegunka, koniecznie należy zabrać dziecko do lekarza.
Pojedyncze, czerwone krostki, pokrzywka i świąd: czy to alergia u niemowlaka?
Wykwity skórne u dzieci dość często są objawem alergii pokarmowych, kontaktowych, wziewnych lub alergii na składnik leku podawanego dziecku.
Typowe zmiany na tle alergicznym są umiejscowione zwykle na twarzy, brzuchu, w zgięciach stawowych np. łokcie, pod kolanami. Mogą mieć postać m.in. pęcherzyków, pokrzywki, czy suchych, czerwonych plam na ciele dziecka. Wysypce alergicznej mogą towarzyszyć także inne objawy m.in. problemy gastryczne, duszności, podwyższona temperatura ciała, świąd, pieczenie i obrzęk skóry, a także groźny obrzęk języka oraz ust.
Jeśli podejrzewamy u dziecka alergię, w pierwszej kolejności należy udać się z maluszkiem do pediatry, który zapisze dziecku leki antyhistaminowe, a w razie konieczności pokieruje rodziców do innych specjalistów.
Wbrew pozorom rozpoznanie przyczyny wyprysku alergicznego nie zawsze jest proste. Często różne choroby skórne i alergie współwystępują u danego dziecka równocześnie, lub następują bezpośrednio po sobie, stwarzając dodatkowe problemy w diagnostyce i skutecznym leczeniu.
Pojedyncze, czerwone krostki, plamy na ciele dziecka — kiedy podrażnienie skóry to główny problem, kluczowa staje się odpowiednia pielęgnacja
Skóra maluchów bywa wyjątkowo wrażliwa i nadreaktywna, dlatego może reagować zaczerwienieniem nawet na drobne bodźce, takie jak m.in. przegrzanie, otarcia, czy nowa tkanina ubranka (np. wełna).
Jak już wspomniano, w przypadku pojawienia się drobnych czerwonych krostek lub czerwonych plam na ciele dziecka, podstawą jest uważna obserwacja, a jeśli zmiany się nasilają lub towarzyszą im inne objawy — konsultacja z lekarzem.
Jednak w sytuacji łagodnych, miejscowo ograniczonych zmian skórnych, którym nie towarzyszą symptomy świadczące o podłożu infekcyjnym wykwitów, warto wesprzeć regenerację naskórka przy pomocy hipoalergicznych kosmetyków o przemyślanym składzie – takich, które koją, nawilżają i wzmacniają barierę ochronną skóry, przynosząc jej potrzebne ukojenie. Przykładem może być Balsam kojąco-regenerujący marki Mangomica z Pozytywną Opinią Instytutu Matki i Dziecka.
Rekomendowane produkty
Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka
Tego typu delikatne kosmetyki pielęgnacyjne są również cennym wsparciem podczas diagnozowania u dziecka alergii przebiegających z wysypką (drobne, czerwone krostki lub swędzące plamy na ciele), czy łagodzenia zmian w przebiegu AZS. Delikatne, hipoalergiczne kosmetyki o działaniu regenerująco-kojącym pomagają złagodzić dyskomfort dziecka, nie zakłócając jednocześnie obrazu klinicznego i dalszej diagnostyki.
Jakim infekcjom może towarzyszyć wysypka u niemowlaka?
Czerwone plamy, grudki lub wybroczyny na ciele dziecka bardzo często są objawem infekcji wirusowej lub bakteryjnej, która toczy się w organizmie malucha. Niekiedy przyczyną wykwitów skórnych na ciele może być także pasożyt np. roztocze o nazwie świerzbowiec. Lekarz dokonuje rozpoznania poprzez obserwację rodzaju zmian, ich umiejscowienia na ciele oraz współwystępowania innych objawów m.in. gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, powiększenie węzłów chłonnych.
Do najczęstszych infekcji, które przebiegają u dzieci z wysypką skórną można zaliczyć m.in.: odrę, różyczkę, ospę wietrzną, rumień nagły tzw. trzydniówka, chorobę HFMD tzw. bostonkę, szkarlatynę, a także wysypkę krwotoczną w wyniku zakażenia meningokokami.
Odra
Choroba wirusowa, w której czerwone plamy na ciele dziecka początkowo pojawiają się na głowie, a w kolejnych dobach stępują na niższe partie ciała.
Różyczka
Wirusowa choroba, przebiegająca z wysypką plamisto-grudkową która najpierw pojawia się za uszami, a następnie zstępuje na ręce oraz tułów. Przebiega zwykle z gorączką i ogólnym, złym samopoczuciem dziecka.
Ospa wietrzna
Niesymetryczne, czerwone plamy na skórze dziecka występują na całym ciele, stopniowo przekształcając się w grudki, a następnie wypełnione płynem pęcherzyki. Ospa przebiega z gorączką i silnym świądem skóry.
Rumień nagły tzw. trzydniówka
Wysoka gorączka u dziecka, której nie towarzyszą zwykle inne objawy, po 3 dniach ustępuje, a na jej miejsce pojawia się na tułowiu dziecka drobna, plamisto-grudkowa wysypka. To choroba wirusowa, najczęściej spotykana u dzieci między 6 m.ż a 2 r.ż.
Choroba HFMD tzw. bostonka
Inaczej zwana wirusową chorobą dłoni, stóp oraz jamy ustnej. Wysypka obejmuje podeszwy stóp oraz wnętrza dłoni. Kiedy gorączka ustąpi (po ok 48h) w jamie ustnej dziecka pojawiają się charakterystyczne wykwity.
Szkarlatyna
Infekcja bakteryjna w której występują skupiska drobnych, czerwonych krostek na ciele dziecka. Współtowarzyszy im zwykle gorączka, nudności, ból brzucha oraz zapalenie gardła.
Wysypka krwotoczna w wyniku zakażenia meningokokami
Zmiany skórne przypominają wybroczyny, rozlane, czerwone plamki, które nie bledną podczas nacisku. Najpierw pojawiają się na nogach i towarzyszy im bardzo wysoka gorączka, bóle mięśni i stawów. Wizyta lekarska jest wskazana w trybie pilnym, ponieważ wysypka krwotoczna może zakończyć się u dziecka zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsą (posocznicą).
Drobne czerwone krostki u niemowlaka? Obserwuj, nie ignoruj, działaj z rozwagą
Czerwone plamy na ciele dziecka czy pojedyncze czerwone krostki u niemowlaka to zawsze sygnał, by przyjrzeć się skórze malucha uważniej – nie z paniką, ale z troską i czujnością.
Ekspert radzi
Nie każda wysypka świadczy o chorobie, jednak żadna nie powinna być lekceważona. Obserwacja objawów, ich nasilenia i ewentualnych dolegliwości to pierwszy krok do trafnej decyzji: czy wystarczy łagodna pielęgnacja domowa, czy potrzebna jest konsultacja z pediatrą i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Na co dzień warto wzmacniać naturalne mechanizmy obronne skóry dziecka, stosując bezpieczne, hipoalergiczne kosmetyki pielęgnacyjne o przemyślanym składzie, które łagodzą podrażnienia i pomagają zapobiegać ich nawrotom. Wrażliwa, nadreaktywna skóra dziecka nie musi być powodem do niepokoju – pod warunkiem że otoczysz ją właściwą opieką.