Obawiasz się nacięcia lub pęknięcia krocza podczas zbliżającego się porodu? Niemal na każdym forum dla przyszłych mam regularnie powraca pytanie, czy masaż krocza przed porodem jest sprawdzoną metodą, która faktycznie zmniejsza ryzyko urazu krocza. W tym artykule wyjaśniamy, po co i od kiedy wykonywać masaż krocza przed porodem, czy partner może w tym pomóc, oraz jakie są przeciwwskazania i dokładna instrukcja masażu krocza w ciąży. 

Sprawdź, jak masaż krocza w ciąży wpisuje się w szerszą profilaktykę ochrony tkanek dna miednicy i przekonaj się, czy warto poświęcić mu kilka minut dziennie.

Masaż krocza przed porodem – definicja i skuteczność 

Krocze to niewielki obszar położony między wejściem do pochwy a odbytem. Składa się z mięśni, więzadeł i powięzi, tworząc tzw. ,,podłogę – dno” miednicy. Masaż krocza przed porodem to technika, która ma na celu przygotowanie tkanek krocza do rozciągania podczas porodu siłami natury.

Głównym celem masażu jest uelastycznienie, zwiększenie mobilności i plastyczności tkanek krocza. Dzięki regularnemu masowaniu poprawia się miejscowe krążenie krwi i natlenienie tkanek, co sprawia, że stają się one bardziej elastyczne. Masaż może również pomóc Ci lepiej poznać anatomię i ruchomość swojego dna miednicy, co zwiększa świadomość ciała przed porodem. 

Masaż krocza w ciąży: korzyści potwierdzone badaniami vs. popularne mity

Temat skuteczności masażu krocza był przedmiotem licznych badań.

Na forum warto również podkreślić, że masaż krocza w ciąży nie wpływa na ryzyko odległych konsekwencji urazów porodowych, takich jak nietrzymanie moczu/ stolca, czy dysfunkcje seksualne (np. ból podczas stosunku) [1]. Chociaż masaż krocza jest ważnym elementem przygotowania ciała do porodu siłami natury, kluczowa dla ochrony krocza podczas porodu jest także umiejętność prawidłowego oddychania oraz współpraca rodzącej z położną.

Od kiedy rozpocząć masaż krocza w ciąży?

Na niejednym forum internetowym dla przyszłych mam pojawia się pytanie, od kiedy zacząć wykonywać masaż krocza przed porodem?

Jeśli masz wątpliwości, od kiedy wykonywać masaż krocza w ciąży, skonsultuj się z położną lub lekarzem prowadzącym ciążę.

Jeśli już wiesz, od kiedy wykonywać masaż krocza w ciąży, jednak pamiętaj o regularności — masaż najlepiej wykonywać codziennie, aż do porodu.

Instrukcja masażu krocza krok po kroku (solo lub z partnerem).

Masaż krocza obejmuje pracę na warstwie zewnętrznej i wewnętrznej tkanek (przezpochwowo). Ogólne przygotowanie do masażu krocza — instrukcja:

1. Umyj dokładnie ręce.
2. Przygotuj substancję nawilżającą (olejek lub żel).
3. Znajdź wygodną pozycję. Może to być leżenie na boku (górna noga wsparta na poduszce/kocu), leżenie na plecach (z podniesioną miednicą, np. na poduszce), pozycja półsiedząca ze zgiętymi nogami, lub pozycja kolankowo-łokciowa (również z podniesioną miednicą, np. na poduszce). Miękkie podłoże może pomóc w rozluźnieniu.
4. Zacznij od pracy z oddechem. Oddychaj spokojnie przez nos, staraj się rozluźnić całe ciało: barki, szczękę, brzuch, uda, pośladki, pochwę i zwieracz odbytu. Masaż powinien być bezbolesny komfortowy — możesz czuć pieczenie, ciepło lub ucisk, ale nie ból.
5. Możesz użyć lusterka, aby zobaczyć obszar krocza i lepiej się z nim zaznajomić.

Instrukcja masażu zewnętrznego krocza:

• Nanieś olejek lub żel na palce.
• Zlokalizuj środek krocza, czyli miejsce między wejściem do pochwy a odbytem.
• Delikatnymi, okrężnymi ruchami masuj środek krocza przez około 60 sek. Możesz też spróbować delikatnie wcisnąć palec w głąb krocza, przytrzymać 10-15 sekund, rozluźnić i puścić, powtarzając kilka razy.
• Następnie przesuń palce w bok od centrum ścięgnistego w stronę guzów kulszowych (wyczuwalnych w pośladkach) i delikatnie masuj te obszary ruchami okrężnymi, pamiętając o wykonaniu masażu po obu stronach.
• Całość masażu zewnętrznego może trwać około 6 minut.

Instrukcja masażu wewnętrznego krocza (przezpochwowego):

• Nanieś więcej olejku lub żelu na palec wskazujący lub kciuk.
• Wsuń nawilżony opuszek palca do pochwy, na jej tylną ścianę. Palec powinien być w miarę możliwości wyprostowany, aby nie uciskać na nerwy i nie powodować bólu. Głębokość wprowadzenia palca to około jednego paliczka lub półtora paliczka, czyli około 2-3 cm.
• Wyobraź sobie, że wejście do pochwy to zegar analogowy: godzina 6:00 to okolica odbytu, 12:00 to okolica łechtaczki, a 3:00 i 9:00 to boki.
• Na wydechu delikatnie dociskaj palec w stronę odbytu (godzina 6:00). Nacisk ma wywołać uczucie pieczenia i ucisku, nie bólu. Na wdechu odpuszczaj nacisk. Wykonaj 3-5 powtórzeń. Staraj się zsynchronizować oddech z odczuwaniem ruchu tkanek.
• Możesz również wykonywać drobne okrężne ruchy w tym miejscu.
• Następnie włóż kolejny nawilżony palec (wskazujący i środkowy).
• Na wdechu przeciągnij oba palce w stronę szczytu łechtaczki (godzina 12:00), a na wydechu dociskaj boczne ściany pochwy oraz wargi sromowe tak, aby na końcu wydechu Twoje palce ponownie znalazły się na tylnej ścianie pochwy (godzina 6:00). Możesz też wykonywać ten ruch, przeciągając palce raz w prawą (godzina 3:00), raz w lewą (godzina 9:00) stronę od godziny szóstej. Tu również wykonaj 3-5 powtórzeń. Inna technika to wprowadzenie 1-2 lekko zgiętych palców na głębokość 2-3 cm i wykonywanie ruchu masującego w kształcie litery U obustronnie; gdy palce są w linii środkowej, naciśnij w kierunku odbytnicy i przytrzymaj 1-2 minuty, rozluźniając się w tym czasie.
• Cały masaż wewnętrzny powinien zająć maksymalnie około 5-10 minut.

Ważne instrukcje podczas masażu krocza:

🔹 Masaż krocza nie powinien być bolesny.

🔹 Nie przyj.

🔹 Oddychaj delikatnie w kierunku krocza.

🔹 Obserwuj swój organizm w poszukiwaniu napięć (np. w pośladkach) i rozluźniaj je.

🔹 Jeśli odczuwasz lekki dyskomfort, spróbuj wykonywać masaż etapami.

Czy masaż krocza w ciąży może być wykonywany przez partnera ciężarnej?

Tak, Twój partner może pomóc Ci w wykonywaniu masażu krocza.

Masaż krocza wykonywany przez partnera = gra wstępna?

Warto pamiętać, że inną, naturalną formą uelastyczniania tkanek krocza jest również regularne współżycie seksualne (ok. 2-3 razy w tygodniu), o ile nie ma ku temu przeciwwskazań ze strony ginekologa prowadzącego ciążę, a ciężarna ma ochotę na zbliżenie. Więcej o na temat seksu podczas ciąży przeczytasz w tym artykule na epozytywnaopinia.pl.

Na forum przyszłe mamy pytają: Czym bezpiecznie wykonywać masaż krocza w ciąży?

Do wykonania masażu krocza potrzebna jest substancja nawilżająca, która zapewni odpowiedni poślizg. Zaleca się stosowanie naturalnych olejków o bezpiecznym, sprawdzonym składzie, lub dobrej jakości lubrykantów rozpuszczalnych w wodzie, np.:

🔹 Apteczne środki na bazie drobnocząsteczkowego kwasu hialuronowego.

🔹 Żel do USG (na bazie wody).

🔹 Oleje (wybieraj produkty certyfikowane i jednoskładnikowe): 

• olej ze słodkich migdałów, 
• oliwa z oliwek, 
• olej kokosowy, 
• olej jojoba, olej z kiełków pszenicy, 
• olej z awokado. 

Ciepło może zwiększyć ukrwienie i podatność tkanek, a także pomóc się rozluźnić, dlatego masaż warto wykonać po ciepłej kąpieli lub prysznicu.

Na forum przyszłe mamy pytają o olej z wiesiołka do masażu krocza

Niektóre tradycyjnie polecane substancje roślinne (np. olej z wiesiołka) mają ograniczone lub niejednoznaczne dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności w przygotowaniu do porodu, dlatego jeśli chcesz wykorzystać olej z wiesiołka do masażu krocza w ciąży, poradź się swojego ginekologa lub położnej. 

Przeciwwskazania do masażu krocza przed porodem, oraz środki ostrożności

Masaż krocza jest bezpiecznym sposobem przygotowania tkanek do porodu siłami natury. Istnieją jednak pewne sytuacje i przeciwwskazania, gdy należy zachować ostrożność lub zrezygnować z masażu:

• Czynna infekcja pochwy. Jest to jedyne znane przeciwwskazanie do masażu krocza w zaawansowanej ciąży. Dodatni wynik posiewu GBS (paciorkowca) bez objawów czynnej infekcji nie stanowi przeciwwskazania do masażu krocza.
• Jeśli masaż sprawia duży ból, należy niezwłocznie skonsultować się z fizjoterapeutą uroginekologicznym lub ginekologiem. Ból może być sygnałem nadmiernego napięcia tkanek, które wymaga profesjonalnej diagnozy.
• W ciąży zagrożonej porodem przedwczesnym masaż krocza najlepiej rozpocząć po skonsultowaniu się z lekarzem.

Chcesz przystąpić do masażu krocza w ciąży? Przeciwwskazania i prawidłową technikę wykonywania skonsultuj z ginekologiem lub położną prowadzącą ciążę.

Podsumowanie — masaż krocza jako element przygotowania kobiety do porodu

Masaż krocza przed porodem to bezpieczna i prosta metoda, którą możesz włączyć do swoich przygotowań do porodu naturalnego od 36. tygodnia ciąży, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań zdrowotnych. Jego regularne wykonywanie samodzielnie, lub przez partnera, może przyczynić się do zwiększenia elastyczności tkanek i zmniejszenia ryzyka urazów krocza podczas porodu, zwłaszcza u pierworódek. 

Bibliografia (dostępy do źródeł internetowych z dnia 05.06.2025):

1. Rekomendacje Zespołu Ekspertów PTG dotyczące zapobiegania śródporodowym urazom kanału rodnego oraz struktur dna miednicy, Ginekol Pol. 2011, 82, 390-394: https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2021-09/05.2011%20-W%20TRAKCIE%20AKTUALIZACJI%20-%20Zapobieganie%20%C5%9Br%C3%B3dporodowym%20urazom%20kana%C5%82u%20rodnego%20oraz%20struktur%20dna%20miednicy.pdf
2. Violetta Skrzypulec-Plinta , Klaudia Tukajska , Ewa Urbańska, Przygotowanie krocza do porodu, Forum Położnictwa i Ginegologii: https://www.forumginekologii.pl/artykul/przygotowanie-krocza-do-porodu
3. Ćwiek Dorota, Kurkus Daria, Szymoniak Katarzyna, Zimny Małgorzata, Daszkiewicz Agata, Powirska-Swęd Regina: Analiza nacięć i obrażeń krocza u rodzących, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, no. 1, 2018, pp. 21-32, DOI: 10.20883/ppnoz.2018.3: https://ppm.pum.edu.pl/info/article/PUM169a2d4734cc44f8898587d70f88d1c7/