Zatwardzenie u niemowląt – przyczyny
Zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, co na zatwardzenie u dziecka, przyjrzyjmy się możliwym przyczynom.
- Występowanie najbardziej powszechnych zaparć czynnościowych u naszych pociech może wynikać z kilku powodów, wśród których na pierwszym miejscu są nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Inną przyczyną jest niewłaściwy skład flory bakteryjnej wspomagającej pracę jelit dziecka. Niewłaściwa dieta, np. karmienie nieodpowiednio dobranym mlekiem modyfikowanym u niemowląt lub zbyt mało błonnika u starszych dzieci, to bardzo częsta przyczyna występowania zaparć stolca. Latem częstym powodem zaparcia jest zbyt mała ilość płynów przyjmowana przez dziecko, zwłaszcza w czasie upałów, gdy maluch bardziej się poci.
- Zaparcia organiczne wywołane są najczęściej chorobami przewodu pokarmowego, układu nerwowego, chorobami tkanki łącznej, schorzeniami endokrynologicznymi, zaburzeniami gospodarki elektrolitowej czy niepożądanym działaniem stosowanych leków. W takich przypadkach najczęściej występuje również upośledzenie rozwoju somatycznego dziecka czy inne objawy chorób prowadzących do wystąpienia zaparcia.
Dlaczego trudno stwierdzić zatwardzenie u niemowląt?
Warto wiedzieć, że sama częstotliwość wypróżnień w przypadku najmłodszych dzieci może być myląca.U niemowląt – ze względu na dużą zmienność fizjologicznego rytmu defekacji – bardzo trudno określić, kiedy mamy do czynienia z zaparciem, bo maluch często oddaje prawidłowy stolec co 3-4 dni. Zdarza się też, że przy karmieniu piersią zdrowe niemowlę wypróżnia się bez wysiłku 1 raz na tydzień (ale wtedy nie towarzyszą temu inne niepokojące objawy) i uznaje się to za fizjologiczny rytm defekacji, a nie zatwardzenie u niemowlaka karmionego piersią.
Co na zatwardzenie u niemowlaka?
Gdy rodzice, zastanawiając się, jak wywołać kupkę u niemowlaka, zwracają się z problemem do pediatry, ten – zanim podpowie, co na zatwardzenie u dziecka – musi przede wszystkim dokładnie przeanalizować jego dietę, np. zapytać o 3-dniowy jadłospis z uwzględnieniem wypijanych płynów. Gdy niemowlę jest karmione wyłącznie piersią, lekarz może zalecić mamie zjedzenie gotowanych buraczków lub suszonych śliwek, które u pociechy zadziałają przeczyszczająco. U najmłodszych dzieci karmionych sztuczne pediatra na pewno zwróci uwag na odpowiednią podaż płynów, może też zaproponować zmianę mieszanki mlecznej.
Zatwardzenie u niemowlaka po rozszerzeniu diety
Ze strony rodziców pojawia się sporo pytań o kwestię zatwardzenia u niemowlaka po rozszerzeniu diety. Zaparcia mogą być reakcją na zmianę jadłospisu, gdyż organizm po prostu potrzebuje czasu, aby się do tej zmiany przyzwyczaić. Nowe produkty należy zatem wprowadzać po jednym, ostrożnie i stopniowo, aby w razie wystąpienia problemów z wypróżnieniem łatwiej było ustalić, co konkretnie mogło je spowodować. Przy rozszerzaniu diety uwaga zwłaszcza na gotowaną marchewkę, której nadmiar może być przyczyną zaparcia. Dlaczego zatwardzenia u niemowlaka po marchewce zdarzają się tak często? Otóż marchwianka jest stosowana u niemowląt w przypadku biegunki, czyli ma działanie odwrotne. Wśród innych pokarmów, które mogą działać zapierająco, można wymienić ryż, borówki, banany, a także kisiel czy galaretkę.
Zatwardzenie u dziecka: domowe sposoby
Latem, zwłaszcza w czasie upałów należy podawać dużo płynów, głównie naturalnych, takich jak: woda niegazowana, wyciskane soki, herbatki ziołowe np. rumiankowa, kompot z suszonych śliwek. Jeśli chodzi o rumianek na zaparcia u niemowląt, zwłaszcza tych najmłodszych, karmionych wyłącznie piersią, warto najpierw skonsultować się z lekarzem.
U starszych pociech, niezależnie od pory roku, warto wprowadzić do diety produkty bogate w błonnik, przede wszystkim różne surowe owoce i warzywa, pieczywo pełnoziarniste oraz ograniczyć podawanie słodyczy i czekolady.
Zalecana u dzieci jest również aktywność fizyczna – minimum 1 godzina aktywnego ruchu dziennie.
Kiedy domowe sposoby na zatwardzenie u dziecka nie działają
Gdy mimo zmienionej diety dolegliwości nie mijają, lekarz może zaordynować delikatnie przeczyszczające leki, np. laktulozę (także starszym niemowlętom) czy makrogole ( w wieku poniemowlęcym).Niekiedy istnieje konieczność podawania dwóch leków jednocześnie.
Ważne jest jednak bezwzględne przestrzeganie zasad podawania leków przeczyszczających, w przeciwnym razie może dojść do rozregulowania pracy przewodu pokarmowego. Po uzyskaniu regularnych, prawidłowych defekacji (konsystencja stolca nie twardsza niż pasta do zębów, codzienne bezbolesne wypróżnienie) można rozpocząć odstawianie leków. Warto wiedzieć, że zbyt szybkie przerwanie terapii może doprowadzić do nawrotu choroby – szczególnie, gdy maluch nie otrzymuje diety bogatobłonnikowej.
Choć samo zaparcie nie wpływa na czynność innych układów, czasami jednak zdarza się, że szczególnie uporczywe zatwardzenie u niemowląt i dzieci może powodować zastój w drogach moczowych i zakażenie układu moczowego.
Z wątpliwościami do specjalisty
Zastanawianie się, co na zatwardzenie u niemowlaka czy starszego dziecka, ma sens dopiero po ustaleniu przyczyny tego problemu.W przypadku najmłodszych maluchów diagnostyka może okazać się trudniejsza, nie tylko dlatego, że nie powiedzą nam o swoich dolegliwościach. Twardy stolec u niemowlaka może świadczyć o zaparciu, ale bardzo rzadkie wypróżnienia, którym nie towarzyszą inne objawy, już niekoniecznie.Wiadomo, że niektóre pokarmy mogą działać zapierająco, jeżeli zatem zaobserwujemy taki efekt ich podania (przykładem może być zatwardzenie u niemowlaka po gotowanej marchewce), zacznijmy od odstawienia ich na jakiś czas. Większe modyfikacje w żywieniu maluchów warto jednak wprowadzać w uzgodnieniu ze specjalistą.
Domowe sposoby na zatwardzenie u dziecka stosujmy ostrożnie i raczej na krótką metę. Jeśli problem narasta lub powraca, jedynym wyjściem jest skonsultowanie się z lekarzem pediatrą, który na podstawie szczegółowego wywiadu zaleci odpowiednie leczenie.
