Pierwsze dni po porodzie: pobyt w oddziale położniczym

Jesteście wreszcie razem z maleństwem. Przed tobą pierwsze doby po porodzie. Zazwyczaj to mieszanka radości, ulgi i miłości. Jednak ten wyjątkowy czas nie jest jednowymiarowy, ponieważ dołączają się inne odczucia, typowe dla fizjologii połogu. A te niestety bywają dokuczliwe i męczące. 

Magiczny czas kangurowania twojego nowonarodzonego maleństwa już za tobą. Zazwyczaj po porodzie fizjologicznym, kobiety pozostają w sali porodowej dwie godziny (dłużej w przypadku wystąpienia powikłania). Wtedy będziesz gotowa pierwszy raz wstać i zmienić oddział. Położna pomoże Ci się przygotować do przeniesienia do pokoju w oddziale położniczym.

Pierwsze doby po porodzie

W oddziale położniczym spędzisz z maleństwem pierwsze doby po porodzie. Najpierw jednak pierwsza od czasu porodu pionizacja. Proces wstawania odbywa się stopniowo i powoli, przy asyście położnej, ponieważ nierzadko kobiety czują się wtedy słabo. Przebierzesz się w świeżą koszulę, założysz wkładkę i odpowiednią bieliznę. Jeżeli za tobą poród cięciem cesarskim, pozostaniesz dłużej pod intensywnym nadzorem niż po porodzie fizjologicznym. Będziesz także otrzymywała leki przeciwbólowe i wstaniesz po około 6 godzinach.

Noworodek nie jest kąpany bezpośrednio po porodzie, dzięki czemu na jego skórze utrzymuje się dłużej maź płodowa, co jest dla niego zdrowe. Poza tym, oszczędza mu się w ten sposób zbędnego stresu. Po kangurowaniu zostanie zważony, zmierzony i ubrany. Wtedy będziecie gotowi do zmiany oddziału.

Pierwsze doby w szpitalu, po porodzie, to czas dla mamy i jej dziecka. To nadzwyczajne chwile, jednak zabarwione zmęczeniem i objawami zmian zachodzących w jej organizmie. Położne, pod których opieką będziesz w pierwszych dniach po porodzie, będą dbać o zdrowie twoje i dziecka, i wesprą cię w nowym etapie.

Pierwsze doby po porodzie w oddziale położniczym: organizacja, rooming-in, rutyna dnia

Na początku pobytu będziesz sprawnie zbadana przez położną, omówicie podstawowe informacje związane z opieką, twoim zdrowiem, ale też organizacją i topografią tego oddziału. Warto też, żebyś wiedziała gdzie jest dyżurka położnych, łazienka, czajnik itp.

Pobyt w oddziale: organizacja

Jeżeli jest to możliwe, byłoby pomocne, by partner lub inna osoba, która towarzyszyła przy twoim porodzie, pomogli ci rozpakować rzeczy i rozmieścić je tak, żeby znalezienie ich nie stanowiło kłopotu.

Najpotrzebniejsze rzeczy połóż na szafce przy łóżku. Ustaw tak, żebyś sprawnie mogła sięgnąć po wodę, kosmetyczkę, telefon, długopis. Przygotuj:

• kilka pieluch jednorazowych;
• podpaski dla siebie;
• chusteczki nawilżane, tak żebyś miała te produkty na wyciągnięcie ręki.

W przypadku, gdy w pokoju nie zastaniesz wygodnej szafy, do której mogłabyś się rozpakować, wsuń torbę pod łóżko. Jeżeli spakowałaś się w walizkę, może ona leżeć pod twoim łóżkiem otwarta. Ubranka dla malucha i kosmetyki, szlafrok dla ciebie i koszula na zmianę nie zmieszczą się na szafce przy łóżku, możecie przygotować je na wierzchu walizki.

Możliwe, że pobyt w oddziale poporodowym rozpoczniesz w godzinach, w których odwiedziny są niemożliwe, np. w nocy. W takiej sytuacji, twój partner odprowadzi cię do pokoju a potem sprawnie, tak by nie przeszkadzać innym pacjentkom w sali, pomoże ci się rozpakować i pojedzie do domu. W kolejnych dniach, odwiedziny możliwe są w zależności od zasad panujących w szpitalu. Zostaniesz poinformowana o regulaminie i godzinach odwiedzin.

Poród a pierwszy posiłek 

Jeżeli od porodu do tej pory jeszcze nie jadłaś, warto, żebyś pobyt w oddziale położniczym rozpoczęła od posiłku. Jeżeli jesteś po cięciu cesarskim, będzie to możliwe dopiero w kolejnej dobie po cięciu cesarskim po tym, jak lekarz stwierdzi prawidłową pracę jelit. Do tego czasu będziesz piła i niestety głód może ci doskwierać. Na pierwsze posiłki po cięciu cesarskim najprawdopodobniej otrzymasz delikatny kleik a potem dietę lekkostrawną.

Pobyt w oddziale położniczym: rutyna dnia

Rutyna dnia to obchód. Codziennie odbywają się obchody:

 Obchód położniczy

Zespół położnych i lekarzy będzie obserwował twoje samopoczucie, krwawienie z dróg rodnych, obkurczanie się mięśnia macicy i inne parametry twojego zdrowia.

Obchód pediatryczny

Zespół pediatryczny będzie oceniać stan zdrowia malucha, procesy adaptacyjne, przybieranie na wadze. W ciągu dnia wykonywane są również takie czynności jak: ważenie i kąpiele dzieci, pielęgnacja kikuta pępowinowego. Według zleceń wykonywane są inne zabiegi, pobrania badań, szczepienia, podawanie leków.

Wszystkie procedury medyczne wykonywane przy maleństwie będę odbywały się w twojej obecności. Będziesz oczywiście pytana o zgodę na ich wykonanie.

System rooming-in

W oddziale położniczym będziesz w pokoju razem ze swoim dzieckiem. Jest to tzw. system rooming-in. Dzięki temu, że mama z dzieckiem nie są rozdzielani, możliwość ich wzajemnego poznawania się, budowania więzi i oczywiście karmienie malucha piersią na żądanie jest niezakłócona. Kobiety, które miały przy sobie swoje dziecko przez dwie lub trzy doby pobytu nabierają również wprawy w opiece nad nim. Mają okazję wielokrotnie zmieniać pieluchy, przebierać, nosić, pielęgnować swoje maleństwa. Obserwują prawidłową pielęgnację pępka wykonywaną przez położne, przystawiają do piersi – to bezcenny trening przed wyjściem do domu.

Twój dzień będzie skoncentrowany wokół malucha, karmienia go, przewijania, poznawania. Poza wykonywaniem tych czynności odpoczywaj. Noworodek potrzebuje jeść niewielkie porcje, jednak często. W ciągu doby będziesz karmić piersią mniej więcej co trzy godziny. Trudno się wyspać i zregenerować. Kiedy dziecko śpi ty też się połóż, to rozsądna rada na ten czas.

Dbaj o swoje zdrowie

Uważaj na siebie, wstawaj powoli, dbaj o swoje zdrowie. W Twoim ciele podczas pierwszych dni po porodzie odbywa się prawdziwa rewolucja. Po porodzie prawdopodobnie wstałaś w asyście położnej. Jak już wspomniano, zasłabnięcia przy pierwszej pionizacji są częste. Później również pamiętaj, że może ci się zakręcić w głowie i możesz upaść. Wstawaj powoli, zanim odejdziesz od łóżka posiedź, wstań dopiero jak będziesz pewna, że czujesz się dobrze. Nie śpiesz się z pójściem pod prysznic. To duży wysiłek dla ciebie, zmiana temperatury, niejednokrotnie właśnie wtedy kobiety słabną. Najbezpieczniej będzie, jeżeli przez pierwsze doby będziesz stosowała tą zasadę.

Unikaj gwałtownego zrywania się i szybkiego podnoszenia. Jeżeli nie będziesz czuła się pewnie, zostań w pozycji siedzącej lub wróć do leżenia. Nawet jeżeli maluch głośno domaga się twojej opieki, pamiętaj: jeżeli zemdlejesz nie będziesz w stanie mu pomóc. Odczekaj chwilę siedząc i dopiero wstań a sprawniej zapewnisz mu opiekę.

Odbyłaś skomplikowaną drogę porodu, teraz w twoim ciele zachodzą zmiany, które pomimo, że są fizjologiczne – mogą być wyczerpujące. Dlatego w szpitalu i później w domu przez najbliższe tygodnie warto, żebyś swoje działania koncentrowała przede wszystkim wokół opieki nad dzieckiem oraz własnego zdrowia.

Objawy związane z fizjologią połogu

Obrzęknięte nogi, czy ból kręgosłupa są to również są dolegliwości często spotykane w pierwszych dobach po porodzie. Jednak na szczęście mijają szybko. Do wymienionych dochodzi również często zmęczenie, niekiedy problematyczna laktacja i obniżony nastrój po porodzie a to wszystko sprawia, że połóg niekiedy daje mocno w kość. Omówienie objawów związanych z fizjologią połogu znajdziesz w poświęconym temu tematowi artykule.

Odpowiednia higiena a prawidłowy przebieg połogu 

Nawet jeżeli nie masz rany na kroczu lub rany po cięciu cesarskim, w macicy w miejscu po łożysku znajduje się niebolesna rana. Krwawienie z dróg rodnych, tzn. odchody połogowe to pożywka dla bakterii. Aby zapewnić sobie prawidłowy przebieg połogu, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:

• Podpaski połogowe, które stosujesz, zmieniaj często;
• Korzystaj z bielizny przepuszczającej powietrze;
• Podmywaj się po każdym skorzystaniu z toalety;
• Jeżeli jesteś po cięciu cesarskim, bielizna powinna kończyć się nad raną lub pod nią, tak by jej nie podrażniać;
• Nie tylko przez pierwsze dni po porodzie, ale i później, kiedy już będziesz w domu, kiedy tylko masz sposobność, dbaj żeby okolice krocza miały dostęp powietrza. Gdy leżysz, zsuń bieliznę, wkładkę podłóż pod pośladki i pozwól na wietrzenie krocza. Jeżeli nie jesteś w pokoju sama i krępujesz się, narzuć na kolana kołdrę lub inną cienką warstwę pościeli. Krocze lepiej się goi, jeżeli ma dostęp do powietrza.

Połóg a kąpiele

Zalecane jest, żebyś do końca połogu, kąpała się pod prysznicem a nie w wannie. Przed kąpielą, przyszykuj wszystkie potrzebne rzeczy (tj. kosmetyki, ręcznik, bieliznę na zmianę). Niech wszystko będzie pod ręką. Najbezpieczniej, jeżeli pierwszą kąpiel pod prysznicem odbędziesz w momencie, kiedy poczujesz się silna lub w asyście kogoś, kto może ci pomóc, na wypadek, gdybyś w trakcie poczuła się słaba.

Woda nie powinna być bardzo ciepła, a cała kąpiel niech nie trwa długo. Stosuj się do tych rad także w domu. Długa kąpiel w wannie, zwłaszcza w ciepłej wodzie nie jest zalecana w połogu, ze względu na możliwe wzmożenie krwawienia z dróg rodnych. Taka kąpiel może również przyczynić się do infekcji. Na kąpiele w pianie jeszcze przyjdzie czas. Jednak w pierwszych dobach po porodzie w domu, aż do końca trwania połogu zrezygnuj z nich.

Pielęgnacja rany po cięciu cesarskim

Jeżeli miałaś wykonywane cięcie cesarskie, po zdjęciu opatrunku, myj ranę na brzuchu pod prysznicem wodą z mydłem. Zdziwisz się, rana na skórze nie będzie bolesna, mocniej boli przecięta macica. Po kąpieli wytrzyj się czystym ręcznikiem lub ręcznikiem papierowym do sucha i przemyj ranę oktenidyną. Podczas pierwszych dni po porodzie, póki jesteś w szpitalu, powtarzaj przemywanie dwa razy na dobę. Po powrocie w domu rób to nadal aż do usunięcia szwów i zagojenia rany.

Postępuj zgodnie z zaleceniami, które usłyszysz przy wypisie. Ranie na brzuchu zapewniaj warunki do swobodnego gojenia się. Wietrz ranę, nie uciskaj jej ubraniami, noś przewiewny strój.

Oczekiwanie wyjście po porodzie do domu i upragniony wypis ze szpitala

Po pierwszych dniach po porodzie, spędzonych w szpitalu, nie możesz się doczekać wyjścia do domu, do rodziny, swojego łóżka i domowej rutyny. Jeżeli pobyt w oddziale położniczym po porodzie przedłuża się ponad standardowe dwa-trzy dni, powoduje to zazwyczaj silne rozczarowanie u mam. Niestety to dosyć częste sytuacje.

Przygotowanie do opuszczenia oddziału

Po mniej więcej dwóch lub trzech dniach po porodzie, w zależności od drogi porodu i zdrowia twojego oraz maleństwa, nadejdzie wyczekiwana chwila – wyjście do domu. Od momentu, kiedy usłyszysz, że ty i twoje dziecko jesteście gotowi, żeby opuścić szpital, do chwili wyjścia zazwyczaj musi upłynąć trochę czasu, nawet kilka godzin.

Poczekasz na dokumenty: wypis twój i dziecka. Będą w nim zawarte między innymi informacje o:

• porodzie;
• pobycie w szpitalu;
• zalecenia związane z twoim zdrowiem;
• zalecenia dla malucha np. dotyczące podawania witaminy D noworodkowi;
• otrzymasz książeczkę zdrowia dziecka i jego kartę szczepień;
• ewentualnie recepty i zaświadczenia do twojego zakładu pracy.

W momencie, w którym otrzymasz komplet dokumentów wypisowych, przeczytaj na spokojnie wszystkie zawarte tam informacje. Jeżeli coś będzie niezrozumiałe, dopytaj, upewnij się, że wszystko rozumiesz.

Wypis do domu: szczególny czas – szczególne zalecenia

Standardowe zalecenia na pierwsze dni po porodzie w domu, a także na kolejne dni, aż do końca połogu dotyczą:

• rezygnacji z kąpieli w wannie na rzecz korzystania z prysznica;
• zaleca się również powstrzymanie się od współżycia aż do odbycia kontroli lekarskiej po połogu;
• rekomendowane jest prowadzenie oszczędzającego trybu życia.

Możesz usłyszeć również ewentualne inne indywidualne zalecenia. Wszystko – odpowiednio do twojego stanu zdrowia. Jeżeli poród odbył się przez cięcie cesarskie lub masz założone szwy na kroczu, dowiesz się kiedy zgłosić się na ich usunięcie. Dostaniesz również zalecenie by zgłosić się do położnej podstawowej opieki zdrowotnej, która obejmie opieką ciebie i noworodka. To bardzo ważne, skorzystaj z tego.

Pierwsze dni po porodzie i potem pierwsze tygodnie w domu, przeznacz dla najbliższej rodziny. To czas dla was. Nie zajmuj sobie głowy przyjmowaniem gości. To może poczekać. Najważniejsze, żebyś nabrała sił, a wasza powiększona rodzina poznała się i nauczyła nowego rytmu z najmłodszym maluchem.

Będziesz pod opieką położnej POZ, przyjdzie ona kilkakrotnie do ciebie do domu, zbada ciebie i maleństwo. Położna podstawowej opieki zdrowotnej, podczas wizyt w twoim domu, odpowie na wszystkie nurtujące cię pytania. Jeżeli masz jakieś wątpliwości związane z twoim stanem zdrowia, laktacją, stanem maleństwa porozmawiaj z nią, wszystko wyjaśni. Noworodka oczywiście zbada również pediatra. Ustalicie wizyty szczepienne.

Forum internetowe a pomoc specjalistów

Pamiętaj, bezcenne jest sięganie po radę i pomoc fachowców. Odradzamy szukania pomocy i odpowiedzi na nurtujące pytania na forum w internecie. Takie forum, to nie zawsze miejsce, w którym znajdziemy sprawdzone informacje. Często również, zamiast uspokojenia, posty na forum mogą potęgować lęk u kobiet, w pierwszych dniach po porodzie w domu.

Jeżeli to możliwe, warto by twój partner w pierwszych dobach lub tygodniach po porodzie, wziął wolne w pracy, by mógł być z tobą i maluchem. Razem uczcie się nowych ról, wspierajcie, budujcie więź i poznawajcie swoje dziecko.