Wpływ nauki zdalnej na dzieci i młodzież szkolną stał się powodem do obaw rodziców i przedmiotem zainteresowania specjalistów. Na czym polegają negatywne skutki nauki w trybie zdalnym i jakich aspektów rozwoju dotyczą? Czy mimo to edukacja na odległość może okazać się cennym doświadczeniem na przyszłość? Co obecnie wiemy o wpływie zdalnego nauczania na dzieci i w jaki sposób możemy pomóc naszym pociechom odnaleźć się w tej sytuacji? Jak radzić sobie z towarzyszącymi jej trudnościami i uniknąć najbardziej negatywnych konsekwencji?
Na skutek trwającej pandemii Covid-19 edukacja szkolna w trybie stacjonarnym przez długi czas była niemożliwa. Negatywne skutki nauki zdalnej – wymuszonej okolicznościami i wprowadzonej w trybie nagłym – odczuwa dziś większość uczniów. Choć dzieci i młodzież wróciły do szkół, zagrożenie epidemiologiczne sprawia, że część z nich znowu musi uczyć się w domu – przynajmniej przez pewien czas. Wiele wskazuje na to, że ta forma nauczania zostanie z nami na dłużej. Dlatego tak ważna jest świadomość odnośnie wpływu nauki zdalnej na dzieci i przeciwdziałanie bądź minimalizowanie negatywnych skutków z nią związanych. Warto mieć świadomość, że skutki te dotyczą zarówno rozwoju fizycznego, jak również umysłowego i społecznego.
Wpływ nauki zdalnej na rozwój psychospołeczny dzieci i młodzieży
Pandemia zakłóciła szkolną rutynę, życie dzieci i młodzieży, ingerując w pełnione role – ucznia, kolegi i koleżanki. Covid-19 pogorszył perspektywy ludzi młodych, wywołując niepokój o to, co dziś i o przyszłość. Wprowadzane, wraz z kolejnymi falami pandemii, ograniczenia, wymusiły zmianę dotychczasowego funkcjonowania w życiu codziennym, społecznym i w procesie edukacji. Nie ma wątpliwości, że wszystkie restrykcje przyczyniły się do zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa, ale jednocześnie istotnie wpłynęły na zdrowie młodych ludzi w wielu wymiarach. Zmiana organizacji nauki ze stacjonarnej na zdalną, ograniczenia w działalności miejsc kulturalnych i sportowych, spowodowały, że:
- dzieci miały utrudniony kontakt z osobami świadczącymi specjalistyczną pomoc (psycholog, pedagog);
- ograniczeniu uległa ich interakcja w relacjach społecznych (spotkania z rówieśnikami, bezpośredni kontakt z nauczycielami);
- wydłużył się czas spędzany przed komputerem.
Wpływ nauki zdalnej przejawia się również poprzez:
- ograniczenie aktywności kulturalnej dzieci i młodzieży (brak wycieczek, imprez szkolnych, koncertów, zajęć pozalekcyjnych);
- konieczność pozostania w domu, czasem w trudnej sytuacji rodzinnej;
- brak możliwości korzystania z bezpłatnych posiłków w szkole.
Inne negatywne skutki nauki zdalnej
To jednak nie wszystkie negatywne skutki nauki zdalnej. U młodych ludzi, w szerszym kontekście społecznym, mogło pojawić się spowodowane pandemią zachwianie poczucia bezpieczeństwa, obawa o swoje i bliskich zdrowie, a także rosnące poczucie odosobnienia.
Zdalne nauczanie stało się negatywnym doświadczeniem młodych ludzi. Ograniczenie przemieszczania się i konieczność zachowania dystansu społecznego ma wpływ na zdrowie fizyczne i samopoczucie, a to w dalszych krokach odzwierciedla się w funkcjonowaniu psychicznym dzieci i młodzieży. Samotność, poczucie wyizolowania, strach przed stratą rówieśników, kontaktów, pozostanie samemu z trudami nauki i organizacji pracy – to tylko niektóre z odczuć, które mogły się pojawić u młodych ludzi.
Wpływ zdalnego nauczania na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży
W opinii lekarzy i fizjoterapeutów edukacja szkolna realizowana zdalnie – głównie przez internet – może rzutować ujemnie na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, choć wpływ ten nie jest jeszcze w pełni zbadany.
