Ząbkowanie: jak pomóc dziecku?

Pierwsze zęby mleczne pojawiają się między 6. a 11. miesiącem życia dziecka. U części dzieci ząbkowanie zaczyna się wcześniej, u innych później. Zazwyczaj jednak towarzyszy mu ból dziąseł, który z kolei objawia się zwiększoną drażliwością i częstym płaczem malca.

Ząbkowanie bywa dla dziecka trudne, a to przekłada się także na niespokojny sen. Okres ten jest więc trudnym czasem zarówno dla niemowlęcia, jak i jego rodziców. Jak możemy pomóc dziecku przy ząbkowaniu? I jak my możemy sobie radzić z bolesnym ząbkowaniem malucha?

Dlaczego ząbkowanie sprawia ból?

Zawiązki zębów mlecznych tworzą się w kościach żuchwy i szczęki jeszcze w życiu płodowym. Wyrzynając się na zewnątrz, mleczaki torują sobie drogę przez otwór kostny i dziąsło. Niestety, średnica wspomnianego otworu jest mniejsza niż średnica korony zębowej, co daje uczucie dużego ucisku.

Dlatego cały proces jest długotrwały, bywa nieprzyjemny i może sprawiać dziecku dyskomfort. Jednocześnie, w tych miejscach, często dochodzi do stanów zapalnych, w postaci czerwonych, rozpulchnionych dziąseł, którym towarzyszy zwiększona produkcja śliny.
Jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu? Rodzice często poszukują zdjęć, zastanawiają się jak nabrać pewności, że ich dziecko zaczęło ząbkować. O tym piszemy w dalszej części artykułu.

Co towarzyszy ząbkowaniu? 

Ząbkowanie to proces fizjologiczny, na ogół przebiegający bez powikłań. Co może jednak towarzyszyć ząbkowaniu? Zdarza się, że mamy do czynienia z zaburzeniami, objawiającymi się:

• miejscowym zaczerwienieniem;
• obrzękiem;
• czy zapaleniem dziąsła w okolicy wyrzynającego się zęba mlecznego.

Jak pomóc dziecku? Aby uniknąć wskazanych wyżej objawów, warto jak najwcześniej zacząć dbać o higienę jamy ustnej.

Co jeszcze może towarzyszyć ząbkowaniu?

Co towarzyszy ząbkowaniu: pierwsze objawy ząbkowania

Sygnały świadczące o tym, że dziecko wchodzi w okres ząbkowania, mogą być zróżnicowane. Jednak jednoczesne wystąpienie kilku z nich, należałoby potraktować jako jednoznaczny komunikat o wyrzynających się ząbkach.

• Pierwszym takim objawem jest zwiększona produkcja śliny u malucha. To z kolei może się objawiać zmianami skórnymi lub wysypką wokół ust i na brodzie. Dlatego tak ważne jest osuszanie tych miejsc oraz systematyczne nawilżanie skóry.
• Kolejnym objawem ząbkowania jest wkładanie rączek oraz wszystkich przedmiotów będących w zasięgu dziecka bezpośrednio do buzi. Odczuwane w tym czasie swędzenie wydaje się malcowi nie do zniesienia i samodzielnie próbuje złagodzić dyskomfort. Stąd tak ważne jest, żeby w otoczeniu dziecka znajdowały się jedynie bezpieczne, przyjazne ząbkowaniu zabawki i akcesoria.
• Znacznie bardziej niepokojącym (z perspektywy rodziców dziecka) objawem ząbkowania, jest podwyższona temperatura ciała. Zazwyczaj utrzymuje się ona w granicach 37,5-38°C i ustępuje samoczynnie, wraz z pojawieniem się upragnionego ząbka.

Wszystkie te objawy razem, przekładają się na gorsze samopoczucie dziecka, zmniejszoną aktywność czy ogólne rozdrażnienie. Malec traci ochotę na zabawę, przez ząbkowanie nie dopisuje mu apetyt, a spokojny sen jest utrudniony przez uczucie ciągłego dyskomfortu.

Jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu: zdjęcia

Na początku artykułu wspomniano, że ząbkowaniu może towarzyszyć opuchlizna dziąseł, zaczerwienienie i zwiększona produkcja śliny. Faktycznie, są to cechy charakterystyczne dla wyglądu dziąseł w okresie ząbkowania. Jak jeszcze wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu?

Warto mieć na uwadze, że wygląd dziąseł w trakcie ząbkowania może się różnić w zależności od dziecka. Również intensywność objawów ząbkowania u każdego malucha nie będzie taka sama. Dlatego na zdjęciach przedstawiających, jak wyglądają dziąsła przy ząbkowaniu, można zobaczyć zarówno bardziej zaczerwienione (co jest spowodowane powstaniem stanu zapalnego) dziąsła, jak i białe punkty lub nierówności. Te z kolei będą zwiastować pojawienie się nowego ząbka. Skóra w obszarze miejsca wybicia się ząbka może również też bardziej napięta.

Jak pomóc dziecku przy ząbkowaniu?

Bardzo często mówi się, że rodzice przechodzą ząbkowanie razem z dzieckiem. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ bardzo przeżywają, gdy maluch cierpi i chcieliby oszczędzić mu bólu i łez związanych z ząbkowaniem, a przy okazji zapewnić spokojny sen. To z kolei sprawia, że sięgają po środki przeciwbólowe (paracetamol) i przeciwzapalne (ibuprofen), które przynoszą błyskawiczną ulgę. Tymczasem bardzo często okazuje się, że tego rodzaju ingerencji można uniknąć. Nie zaleca się również podawania dziecku leków o działaniu uspokajającym.

Jak pomóc dziecku przy ząbkowaniu bez wizyty w aptece?

Zanim odwiedzimy aptekę w poszukiwaniu suplementów, środków farmakologicznych czy leków, warto wypróbować kilka alternatywnych sposobów uśmierzających ból podczas ząbkowania. Jak możemy bezpiecznie pomóc dziecku przy ząbkowaniu? 

Można spróbować delikatnego masażu dziąseł dziecka, który najlepiej wykonywać suchym palcem lub ewentualnie przy użyciu wilgotnej gazy, bądź specjalnej, silikonowej nakładki na palec (palec możemy ew. posmarować małą ilością maści lub żelu na ząbkowanie).

Ponadto, zaleca się podawanie dziecku schłodzonych gryzaków, które działają łagodnie znieczulająco. Pamiętajmy jednak, aby nie przesadzać ze zbyt niską temperaturą. Podobnie ma się sytuacja z posiłkami dla ząbkującego malucha, które nie powinny być zbyt ciepłe, aby nie podrażniać wrażliwej skóry dziąseł.

Ząbkowanie a spokojny sen

Ząbkowanie to trudny moment w życiu dziecka, jednak nie zawsze musi kojarzyć się z płaczem, czy nieprzespanymi nocami. Każdy maluch przechodzi ten czas na swój własny sposób. Nie zmienia to jednak faktu, że potrzebuje w tym okresie troskliwej opieki i szczególnej uwagi ze strony najbliższych.