Sprawdzone metody na ból pleców w ciąży
Ciąża to czas, który każda kobieta pragnie przeżyć jako spokojny i radosny, przygotowując się na przyjście dziecka na świat. Systematyczne wizyty kontrolne u lekarza prowadzącego ciążę zapewniają bezpieczeństwo zdrowotne mamy i dziecka, odpowiednia dieta wspomaga dobre samopoczucie obojga a dobrze dobrana i zaplanowana aktywność fizyczna pozwala zmniejszyć dyskomfort fizyczny związany z fizjologicznym rozwojem ciąży. Fizjologia ciąży to naturalny proces. To szereg zmian, do których dochodzi w organizmie kobiet, które u każdej z nich wyrażają się inaczej i z różnym nasileniem.
Ból kręgosłupa to jedna z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych przez kobiety w ciąży. Może on mieć różny charakter i nasilenie oraz zmieniać swoją lokalizację. Z czasem może utrwalić się i przejść w ból ciągły uniemożliwiający codzienną aktywność przyszłej mamy. Nie możemy całkowicie wyeliminować nieprzyjemnych skutków ciąży. Jednak poprzez świadomość, jak sobie z nimi radzić oraz wprowadzanie tej wiedzy w życie, można je znacząco zminimalizować.
Ból pleców we wczesnej ciąży
Ból pleców to dolegliwość, która z różną intensywnością, dotyka prawie wszystkie kobiety w ciąży. Niekiedy jest to wczesny objaw ciąży. Jego pojawienie się we wczesnej ciąży związane jest ze:
- wzrostem hormonów – powodują rozluźnianie więzadeł, co prowadzi do przeciążenia mięśni stabilizujących kręgosłup;
- stresem – zwiększa on napięcie mięśni, zwłaszcza w obszarach osłabionych a to przy rozluźniającym działaniu hormonów, niepokoju o dom, rodzinę czy ciążę prowadzi do bólów pleców;
- nadwagą – rosnąca waga dziecka w połączeniu z nadwagą mamy może znacząco nadwyrężać mięśnie pleców powodując ich ból.
Ból kręgosłupa w pierwszym trymestrze ciąży może być również wywołany początkiem zmian zachodzących w fizjologicznych krzywiznach kręgosłupa, miednicy oraz kości krzyżowej.
Nadwaga lub często pojawiające się bóle pleców u kobiet przed zajściem w ciążę, znacząco zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się bólu pleców w czasie ciąży.
Ból kręgosłupa w ciąży: co jeszcze może wpływać na jego pojawienie się?
Przybieranie na wadze w ciąży jest naturalnym procesem. Z tygodnia na tydzień zwiększa się masa dziecka, ciężar wód płodowych oraz objętość krwi. Dodatkowo zatrzymanie wody w organizmie w ostatnich miesiącach ciąży mocno obciąża plecy i stawy kończyn dolnych kobiety. Mięśnie brzucha, które nie mogą wystarczająco stabilizować z przodu postawę przyszłej mamy przenoszą swoją funkcję na mięśnie pleców, co prowadzi do dodatkowych przeciążeń.
Ból kręgosłupa i pleców w ciąży jest jej częstym, nieprzyjemnym elementem.
Ekspert radzi
Wzrost wagi i powiększający się brzuch powodują przesunięcie środka ciężkości ciała kobiety do przodu. Ma to bezpośredni wpływ na pogłębienie lordozy lędźwiowej i ustawienie miednicy w przodopochyleniu co prowadzi do skrócenia mięśni dolnego odcinka pleców, przeciążenia mięśni przykręgosłupowych a w związku z tym pojawienia się dolegliwości bólowych niejednokrotnie promieniujących do nóg. Ból górnej części pleców u kobiet w ciąży, zlokalizowany między łopatkami lub szyi najczęściej ma związek z powiększającymi się piersiami. Zmienia się sylwetka kobiety ciężarnej: ramiona wysunięte do przodu, garbienie się, pogłębienie lordozy szyjnej przeciąża odcinek szyjny i piersiowy kręgosłupa powodując pojawienie się lub nasilenie dolegliwości bólowych.
Powyższe zmiany wymuszają odzyskanie i utrzymanie równowagi w organizmie kobiety w ciąży. Wymuszone pozycje w czasie stania, siedzenia czy leżenia zwiększają przeciążenia mięśni, zmieniają sposób chodzenia, tym samym potęgując ból kręgosłupa i pleców.
Przybieranie na wadze, powiększający się brzuch i piersi to nie jedyne zmienne powodujące dolegliwości bólowe pleców i kręgosłupa kobiety w ciąży.
Wady postawy a ból kręgosłupa w ciąży
Ból kręgosłupa w ciąży dodatkowo potęgowany jest przez wady postawy zdiagnozowane przed lub w czasie ciąży, które mogą pogłębiać się w jej trakcie. Dlatego ważne jest, aby zminimalizować odczucia bólowe ze strony pleców w ciąży. W tym celu, warto wcześniej wzmocnić mięśnie stabilizujące postawę.
Przeżywając ciążę, nie można oderwać się od rzeczywistości. Często w domu są starsze dzieci, których podnoszenie, czy pomaganie im w różnych, niekoniecznie komfortowych pozycjach, może potęgować dolegliwości bólowe kręgosłupa. Przeciążenia związane z czynnościami dnia codziennego, sprzątaniem, czy zakupami w powiązaniu ze zmianą sylwetki, mają istotny wpływ na pojawienie się dolegliwości bólowych pleców i kręgosłupa we wczesnej ciąży jak i jej późniejszych etapach.
Ból pleców w ciąży po prawej stronie
Lokalizacja bólu zależy od przyczyny, która spowodowała przeciążenia. Często, dokuczliwe bóle w ciąży odczuwalne są po prawej stronie pleców. Mogą być wynikiem:
- nerwobólu;
- chorób reumatycznych kręgosłupa;
- objawem wady postawy (np.skoliozy);
- przeciążenia;
- czy bezruchu.
Niekiedy jednak są oznaką poważnych problemów – infekcji dróg moczowych, rwy kulszowej, dyskopatii czy przedwczesnego porodu. Czasami ból pleców w ciąży po prawej stronie spowodowany jest także ułożeniem płodu, który w ostatnich tygodniach uciska lub rozciąga struktury wewnętrzne w brzuchu mamy.
Dolegliwości bólowe kręgosłupa u kobiet w ciąży nasilają się podczas długiego stania, siedzenia, chodzenia oraz nieprawidłowej pozycji w czasie snu.
Kiedy ból pleców w ciąży jest niebezpieczny?
Ból kręgosłupa i pleców w ciąży to nieodłączna dolegliwość większości kobiet w tym okresie. Zazwyczaj pojawienie się bólów pleców w ciąży nie wzbudza niepokoju, jednak nie należy ich bagatelizować, gdyż świadczyć mogą o zagrożeniu ciąży.
Kiedy należy uznać ból pleców w ciąży za niebezpieczny? Bóle zlokalizowane w środkowym odcinku kręgosłupa mogą świadczyć o problemach kardiologicznych (m.in. chorobach mięśnia sercowego, osierdzia), problemach z układem oddechowym (m.in. choroby płuc) czy chorobach psychicznych ( typu depresje, nerwice, stany lękowe).
Nie wolno lekceważyć bólów pleców ostrych, rozpierających, z towarzyszącą im gorączką, wymiotami, krwiomoczem, pieczeniem podczas oddawania moczu czy krwawieniem z pochwy. Jest to wskazanie do natychmiastowego kontaktu z lekarzem.
Sprawdzone metody na ból pleców w ciąży
Przygotowując się do ciąży, jak i w jej trakcie, każda kobieta powinna zadbać o swoje zdrowie, kondycję i wydolność fizyczną. Podejmując odpowiednie działania prozdrowotne, nie zawsze jest w stanie zapobiec różnym dolegliwościom, ale na pewno może je zminimalizować.
Ekspert radzi
W przypadku bólów kręgosłupa i pleców u kobiet w ciąży, bardzo ważna jest profilaktyka. Oparta głównie na wprowadzeniu codziennej dawki aktywności fizycznej w formie ćwiczeń ogólnousprawniających, rozciągających, oddechowych torem przeponowym. Jeśli lekarz prowadzący nie widzi przeciwwskazań, to wśród ćwiczeń na kręgosłup w ciąży powinny znaleźć się ćwiczenia rozluźniające i wzmacniające mięśnie przykręgosłupowe oraz pleców, a także poprawiające stabilizację postawy.
W czasie codziennego funkcjonowania należy unikać:
- stania przez dłuższy czas, a jeśli jest to konieczne warto zgiąć jedną nogę i ustawić ją na podnóżku;
- prac domowych, które wymagają wymuszenia pozycji oraz tych na wysokościach;
- dźwigania, a jeśli jest to konieczne należy obciążenie rozłożyć równomiernie na obie ręce;
- podnoszenia ciężkich rzeczy – aby coś podnieść lepiej kucnąć zamiast zginać się;
- chodzenia w butach na wysokich obcasach;
- siadania w zbyt miękkich fotelach czy na krzesłach bez oparć
- zakładania nogi na nogę – pozycja ta zaburza krążenie krwi w miednicy i w nogach
Ważna jest również codzienna dawka aktywności w postaci spacerów, które dotleniają i relaksują organizm. Warto zadbać o kontrolowanie masy ciała, odpowiednią ilość odpoczynku, dobrze dobraną odzież a zwłaszcza dopasowany stanik.
Najlepszą pozycją relaksującą dla kręgosłupa jest leżenie na lewym boku, z poduszką między kolanami. Materac, na którym się leżymy, nie powinien zapadać się pod ciężarem ciała. Takie ułożenie zapewnia prawidłowy przepływ krwi i odciążenie kręgosłupa.
Wspomaganie aktywności kobiet w ciąży
Wśród ćwiczeń najczęściej polecanych przez specjalistów są: joga, pilates, pływanie i inne aktywności w wodzie oraz spacery i nordic walking. Regularne ćwiczenia wzmacniają mięśnie i poprawiają ich elastyczność.
W większości miast pojawiają się oferty wspomagania aktywności kobiet w ciąży. Ćwiczyć można nie tylko w szkole rodzenia ale również pod okiem profesjonalistów w fitness clubach, czy na zajęciach dedykowanych dla ciężarnych. Wśród nich najczęściej polecane są:
Joga
Bezpieczna w czasie drugiego i trzeciego trymestru ciąży, dla kobiet, które wcześniej jej nie ćwiczyły. Zmniejsza bóle pleców i kręgosłupa, poprawia nastrój, łagodzi skurcze mięśni i obrzęki.
Pilates
Ćwiczenia wzmacniają i stabilizują “ centrum” ciała czyli tułów, poprawiając ruchomość stawów kręgosłupa a tym samym zmniejszając dolegliwości bólowe z jego strony.
Pływanie
Środowisko wodne odciąża kręgosłup, mobilizuje mięśnie do pracy i pomaga zrelaksować ciało.
Spacery i nordic walking
Redukują obciążenie stawów, dotleniają organizm, poprawiają wydolność fizyczną i wytrzymałość.
Co robić jeżeli bóle kręgosłupa już się pojawiły?
W jaki sposób poradzić sobie z tą uciążliwą dolegliwością, jaką są bóle kręgosłupa? Sposób postępowania ściśle uzależniony jest od przyczyny ich powstania. Najczęstszą są przeciążenia wynikające ze zmian zachodzących w ciele kobiety w czasie ciąży. Silny ból pleców i kręgosłupa może być również wynikiem stresu. Jego natężenie i czas trwania wprowadzają w ciągłe napięcie mięśnie szyi, karku i obręczy barkowej wywołując ból.
Na początek warto sięgnąć po domowe sposoby tj. przyjąć pozycję, która złagodzi ból pleców, wziąć ciepłą kąpiel lub poddać się delikatnemu, rozluźniającemu masażowi pleców i kręgosłupa. Odpoczynek w pozycji półleżącej, z nogami uniesionymi na poduszce, redukuje bóle i zmniejsza obrzęki nóg.
Ekspert radzi
Jeżeli kobieta w ciąży odczuwa ból kręgosłupa, powinna skonsultować się ze specjalistą w tym zakresie. Fizjoterapeuta pomoże ulżyć w bólu a dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu dobierze bezpieczne ćwiczenia, korzystając z różnych metod postępowania bezpiecznych dla kobiet w ciąży.
Jakie bezpieczne zabiegi fizjoterapeuta może zaproponować na ból kręgosłupa w ciąży?
W ramach profilaktyki jak i leczenia zespołów bólowych, oprócz indywidualnie dobranych ćwiczeń na kręgosłup w ciąży, sprawdzoną metodą jest masaż. Stosując specjalne techniki i trzymając się obostrzeń, uznaje się go za bardzo dobrą metodę walki z bólem.
Czasem, aby zadziałać przeciwbólowo w czasie ciąży, a także w trakcie porodu, stosuje się:
- Przezskórną Elektryczną Stymulację Nerwów (TENS);
- Kinesiotaping (oklejanie skóry specjalnymi plastrami, odpowiednią techniką);
- Chcąc zmniejszyć odczucia bólowe można skorzystać z akupunktury;
Dzięki akupresurze dezaktywujemy punkty spustowe, które są źródłem bólów promieniujących. Kinesiotaping, manualny drenaż limfatyczny czy kompresjoterapia pomagają także w bólach i obrzękach nóg.
Fizjoterapia w ciąży odgrywa olbrzymią rolę w zapobieganiu i leczeniu wszelkich problemów bólowych.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których ból pleców i kręgosłupa w ciąży jest niebezpieczny, o czym wspominaliśmy powyżej. Czasem, kiedy tradycyjne metody uśmierzania bólu przynoszą krótkotrwałe efekty lub nie można ich zastosować, ze względu na przeciwwskazania ( np ciąża zagrożona), pojawia się myśl o zastosowaniu leków przeciwbólowych czy maści.
Jaka maść na ból pleców w ciąży?
Stosowanie maści przeciwbólowej, czy leków przeciwbólowych w czasie ciąży, ZAWSZE powinno zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym. Nie każdy środek dostępny w aptece może być bezpiecznie stosowany przez ciężarną. A maść przeciwbólowa bezpieczna w ciąży dobierana jest przez lekarza po ocenie stanu zdrowia kobiety, przebiegu ciąży oraz jej etapu.
Ból pleców czy kręgosłupa dotyka w mniejszym lub większym stopniu każdą przyszłą mamę. Może pojawić się na każdym etapie ciąży, w różnej lokalizacji i z różną intensywnością. Zanim jednak kobieta w ciąży doświadczy dolegliwości bólowych, powinna wdrożyć profilaktykę przeciwbólową obejmującą odpowiednią aktywność fizyczną. Dolegliwości bólowe, które już się pojawiły, zawsze należy skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę. Jeżeli nie są one spowodowane komplikacjami związanymi z ciążą, przyszła mama powinna popracować nad ich zminimalizowaniem. Może jej w tym pomóc zdrowy styl życia, odpowiednia dieta oraz dawka bezpiecznej aktywności.
Autor
