Brak koncentracji u dziecka 3, 5 i 7-letniego: jak pomóc dziecku zależnie od wieku?

W jakim wieku można oczekiwać, że dziecko będzie w stanie dłużej skupić się na określonym zadaniu? Czy trudności w koncentracji uwagi u dziecka 3-letniego należy rozpatrywać w tych samych kategoriach, co brak koncentracji u dziecka 7-letniego lub 10-letniego? Co robić w przypadku trudności w koncentracji u dziecka 5-letniego, a jakie strategie wdrożyć w przypadku braku koncentracji u dziecka 11-letniego?

Choć ,,brak koncentracji” to termin potoczny, jest w Internecie powszechnie używany dla określenia różnego stopnia deficytów uwagi u dzieci. Aby ułatwić rodzicom zrozumienie zagadnienia, w artykule będziemy posługiwać się pojęciem braku koncentracji u dzieci.

Czy brak koncentracji u dziecka 3-letniego i 5-letniego to powód do niepokoju?

Wielu rodziców dzieci w wieku przedszkolnym martwi się brakiem koncentracji u dziecka 3-letniego czy 5-letniego, które szybko się nudzi, jest impulsywne i wciąż szuka nowych wrażeń.

Jak rozpoznać problem braku koncentracji u dziecka 7-letnego i 8-letniego?

Szkoła oznacza dla dziecka zupełnie nową rzeczywistość i wyzwania: 45-minutowe lekcje, konieczność siedzenia w ławce i przyswajania dużej ilości wiedzy. To tylko niektóre z aspektów szkolnej rzeczywistości, które bardzo uwypuklają problem braku koncentracji u dziecka 7-letniego czy 8-letniego.

O braku koncentracji u dzieci 7-letnich i 8-letnich możemy mówić, kiedy uczeń m.in.:

• często nie potrafi skupić się na zadaniu nawet 12 minut;
• popełnia błędy przez nieuwagę i nie potrafi skoncentrować się na szczegółach zadania;
• nagminnie nie kończy rozpoczętego zadania/zabawy, niedbale wypełnia polecenia;
• często gubi różne przedmioty, zapomina o powierzonych zadaniach i obowiązkach;
• ma kłopoty z organizacją pracy własnej, utrzymaniem porządku na biurku/w plecaku itp.;
• niechętnie podejmuje się zadań wymagających dłuższego skupienia i precyzji;
• bardzo łatwo ulega rozproszeniu.

Brak koncentracji u dziecka 10-letniego i 11-letniego to może być przejściowy spadek koncentracji, ale nie tylko

Od dzieci w tym wieku oczekuje się możliwości skupienia na określonym zadaniu – nawet przez 20-30 minut. Dlatego brak koncentracji u dziecka 10-letniego lub 11-letniego może przyczyniać się do nawarstwiania trudności szkolnych, które stanowią ogromne źródło stresu i przyczyniają się do obniżenia poczucia własnej wartości. W związku z tym, problemu braku koncentracji u dziecka 11-letniego czy 10-letniego nie należy bagatelizować, licząc, że dziecko z niego wyrośnie.

Brak koncentracji u dziecka 10-letniego może wynikać także z przejściowych trudności, np. przeprowadzka, narodziny rodzeństwa, rozwód rodziców, czy nadmiar zajęć dodatkowych.

Kilka zmian, które warto wprowadzić w przypadku braku koncentracji u dziecka 3-letniego, 7-letniego, jak i 11-letniego

Kiedy chcemy pomóc dziecku 3-letniemu czy 10-letniemu, u którego obserwujemy brak koncentracji uwagi, warto wprowadzić zasadę 3 x R:

• Regularność: przy braku koncentracji uwagi u dzieci 5-letnich, ale także 11-letnich świetnie sprawdzają się m.in.: stałe pory chodzenia spać i wstawania (oraz pilnowanie, aby dziecko się wysypiało), systematyczna nauka i wykonywanie ćwiczeń poprawiających koncentrację. Nauczmy dziecko dzielić pracę na mniejsze partie i bloki czasowe, np.15-20 min nauki i 5 min odpoczynku.
• Rutyna:

• Repetycja: czyli powtarzalność ćwiczeń i poleceń, a następnie cierpliwe upewnianie się, że dziecko wszystko zrozumiało.

Dodatkowe obszary, w których warto wprowadzić zmiany

Przy braku koncentracji u dziecka 3-letniego czy 7-letniego przydadzą się także zmiany w takich obszarach jak:

Dieta

Jeśli obserwujemy brak koncentracji u dziecka 5-letniego czy 10-letniego należy także upewnić się, że maluch wypija w ciągu dnia odpowiednią ilość wody, odżywia się zdrowo i różnorodnie (ważna jest rezygnacja z nadmiaru słodyczy, słodkich napojów i żywności przetworzonej).

W przypadku braku koncentracji u dzieci 3-letnich i 8-letnich warto zadbać także o dostarczanie w diecie odpowiedniej ilości kwasów z grupy omega-3 (w tym kwas DHA), witaminy D, czy witamin z grupy B, których niedobory mogą przyczynić się do nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i pogorszenia zdolności skupienia uwagi.

Ruch i odpoczynek

Dzieci potrzebują min. 1,5-2 h codziennej aktywności ruchowej, najlepiej na świeżym powietrzu. Nie zapominajmy, że odpoczynek i regeneracja są tak samo ważne, co nauka i sport (byle nie odbywały się przed ekranem telefonu/komputera).

Ograniczenie ekspozycji na światło niebieskie do minimum

Programy telewizyjne, gry komputerowe, media społecznościowe bardzo szybko mogą spowodować przebodźcowanie układu nerwowego i przyczynić się do problemów z brakiem koncentracji u dziecka 7-letniego czy 11-letniego.

Jak ćwiczyć w przypadku braku koncentracji u dziecka 5-letniego, a co robić z dzieckiem 10-letnim?

I: ćwiczenia na brak koncentracji u dziecka 3-letniego i 5-letniego

• Czytanie bajek i rozmowa: o tym, co dziecko widziało na obrazkach, czego dotyczyła historia.
• Zapamiętaj szczegóły: pokazujemy dziecku obrazek np. w książce, dajemy 1 min na dokładną analizę, a następnie zasłaniamy obrazek i pytamy np. Jakiego koloru był samochód? Co robił chłopczyk?
• Selekcjonowanie i sortowanie: np. Wybierz wszystkie wyprane skarpetki i włóż do pudełka. Oddzielmy samochodziki/lalki od misiów — pomożesz mi?

II: ćwiczenia na brak koncentracji u dziecka 7-letniego i 8-letniego

• Układanie puzzli: z ulubionymi postaciami z bajek/zwierzątkami
• Rysowanie przedmiotów: w odbiciu lustrzanym, oraz rysowanie oburącz
• Zabawa: w kalambury lub ,,zgadnij jaki przedmiot mam na myśli”. Rodzic wybiera w pomieszczeniu jeden przedmiot. Następnie dziecko zadaje pytania, aby dowiedzieć się, co to jest (rodzic może odpowiadać tylko TAK, lub NIE).

III: ćwiczenia na brak koncentracji u dziecka 10-letniego i 11-letniego

• Rysowanie na plecach: rodzic rysuje palcem po plecach dziecka, które ma za zadanie zgadnąć, co to za litera/cyfra/słowo.
• Wspólne zabawy: rozwiązywanie krzyżówek, wykreślanek, a także granie w ciekawe gry planszowe dopasowane do wieku dziecka.