A więc jak mądrzej karać dziecko za kłamstwo, gdy jest jeszcze małe, co zrobić gdy 11-latek kłamie, co zamiast kary?
Co zrobić, gdy dziecko kłamie w żywe oczy, jak postępować z nastolatkiem, który kłamie?
✅ Reaguj spokojnie i z ciekawością:
- Kiedy zauważysz, że coś się wydarzyło (np. ściana jest pomazana, projekt do szkoły niezrobiony, mimo wcześniejszej deklaracji dziecka), unikaj pytań-pułapek, na które znasz odpowiedź, typu: Czy to Ty popisałeś ścianę? Nie zrobiłeś jednak tego projektu?. Dziecko automatycznie zaprzeczy lub wybuchnie złością.
- Zamiast tego, nazwij fakty, które widzisz: Widzę, że coś napisałeś na tej ścianie/ że projekt do szkoły nie jest gotowy. Jak postępować z nastolatkiem, który kłamie?
- Podejdź do sytuacji z ciekawością: Widzę, że wszystkie materiały do projektu gotowe na biurku, co musisz zrobić, aby go zacząć? Ściana pomazana, co możemy z tym zrobić?
Taka reakcja pokazuje, że nie szukasz winnego do ukarania, ale chcesz zrozumieć i ewentualnie pomóc naprawić sytuację.
✅ Skup się na zrozumieniu, a nie na oskarżaniu. Kiedy dziecko już jest starsze i podejrzewasz świadome kłamstwo, podejmij szczerą rozmowę, gdy emocje opadną. Co zrobić, gdy 11-latek kłamie? Zapytaj, co sprawiło, że dziecko nie powiedziało prawdy i pokaż, że Twoim celem nie jest przyłapanie na gorącym uczynku, ale zrozumienie i wsparcie.
✅ Naucz naprawiania błędów. Zamiast fiksować się na samym kłamstwie i szukać sposobu, jak karać dziecko za kłamstwo, przekieruj uwagę na to, co można zrobić, by naprawić sytuację lub zrobić inaczej następnym razem. Błędy dziecka to okazja do nauki. Pomóż dziecku zastanowić się, jak może postąpić bardziej konstruktywnie w przyszłości.
✅ Bądź wzorem. Jak postępować z nastolatkiem, który kłamie? Jako rodzic, swoją codzienną postawą pokaż, że przyznawanie się do błędów jest trudne, ale możliwe, wzmacnia poczucie własnej wartości i sprawczości, tym bardziej jeśli spróbujemy naprawić to, co ,,zawaliliśmy”.
✅ Unikaj etykietowania. Nigdy nie nazywaj dziecka „kłamcą”. To stygmatyzuje i sprawia, że czuje się źle ze sobą, co może prowadzić do jeszcze większego ukrywania prawdy. Co zrobić, gdy 11-latek kłamie? Skup się na zachowaniu („powiedziałeś coś, co nie było prawdą”), zamiast na trwałej cesze charakteru (“kłamca!”).
✅ Podkreślaj bezwarunkową akceptację. Najważniejsze przesłanie, jakie dziecko powinno od Ciebie otrzymać, brzmi: „Cokolwiek się stanie, kocham Cię i możesz na mnie liczyć”. Twoje rozczarowanie (które jest naturalne) nie musi być przerzucane na dziecko jako dowód jego porażki. Pokaż, że Wasza relacja jest silniejsza niż pojedynczy błąd.