Do kiedy karmić piersią? Korzyści długiego karmienia piersią dla mamy i dziecka

Droga Mamo, jeśli zastanawiasz się, jak długo karmić piersią, nie jesteś sama — wokół tego tematu narosło wiele mitów i sprzecznych opinii. Czy to prawda, że gdy dziecko kończy 1 rok życia, pokarm mamy zamienia się w wodę i traci wartości odżywcze? Ile powinno trwać karmienie piersią? 

W tym artykule odpowiadamy na pytanie, do kiedy karmić dziecko piersią, obalając najpopularniejsze mity i przybliżając korzyści z długiego karmienia piersią zarówno dla mamy, jak i dla dziecka.

Ile powinno trwać karmienie piersią — zalecenia ekspertów

Zacznijmy od najważniejszego, zaleceń ekspertów: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Po tym czasie, wraz z rozszerzaniem diety, karmienie piersią (KP) powinno być kontynuowane do 2. roku życia lub dłużej, o ile mama oraz dziecko tego chcą [1,5]. Do kiedy karmić piersią – decyzja o kontynuacji lub zakończeniu karmienia piersią należy więc do Ciebie i Twojego maluszka.

Jak długo karmić piersią? Poznaj korzyści długiego karmienia dla dziecka

• Wzmocnienie odporności i minimalizowanie ryzyka infekcji:

  Mleko mamy to prawdziwy eliksir odporności. Zawiera m.in.: przeciwciała, immunoglobuliny, leukocyty, lizozym i laktoferynę, które pomagają chronić dziecko przed infekcjami. Ile powinno trwać karmienie piersią?

• Wsparcie rozwoju poznawczego:

  Mleko mamy to nieocenione wsparcie dla rozwoju mózgu dziecka. Przy zachowaniu prawidłowo zbilansowanej diety bogatej w tłuste ryby morskie i/lub przy odpowiedniej suplementacji u kobiety karmiącej, mleko mamy zawiera kwasy tłuszczowe omega-3, takie jak DHA, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka. Do kiedy karmić piersią?

Badania pokazują, że dzieci karmione piersią dłużej, często osiągają lepsze wyniki w testach inteligencji i mają lepszą pamięć [2].

• Regulacja emocjonalna:

  Bliskość fizyczna podczas karmienia piersią wpływa na budowanie poczucie bezpieczeństwa i więź między mamą a dzieckiem.

• Zmniejszenie ryzyka otyłości i cukrzycy:

  Badania sugerują, że długie karmienie piersią może zmniejszyć ryzyko wystąpienia otyłości i cukrzycy typu 2 w późniejszym życiu [2]. Mleko matki zawiera hormony regulujące apetyt, takie jak leptyna, co w przyszłości może wpływać na kształtowanie zdrowych nawyków żywieniowych u dziecka.

Do kiedy karmić piersią — jak długie karmienie piersią wpływa na zdrowie i samopoczucie mamy?

• Zmniejszenie ryzyka raka piersi i jajnika:

  Długie karmienie piersią to dla kobiety naturalna ochrona przed rakiem piersi i jajnika [1,2]. Każdy miesiąc karmienia piersią zmniejsza ryzyko zachorowania na te nowotwory. Udowodniono także, że długie karmienie piersią zmniejsza ryzyko wystąpienia u kobiety cukrzycy typu 2 [2].

• Szybszy powrót do formy po porodzie:

  Karmienie piersią pomaga nie tylko w szybszym obkurczeniu macicy po porodzie. Procesy związane z produkcją mleka to dla organizmu mamy karmiącej koszt energetyczny na poziomie ok. 670 kcal/dobę, co naturalnie sprzyja utracie nadprogramowych kilogramów. Jeśli karmisz i zastanawiasz się, jak bezpiecznie zrzucić nadprogramowe kilogramy po porodzie, zapraszamy do lektury naszego artykułu na ten temat.

• Wygoda i oszczędność:

  Mleko mamy jest zawsze dostępne (także poza domem, np. w podróży), gotowe do spożycia i w odpowiedniej temperaturze. Do kiedy karmić piersią — długie KP pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze, które trzeba by było przeznaczyć na zakup mleka modyfikowanego, butelek i akcesoriów do karmienia.

• Wzmocnienie więzi z dzieckiem:

  Karmienie piersią to wyjątkowy czas bliskości między mamą a dzieckiem — ile powinno trwać karmienie piersią? Z perspektywy budowania silnej więzi, karmienie piersią powinno trwać jak najdłużej. Jednak gdy mama chce lub musi zakończyć karmienie piersią z ważnych dla niej przyczyn i nie wie, jak to zrobić,  powinna bez wahania zasięgnąć porady doświadczonej położnej lub Certyfikowanego Doradcy Laktacyjnego (CDL).

Obalamy mity – czy mleko zamienia się w wodę, do kiedy karmić piersią?

Wokół długiego karmienia piersią narosło wiele mitów. Oto kilka z nich:

MIT: Ile powinno trwać karmienie piersią, skoro mleko matki po 1. roku życia nie ma już dla dziecka wartości odżywczych i zamienia się w wodę?

FAKT: To nieprawda! Mleko mamy nawet po 1. roku życia stanowi dla dziecka cenne źródło składników odżywczych, witamin, minerałów i przeciwciał.

Co więcej, mleko matki przez cały okres laktacji zmienia swój skład i jest idealnie dopasowane do potrzeb dziecka na danym etapie rozwoju [1].

MIT: Długie karmienie piersią jest szkodliwe dla zębów dziecka.

FAKT: Długie karmienie piersią nie jest szkodliwe dla zębów dziecka, o ile rodzice dbają o codzienną higienę jamy ustnej maluszka. Jeśli chcesz wiedzieć, jak prawidłowo dbać o zęby niemowlaka, zapraszamy do lektury naszego artykułu.

MIT: Jak długo karmić piersią, skoro długie karmienie rzekomo utrudnia dziecku usamodzielnienie się?

FAKT: Karmienie piersią to nie przeszkoda w usamodzielnianiu się dziecka, a wręcz przeciwnie! KP może wpływać na poczucie bezpieczeństwa dziecka, co sprzyja jego prawidłowemu rozwojowi i osiąganiu samodzielności w późniejszych etapach życia. 

MIT: Ile powinno trwać karmienie piersią — karmienie dwulatka, lub starszego dziecka jest społecznie postrzegane jako wstydliwe i dziwne.

FAKT: Niestety, mamy, które decydują się na długie karmienie piersią, niekiedy spotykają się z brakiem akceptacji społecznej swojej decyzji. Na szczęście coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z korzyści płynących z długiego karmienia piersią.

Ważne, abyś czuła się pewnie w swojej decyzji i nie przejmowała się negatywnymi opiniami otoczenia.

Jak długo karmić piersią — podsumowanie

Decyzja o tym, jak długo karmić piersią, należy do Ciebie i Twojej rodziny. Ile powinno trwać karmienie piersią? Nie ma jednej, właściwej odpowiedzi. Najważniejsze, abyś czuła się dobrze ze swoją decyzją, kierując się dobrem swoim, swojej rodziny oraz dziecka.

——————————————————————————————————————————-

Bibliografia:

1. World Health Organization. Infant and young child feeding. Geneva: World Health Organization; 2023. (dostęp z dnia 04.02.2025): https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding
2. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect, Victora, Cesar G et al.The Lancet, Volume 387, Issue 10017, 475 – 490
3. Centers for Disease Control and Prevention. Breastfeeding benefits both baby and mom. Atlanta: Centers for Disease Control and Prevention; 2023.(dostęp z dnia 04.02.2025): https://www.cdc.gov/breastfeeding/features/breastfeeding-benefits.html
4. Aune D, Norat T, Romundstad P, Vatten LJ. Breastfeeding and the risk of type 2 diabetes in mothers and their offspring: a systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2014;43(1):282-297.
5. World Health Organization. Continued breastfeeding for healthy growth and development of children. Geneva: World Health Organization; 2013. (dostęp z dnia 04.02.2025): https://www.who.int/tools/elena/bbc/continued-breastfeeding#:~:text=Evidence%20also%20indicates%20that%20breastfeeding,continued%20(6%2D8.