Nasz pierwszy uśmiech: kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać?

Kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać, wielu rodziców zastanawia się, czy jest to świadomy uśmiech u niemowlaka, a może wciąż mimowolny (i bardzo uroczy) grymas na jego twarzy. W którym tygodniu życia u maluszka pojawia się uśmiech społeczny? Dlaczego noworodek uśmiecha się przez sen? Czy należy się martwić, gdy 2-miesięczne dziecko się nie uśmiecha?

Zdarza się, że rodzice są zaniepokojeni rozwojem maluszka. W niniejszym artykule rozwiewamy wątpliwości rodziców dotyczące pojawiania się uśmiechu na twarzy dziecka.

Kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać? Czy noworodek uśmiechający się przez sen śni o czymś miłym? 

Wielu rodziców przyznaje, że uśmiech dziecka wynagradza im wszystkie trudy i nieprzespane noce. Dlatego nic w tym dziwnego, że kiedy niemowlę zaczyna się uśmiechać, większość rodziców wręcz nie posiada się z radości.

Pierwsze uśmiechy można zaobserwować u maluszka w pierwszych dobach życia, np. gdy noworodek uśmiecha się przez sen. Pierwsze grymasy przypominające uśmiech występują jednak znacznie wcześniej, już w okresie prenatalnym — takie uśmiechy maluszka często udaje się uwiecznić w ciąży, podczas badania USG 3D lub 4D.

Gdy noworodek uśmiecha się przez sen lub w ciągu dnia, wygląda niezwykle uroczo. Jednak warto mieć świadomość, że są to uśmiechy mimowolne, całkowicie nieświadome. Noworodek często nie tylko uśmiecha się przez sen, ale także mlaszcze, przeciąga się, marszczy brwi, czy przez kilka chwil wykonuje ustami ruchy przypominające ssanie piersi.

Kiedy pojawia się świadomy uśmiech u niemowlaka, czyli uśmiech społeczny?

Świadomy uśmiech u niemowlaka jest bardzo ważnym kamieniem milowym, który świadczy o prawidłowym rozwoju psychospołecznym. Jak już wspominaliśmy, kiedy niemowlę zaczyna się uśmiechać w pierwszych dniach życia, robi to w sposób zupełnie nieświadomy i mimowolny.

Kiedy dziecko zaczyna się uśmiechać w sposób świadomy, wyraźnie skupia wzrok na pochylonej nad nim twarzy rodzica, obserwuje jego mimikę, a następnie odpowiada uśmiechem na uśmiech. Po chwili dziecko poważnieje na moment, ale po zachęcie ze strony rodzica (uśmiech, pogodnie wypowiadane słowa), świadomy uśmiech u niemowlaka pojawia się po raz kolejny.

Kiedy chcemy zachęcić niemowlę do świadomego uśmiechu, pamiętajmy, że w wieku 2-3 miesięcy dzieci wciąż najlepiej widzą twarz rodzica, która znajduje się w odległości ok. 30 cm.

Czy należy się martwić, jeśli 2-miesięczne dziecko się nie uśmiecha?

Jak już wspominaliśmy, kiedy niemowlę zaczyna się uśmiechać w sposób świadomy, pełni zachwytu rodzice oddychają z ulgą — maluszek rozwija się w sposób prawidłowy. Co jednak w sytuacji, kiedy 2-miesięczne dziecko jeszcze się nie uśmiecha, czy należy się martwić?

Uśmiech społeczny powinien pojawić się u niemowląt do 3. miesiąca życia, dlatego jeśli 2-miesięczne dziecko się nie uśmiecha, na pojawienie się świadomego uśmiechu ma jeszcze czas. Oczywiście należy uważnie obserwować maluszka, jak najczęściej pochylać się nad nim i zachęcać do nawiązywania kontaktu wzrokowego, do uśmiechu (rodzic powinien uśmiechać się i łagodnie przemawiać/śpiewać do dziecka, patrząc mu w oczy). Kiedy niemowlę zaczyna się uśmiechać i jest wyraźnie zainteresowane twarzą rodzica, najprawdopodobniej jest to uśmiech społeczny.

Świadomy uśmiech u niemowlaka: obserwacja i kontrola

Jeśli 2-miesięczne dziecko się nie uśmiecha, nie wykazuje żadnego zainteresowania twarzą rodzica i nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, należy uważnie obserwować, czy w kolejnych tygodniach sytuacja ulegnie zmianie. 

Kiedy dziecko, wkraczając w 4. miesiąc życia nie zaczyna się uśmiechać w sposób świadomy, warto zgłosić się z maluszkiem do pediatry. Być może maluszek jest po prostu powściągliwy w okazywaniu emocji, jednak na wszelki wypadek należy zdiagnozować dziecko m.in.: pod kątem zaburzeń widzenia.

Kiedy 2-miesięczne dziecko się nie uśmiecha, gdy w rozwoju maluszka cokolwiek wzbudza niepokój rodziców, nie należy martwić się na zapas i zakładać najgorszego. Wszystkie wątpliwości od razu trzeba skonsultować z pediatrą, który w razie potrzeby skieruje maluszka na dalsze, szczegółowe badania.