Za niskie ciśnienie w ciąży – dlaczego występuje, jakie są normy, kiedy udać się do szpitala?

Ciąża to czas wielkich zmian w organizmie kobiety, w tym tych dotyczących układu krążenia. Niskie ciśnienie w ciąży (hipotensja) może pojawić się szczególnie u kobiet, które przed ciążą miały tendencję do niskiego ciśnienia krwi. Niemal na każdym forum internetowym kobiety pytają, czy za niskie ciśnienie krwi w ciąży jest niebezpieczne dla rozwoju płodu? Jak podnieść ciśnienie krwi w ciąży domowymi sposobami?

W tym artykule wyjaśniamy, czy niskie ciśnienie w ciąży na poziomie 80/50 lub 90/50 mmHg to powód do niepokoju — kiedy jechać do szpitala, oraz jakie objawy niskiego ciśnienia krwi w ciąży szczególnie powinny zaniepokoić ciężarną.

Za niskie ciśnienie w ciąży – dlaczego występuje, czy niskie ciśnienie w ciąży na poziomie 90/60 mmHg to powód do niepokoju? 

Ciąża może prowadzić do zjawiska tzw. wtórnego niedociśnienia (wtórna hipotensja). W czasie ciąży dochodzi bowiem do fizjologicznych zmian w układzie krążenia: ciśnienie krwi obniża się do około 26. tygodnia ciąży, a następnie nieznacznie, acz stopniowo wzrasta, aż do porodu. Jednocześnie wzrasta tętno, co może prowadzić do zaskakujących wyników pomiarów – niskie ciśnienie w ciąży i wysokie tętno.

Taki stan jest związany z mechanizmami kompensacyjnymi organizmu, który stara się utrzymać odpowiednie ukrwienie narządów pomimo niskiego ciśnienia krwi w ciąży. Warto podkreślić, że wielkość wzrostu ciśnienia krwi w drugiej połowie ciąży może być różna dla różnych kobiet i zależy od wielu czynników, takich jak m.in.: wyjściowe ciśnienie krwi przed ciążą, BMI, palenie tytoniu oraz liczba przebytych ciąż.

Nie każda ciężarna odczuwa skutki niskiego ciśnienia 90/60 czy 80/50 mmHg tym bardziej, jeśli kobieta miała tendencję do niskiego ciśnienia krwi już przed zajściem w ciążę.

Objawy niskiego ciśnienia w ciąży 

Niemal na każdym forum internetowym dla przyszłych mam kobiety skarżą się na uciążliwe objawy za niskiego ciśnienia krwi w ciąży, do których można zaliczyć m.in.:

• zawroty głowy i mroczki przed oczami,
• uczucie osłabienia i senność,
• nudności,
• omdlenia, zwłaszcza w dusznych pomieszczeniach lub po długim staniu,
• zasłabnięcia zwłaszcza po szybkiej pionizacji,
• bóle głowy.

Kobiety z niskim ciśnieniem w ciąży powinny szczególnie uważać na sytuacje, które mogą prowadzić do omdleń, takie jak długotrwałe stanie, gwałtowna zmiana pozycji ciała (nagłe przejście z leżenia lub siadu, do pozycji stojącej) lub przebywanie w dusznych pomieszczeniach.

Bardzo ważne jest szybkie reagowanie, gdy pojawią się pierwsze objawy zwiastujące omdlenie — pamiętaj, że każdy, upadek w ciąży, a szczególnie omdlenie, może wiązać się z groźnymi powikłaniami.

Gdy czujesz, że Ci słabo, jak najszybciej znajdź bezpieczne miejsce, w którym możesz usiąść lub się położyć.

Nie należy od razu wpadać w panikę, jednak na wszelki wypadek poinformuj osobę z najbliższego otoczenia o tym, że źle się czujesz, a gdy jesteś sama w domu, w miarę możliwości zadzwoń z taką informacją do kogoś bliskiego.

Niskie ciśnienie w ciąży 80/50 mmHg – czy jest niebezpieczne dla płodu, kiedy jechać do szpitala?

Uznaje się, że granicą niskiego ciśnienia jest 100/60 mmHg, ale wartości niższe mogą występować u zdrowych kobiet. Niskie ciśnienie w ciąży 80/50 mmHg i jego potencjalne niebezpieczeństwo dla rozwoju płodu jest jednym z tematów często poruszanych na forach dla przyszłych mam. Kobiety dzielą się tam swoimi doświadczeniami, wskazując, że niskie ciśnienie w ciąży na poziomie 80/50 mmHg często, choć nie zawsze, wiąże się z poczuciem osłabienia i zawrotów głowy.

Niskie ciśnienie w ciąży 90/50 lub 80/50 mmHg— kiedy jechać do szpitala, czy jest to konieczne?

Za niskie ciśnienie w ciąży np. na poziomie 90/60 mmHg, czy nawet 80/50, choć wymaga omówienia z lekarzem prowadzącym ciążę, najczęściej nie stanowi zagrożenia dla zdrowia ciężarnej oraz płodu. Jeśli jednak niskie ciśnienie w ciąży powoduje u kobiety silne zawroty głowy połączone z nudnościami, kołataniem serca i dużym uczuciem niepokoju, należy niezwłocznie udać się do lekarza, aby skontrolować dobrostan płodu, oraz przyszłej mamy.

Kiedy jechać do szpitala? Pilnej konsultacji ze specjalistą wymaga m.in.: każdy przypadek omdlenia ciężarnej, zwłaszcza z utratą świadomości, silny ból brzucha, ból w klatce piersiowej, duszności, czy krwawienie z dróg rodnych.

Jak podnieść ciśnienie w ciąży domowymi sposobami?

Przypadku za niskiego ciśnienia w ciąży, lekarze przede wszystkim zalecają pacjentkom stosowanie prostych, niefarmakologicznych sposobów na podniesienie ciśnienia. Jak podnieść ciśnienie krwi w ciąży, aby poprawić swoje samopoczucie?

• Pić więcej wody – ciężarna powinna wypić minimum 3 litry płynów dziennie (niskozmineralizowana woda, niesłodzone herbaty owocowe, zupy itp.). Picie odpowiedniej ilości płynów to najprostszy sposób na to, jak podnieść ciśnienie krwi w ciąży.
• Unikać długiego stania i przebywania w dusznych pomieszczeniach — nie wahaj się poprosić w sklepie o ustąpienie pierwszeństwa w kolejce do kasy, szczególnie jeśli zmagasz się z niskim ciśnieniem w ciąży.
• Uniesienie głowy podczas snu, np. poprzez zastosowanie specjalnego klina pod materac, może być pomocne w zmniejszaniu zawrotów głowy po przebudzeniu.
• Wstawaj powoli – gwałtowne zmiany pozycji mogą prowadzić do nagłych spadków ciśnienia krwi.
• Jedz regularnie – mniejsze posiłki spożywane częściej, zapobiegają nagłym spadkom poziomu cukru we krwi, co sprzyja ograniczeniu zawrotów głowy i zmniejsza uczucie senności.
• Stosuj umiarkowaną aktywność fizyczną, np. spacery, pływanie, o ile nie ma ku temu przeciwwskazań od lekarza.
• Kontroluj z lekarzem prowadzącym poziom hemoglobiny i ferrytyny, jako magazynu żelaza. Anemia może nasilać dolegliwości związane z fizjologicznym spadkiem ciśnienia w ciąży.

Jak podnieść ciśnienie w ciąży domowymi sposobami — podsumowanie

Najczęściej polecane są proste nawyki, takie jak wspomniane już, regularne posiłki, nawadnianie organizmu, a przy braku przeciwwskazań, wdrożenie regularnej, umiarkowanej aktywności fizycznej. Na forum ciężarne podkreślają także, jak ważne jest unikanie nagłych zmian pozycji w ciąży, przede wszystkim gwałtownego wstawania z łóżka.

Niskie ciśnienie w ciąży – czy jest się czym martwić? 

Niskie ciśnienie w ciąży należy traktować jako zdrowy, fizjologiczny jej objaw. To raczej brak tego spadku na początku ciąży może sugerować późniejsze komplikacje związane z podwyższonym ciśnieniem w kolejnych trymestrach. Lekarzy położników zdecydowanie bardziej niepokoi wzrost ciśnienia w ciąży niż jego spadek, gdyż jest on związany z większym ryzykiem dla płodu. 

Dbaj o odpowiednie nawodnienie, zdrową dietę i umiarkowaną aktywność fizyczną – to najlepszy sposób na łagodne poradzenie sobie z objawami hipotensji w ciąży. U większości kobiet, w zdrowej ciąży, ciśnienie fizjologicznie podnosi się w drugiej połowie ciąży, powodując znaczną poprawę jakości życia codziennego.

————————————————————————————————————————————–

Bibliografia:

• Macdonald-Wallis C, Silverwood RJ, Fraser A, Nelson SM, Tilling K, Lawlor DA, de Stavola BL. Gestational-age-specific reference ranges for blood pressure in pregnancy: findings from a prospective cohort. J Hypertens. 2015 Jan;33(1):96-105. (dostęp z dnia 14.02.2025): https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4255761/#:~:text=Results%3A,%E2%80%9387.9)%20mmHg%2C%20respectively.