Wpływ telefonu na dzieci: jak korzystanie z telefonów przez rodziców oddziałuje na dzieci?

W dobie wszechobecnych smartfonów, trudno wyobrazić sobie codzienność bez ich towarzystwa. Dla wielu z nas, telefon stał się narzędziem niezbędnym zarówno w pracy, jak i w życiu prywatnym. Jednak dla rodziców małych dzieci, ciągła obecność tych urządzeń może mieć mniej oczywiste, ale znaczące konsekwencje. Jak więc korzystanie z telefonów przez rodziców wpływa na dzieci? Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, jak często podczas wspólnych chwil z dzieckiem, Wasza uwaga ucieka w stronę ekranu?

To ważne pytania, które mogą mieć długotrwałe implikacje dla rozwoju Waszych dzieci oraz Waszych relacji z nimi. Zapraszamy do lektury artykułu, w którym będziemy zagłębiać się w temat korzystania ze smartfonów przez rodziców w obecności dzieci, analizując zarówno ryzyka, jak i proponując praktyczne rozwiązania, które mogą pomóc w budowaniu zdrowych relacji rodzinnych w erze cyfrowej.

Korzystanie z telefonu przez rodzica: na czym polega problem? 

Nadużywanie telefonu przez rodziców, choć z pozoru wydaje się nieszkodliwe, może nieść za sobą poważne konsekwencje dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka. Jednak zanim przejdziemy do następstw nadmiernego korzystania z telefonu, skupmy się na samym terminie: nadużywanie telefonu w obecności dziecka.

Justyna Hermaniuk

Psycholog w Zakładzie Wczesnej Interwencji Psychologicznej oraz Ośrodku Rehabilitacji Dziennej dla Dzieci, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

O nadużywaniu telefonu możemy mówić, kiedy urządzenie staje się stałym elementem interakcji z dzieckiem, przeszkadzając w budowaniu głębokiej więzi i ograniczając bezpośredni kontakt wzrokowy oraz emocjonalną dostępność rodzica. Jest to sytuacja, w której rozmowy telefoniczne, przeglądanie mediów społecznościowych czy odpisywanie na e-maile przeważają nad świadomym i zaangażowanym uczestniczeniem w życiu dziecka np. podczas wspólnych chwil z dziećmi, takich jak posiłki, zabawa czy czas przed snem.

Taka rozproszona uwaga może obniżać jakość i ilość angażujących interakcji, które są kluczowe dla emocjonalnego i poznawczego rozwoju dziecka.

Psychologiczne i społeczne przyczyny sięgania po telefon przez rodzica

Rodzice często korzystają z telefonów jako narzędzi zarządzania codziennymi sprawami, komunikacji oraz odpoczynku. Jest to także sposób na szybki dostęp do wsparcia i informacji związanych z rodzicielstwem. Telefon może służyć jako krótkotrwała ucieczka od presji i obowiązków, co jest zrozumiałe w kontekście codziennego stresu i zmęczenia.

Pamiętajmy, że wczesnemu rodzicielstwu może towarzyszyć uczucie izolacji od wcześniejszego życia społecznego i zawodowego, co często spotęgowane jest przez wyzwania związane z opieką nad małym dzieckiem. Zarówno matkom, jak i ojcom towarzyszyć mogą także objawy zaburzeń nastroju, w tym depresji poporodowej. W takich przypadkach telefon staje się oknem na świat zewnętrzny, umożliwiającym kontakt z przyjaciółmi, rodziną, a nawet dostęp do grup wsparcia online.

Justyna Hermaniuk

Psycholog w Zakładzie Wczesnej Interwencji Psychologicznej oraz Ośrodku Rehabilitacji Dziennej dla Dzieci, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Ten cyfrowy most może pomagać rodzicom w radzeniu sobie z poczuciem samotności oraz w poszukiwaniu wsparcia i pocieszenia, co jest szczególnie ważne w obliczu wyzwań wynikających z nowej roli życiowej. Jednakże, zbyt częste korzystanie z telefonu może niekorzystnie wpływać na relacje z dzieckiem, dlatego ważne jest, aby rodzice byli świadomi możliwych konsekwencji swojego zachowania i starali się znaleźć zdrową równowagę między cyfrowym wsparciem a fizyczną i emocjonalną obecnością w życiu swoich dzieci.

Wpływ telefonu na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka

Należy mieć świadomość, że korzystanie z telefonu przez rodzica może mieć znaczący wpływ na dziecko – jego rozwój emocjonalny i poznawczy. Wczesne lata życia są kluczowym okresem, w którym dzieci uczą się przez obserwację, naśladowanie oraz interakcje z rodzicami.

Telefon, który odciąga uwagę rodzica, może ograniczać te ważne procesy, prowadząc do opóźnień w rozwoju emocjonalnym i poznawczym. Na przykład, brak reakcji rodzica na komunikaty lub emocje dziecka może utrudniać mu rozumienie własnych uczuć i regulację emocjonalną.

Skutkami negatywnego wpływu korzystania z telefonu przez rodzica na dziecko są także:

  • problemy z rozwijaniem umiejętności językowych;
  • problemy z koncentracją;
  • trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami;
  • zaburzenia rozwoju społecznego i emocjonalnego;
  • zachowania agresywne, problemy z kontrolą impulsów oraz niższa samoocena.

Rozwój umiejętności społecznych wymaga ćwiczenia wielu interakcji społecznych, które są kształtowane w pierwszych latach życia dziecka przez obserwację i naśladownictwo opiekunów. Dzieci, których rodzice są często zajęci telefonem, mogą nie mieć tylu możliwości by nabyć tak kluczowe umiejętności, co może prowadzić do trudności w obszarze społeczno – emocjonalnym w przedszkolu i szkole, gdzie współpraca i komunikacja są niezbędne.

Rekomendowane produkty

Anna Milewska

Starszy specjalista w Dziale Ocen i Rozwoju Współpracy, Instytut Matki i Dziecka

Korzystanie z telefonu podczas karmienia piersią a wpływ telefonu na dziecko

Karmienie piersią jest nie tylko momentem odżywiania dziecka, ale również kluczową okazją do budowania głębokiej emocjonalnej więzi między matką a dzieckiem. 

Ten czas charakteryzuje się wzajemnym kontaktem wzrokowym, dotykiem i ciepłem, co jest fundamentalne dla rozwoju poczucia bezpieczeństwa i kształtowania zdrowych wzorców przywiązania, które wpływają na wszystkie przyszłe relacje interpersonalne dziecka.

Korzystanie z telefonu podczas karmienia piersią może znacząco zakłócić ten niezwykle ważny proces. Ponadto:

  • Kobieta skupiona na ekranie telefonu zamiast na dziecku, może nie zauważyć sygnałów wysyłanych przez niemowlę, takich jak próby nawiązania kontaktu wzrokowego, czy inne komunikaty niewerbalne.
  • Rozproszenie uwagi matki może wpłynąć na efektywność karmienia, ponieważ odpowiednie pozycjonowanie i reakcja na potrzeby dziecka są kluczowe dla efektywnego ssania i trawienia.
  • Długoterminowo, korzystanie z telefonu podczas karmienia piersią i związany z tym brak zaangażowania może także wpłynąć na zdrowie emocjonalne matki, potęgując poczucie winy lub nieadekwatności.

Dlaczego ograniczanie ekranów przy dziecku jest ważne i jak to osiągnąć?

Aby skutecznie ograniczyć korzystanie z ekranów w obecności dzieci, rodzice mogą wprowadzić kilka prostych zasad i strategii, o których szerzej przeczytamy na stronie kampanii  „Blisko telefonu – daleko od dziecka” prowadzonej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Oto kilka z nich:

Strefy wolne od telefonów

Ustal domowe strefy bez ekranów, takie jak stół przy posiłkach, pokój dziecka czy kącik do czytania. Kolejnym krokiem jest ustalenie „czasu bez ekranów”, szczególnie podczas kluczowych momentów dnia, takich jak posiłki, czas na zabawę czy przygotowanie do snu.

Ograniczenie użycia telefonu

Zastanów się, czy musisz korzystać z telefonu akurat teraz, czy może to poczekać. Jeśli już musisz, poświęć na to minimalną ilość czasu.

Nie trzymaj telefonu zawsze przy sobie

Zasada stałego miejsca, gdzie odkładasz telefon podczas interakcji z dzieckiem, może pomóc w ograniczeniu jego użycia.

Wyłączenie powiadomień w urządzeniach

Redukcja powiadomień zmniejszy rozproszenie uwagi zarówno twoje, jak i dziecka. Dodatkowo, wyłączenie powiadomień na urządzeniach może pomóc w zminimalizowaniu pokusy ciągłego sprawdzania telefonu.

Komunikuj swoje działania

Jeśli korzystanie z telefonu jest niezbędne, wyjaśnij dziecku powód, aby zrozumiało i nie czuło się zignorowane. Warto także wyjaśniać dziecku, dlaczego i w jakim celu korzysta się z telefonu, aby nauczyć je świadomego i odpowiedzialnego podejścia do technologii.

Te proste zasady mogą znacząco poprawić jakość spędzanego razem czasu oraz przyczynić się do zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka.

Świadomi rodzice a zdrowy rozwój dziecka

Wpływ telefonów komórkowych na dzieci to temat, z którym stykamy się na co dzień. Rangę społeczną podnosi fakt zainteresowania problemem fundacji i powstające kampanie społeczne. Jedną z nich jest kampania „Blisko telefonu – daleko od dziecka” prowadzona przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Akcja ta wspiera budowanie bezpiecznego środowiska dla dzieci w otoczeniu cyfrowym, a także oferuje cenne wskazówki, które mogą pomóc rodzicom w zrozumieniu i zmianie swoich nawyków.

Świadome rodzicielstwo w dobie cyfrowej to wyzwanie, ale również szansa na budowanie silnych, zdrowych relacji z dziećmi. Niech każda decyzja o użyciu telefonu w obecności dziecka będzie przemyślana, aby technologia służyła rozwojowi, a nie był przeszkodą. To drobne kroki mogą prowadzić do wielkich zmian w życiu naszych dzieci, wpływając na ich przyszłość w pozytywny sposób.


Źródła:

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. „Jak korzystanie z telefonów przez rodziców wpływa na dzieci – kampania 'Blisko telefonu – daleko od dziecka’. [https://fdds.pl/o-fundacji/co-nowego-w-fundacji/jak-korzystanie-z-telefonow-przez-rodzicow-wplywa-na-dzieci-kampania-blisko-telefonu-daleko-od-dziecka.html, dostęp: 21.06.2024.];

Dziemidowicz, Ewa. Rodzina i ekrany: Relacje i bezpieczeństwo w świecie nowych technologii. Oprac. graf. Norbert Grzelka. Ilustr. Arobal. Red. Lena Marciniak-Cąkała, Zuzanna Żółtowska, Agnieszka Zygmunt, Zofia Żółtek. Warszawa: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2020. 

 

Konsultacja medyczna

Justyna Hermaniuk

Psycholog w Zakładzie Wczesnej Interwencji Psychologicznej oraz Ośrodku Rehabilitacji Dziennej dla Dzieci, Instytut Matki i Dziecka

Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję