Jak nowonarodzone dziecko komunikuje się ze światem, czyli co składa się na język noworodka? W jaki sposób rodzic może poznać i zrozumieć język niemowląt? Co w opinii psychologów może oznaczać płacz malucha i jak na niego reagować? Dlaczego tak ważne jest zrozumienie i zaspokojenie potrzeby bliskości u malutkiego dziecka? Przeczytaj poniższy tekst, a dowiesz się, jak zrozumieć niemowlaka.
Niemowlę w chwili narodzin wychodzi z wygodnego, oswojonego świata w łonie mamy i zaczyna żyć w świecie, który stanowi dla niego tajemnicę. Jednym z pierwszych doświadczeń jest odczuwany chłód, a zaraz po nim otaczające malucha dźwięki i głosy. Co może zrobić w takiej chwili nowo narodzone dziecko? Jego komunikacja odbywa się na poziomie niewerbalnych sygnałów, za pomocą płaczu, krzyku, spojrzenia, gestu. To z nich składa się język noworodka i niemowlaka – jak go zrozumieć? Znaczenie dziecięcego przekazu początkowo wydaje się bardzo trudne do odgadnięcia, ale powoli, intuicyjnie rodzice odczytują, oswajają i obserwując, coraz lepiej rozumieją język niemowląt.
Język noworodka: mimika, ruchy, dźwięki
Narodziny dziecka to nowa sytuacja zarówno dla niego, jak i dla rodzica. Na samym początku wspólnego życia trudno oczekiwać, aby mama i tata doskonale znali język noworodka. Zwykle działają trochę po omacku, próbując odgadnąć jego potrzeby i na nie właściwie zareagować. Odpowiedź na pytanie, jak zrozumieć niemowlaka, nie jest prosta. Malutkie dziecko, jak każdy człowiek, ma bowiem swój indywidualny sposób zachowania, reagowania, odporności, wrażliwości. Z czasem dorośli poznają język niemowląt – na podstawie min, grymasów i dźwięków uczą się, co maluch chce im przekazać. Opinie psychologów są zgodne, że niepokoje pojawiające się u dziecka, najczęściej wiążą się z podstawowymi potrzebami, które czekają na zaspokojenie – jedzenie, zmiana pieluchy, zmęczenie czy złagodzenie bólu. Od pierwszych dni niemowlę żywo reaguje na cały otaczający go świat: dźwięki, światło, temperaturę, ludzi, emocje. Jego komunikaty wysyłane pozawerbalnym kanałem mogą dotyczyć wielu doznań, począwszy od potrzeby dotyku, przytulenia, tęsknoty, osamotnienia, po lęk, zdenerwowanie, radość, złość, dyskomfort itd.
Czym jest płacz w języku niemowląt?
Płacz, stanowiący ważny element języka niemowląt, jest w opinii specjalistów przekazywaną dorosłym informacją. Dzieci nie płaczą bez powodu, zawsze za ich łzami idzie jakiś komunikat i warto o tym pamiętać, by w porę i adekwatnie zareagować. Można uznać, że płacz jest wołaniem o pomoc, ale nie musi od razu oznaczać problemu. W pierwszej kolejności trzeba poznać jego przyczynę. Zachowanie dystansu w tej kwestii przez opiekuna nie jest łatwe, ponieważ płacz kojarzony jest natychmiast z trudnymi przeżyciami i emocjami – dlatego powstaje odruch, by ten stan jak najszybciej u niemowlaka zmienić.
Jak reagować na płacz dziecka?
W powszechnej opinii płaczący maluch wymaga jak najszybszej interwencji rodzica lub opiekuna, pytanie jednak, czy idzie to w parze z rozumieniem języka niemowląt. Z psychologicznego punktu widzenia wszystkie próby zmierzające do wyciszenia płaczu (np. uciszanie, nucenie, uspokajanie), odwracają uwagę od potrzeb maleńkiego dziecka, pozostawiając go w niespełnieniu.