Wychowanie dziecka: co zrobić, kiedy babcia wchodzi w rolę matki?

Relacje między dziadkami i rodzicami dziecka nie zawsze należą do łatwych, jednak mają znaczenie w procesie wychowawczym dziecka. Co zrobić, gdy babcia wchodzi w rolę matki dla swojego wnuka? Rodzice w obliczu konfliktu z dziadkami często zadają sobie pytanie: Czy teściowa ma prawo do mojego dziecka, czy sąd może uregulować kontakty dziadków z wnukami?

Teściowa całuje moje dziecko w usta – czy wypada zwrócić babci uwagę, jeśli rodzice nie życzą sobie takiej formy okazywania maluchowi uczuć? W tym artykule poruszamy niektóre z trudnych aspektów, jakie mogą pojawić się w relacjach rodziców i dziadków dziecka.

Babcia wchodzi w rolę matki: jak rozpoznać problem?

Bliski kontakt z dziadkami wpływa na kształtowanie się osobowości dziecka, budowanie jego poczucia bezpieczeństwa, systemu wartości oraz tworzenie określonych postaw społeczno-kulturowych.

Zdarza się jednak, że rodzice czują, że ich osobiste granice zostają przekroczone. Zaczynają wtedy dostrzegać, że babcia wbrew ich woli, wchodzi w rolę matki dla wnuka/wnuczki. Rodzice co prawda sami mogą prosić babcię o wsparcie w opiece nad dzieckiem. Jednak w pewnym momencie mają prawo do swoich wniosków, w tym tego, że postępowanie babci jest odmienne od tego, jak chcą wychowywać swoje dziecko.

O tym, że babcia wchodzi w rolę matki dla swojego wnuka/wnuczki mogą świadczyć następujące sytuacje:

• Krytyka rodziców dziecka: babcia wyraża się krytycznie o jednym lub obojgu rodziców dziecka, podważa zasady przez nich ustalane, ich system wartości, sposób żywienia, czy ubierania dziecka. Takie zachowanie babci może sugerować (także samemu maluchowi), że jeden lub oboje rodzice dziecka nie nadają się do pełnienia tej roli i to babcia wie lepiej, co jest dla wnuka/wnuczki najlepsze — w końcu ma znacznie większe doświadczenie.
• Nadmierna ingerencja w życie rodzinne: babcia, która wchodzi w rolę matki w imię miłości do wnuka/wnuczki pragnie zastępować dziecku rodziców, wbrew ich potrzebom i oczekiwaniom. Zdarza się, że (często nieświadomie) ingeruje w plany i życie codzienne rodziców oraz dziecka, narzuca im swoją wolę, wartości oraz pomoc. W większości przypadków odbywa się to kosztem prywatnego życia babci, która całą swoją uwagę i czas poświęca głównie wnukowi/wnuczce i wyraźnie daje rodzicom oraz dziecku do zrozumienia, jak bardzo się dla nich poświęca.

To kilka przykładów sytuacji, w których rodzice mogą spotkać się z poczuciem, że babcia wchodzi w rolę matki dla ich dziecka.

Babcia wchodzi w rolę matki, co mogą zrobić rodzice dziecka?

Osobiste granice każdego człowieka oraz zasady panujące w danej rodzinie mogą być różne. Jednak, gdy rodzice dziecka czują, że babcia zachowuje się w stosunku do nich lub wnuka/wnuczki w sposób, który jest niekorzystny dla relacji rodzice-dziecko lub negatywnie oddziałuje na rozwój dziecka, powinni oni:

1. Po pierwsze: porozmawiać o tym między sobą i ustalić, co jest najważniejsze dla nich oraz dziecka;
2. W następnym kroku: wspólnie odbyć rozmowę z babcią.

Babcia próbuje wejść w rolę matki, a między nią i rodzicami dziecka są jakiekolwiek nieporozumienia?

Czy teściowa ma prawo do mojego dziecka? Czy sąd może uregulować kontakty dziecka z dziadkami?

W niektórych sytuacjach, szczególnie podczas rozwodu rodziców dziecka, babcia może bardzo ingerować w relację dziecka z jednym z rodziców, który zadaje wtedy pytanie: Czy teściowa ma prawo do mojego dziecka?

W uchwale z 14 czerwca 1988 r. (III CZP 42/88, OSNCP 1989 nr 10 poz. 156) Sąd Najwyższy orzekł, że dziadkowie mogą sądownie dążyć do uregulowania swoich kontaktów z wnukami w przypadku, gdy leży to w interesie dzieci, a relacje wnuków z dziadkami są utrudniane. Sąd Najwyższy podkreśla, że kontakt wnuczka/wnuczki z dziadkami powinien odbywać się wyłącznie przy właściwej ich postawie, która korzystnie wpływa na dziecko. Jeśli dziadkowie negatywnie oddziałują na kierunek wychowania dziecka, rodzice mogą wnieść do sądu rodzinnego o zakazanie dziadkom kontaktów z wnukiem/wnuczką.

Czy teściowa ma prawo do mojego dziecka?

W wyjątkowych sytuacjach, babcia na drodze sądowej ma prawo do próby pozbawienia rodziców/rodzica władzy rodzicielskiej sprawowanej nad dzieckiem, a następnie wniesienia do sądu wniosku o przyznanie jej opieki nad wnukiem/wnuczką. Sąd przychyla się do takiego rozwiązania w sytuacjach, w których m.in. rodzice dopuszczają się rażących zaniedbań w stosunku do dziecka lub nadużywają władzy rodzicielskiej.

W przypadku, gdy rodzic nie może poradzić sobie z konfliktem ze swoją teściową, zamiast wchodzić na drogę sądową, kwestię: czy teściowa ma prawo do mojego dziecka można uregulować na drodze ugody zawartej przed mediatorem. Ustala się wtedy zasady kontaktu babci z wnukami. Gdy strony dojdą do porozumienia, powstaje harmonogram kontaktów babci i dziecka, a podpisana ugoda zostaje zatwierdzona przez sąd.

Teściowa całuje moje dziecko: czy wypada zwrócić jej uwagę?

Kolejnym punktem spornym pomiędzy dziadkami i rodzicami dziecka może być sposób, w jaki babcia okazuje wnukowi/wnuczce swoje uczucia. Niektórzy z rodziców nie życzą sobie, aby ich dziecko było całowane przez babcię, czy innych członków rodziny. Co zrobić, gdy teściowa całuje moje dziecko w usta? — zastanawia się rodzic, który nie jest zachwycony taką formą czułości.

Gdy teściowa całuje moje dziecko w usta, dobrym pomysłem jest także wytłumaczenie jej, że w ten sposób może przekazać wnuczce/wnuczkowi różnego rodzaju drobnoustroje które, choć niegroźne dla osoby dorosłej, niekiedy wywołują u dziecka różne dolegliwości, np. pleśniawki w jamie ustnej, lub próchnicę zębów (która jest chorobą zakaźną).Babcia wchodzi w rolę matki

Gdy w relacjach z babcią dziecka przeżywamy duże trudności, w obliczu których czujemy się bezradni, kierując się dobrem swojej pociechy i całej rodziny warto poszukać wsparcia psychologa rodzinnego, a w sytuacjach zaognionych sporów, także pomocy mediatora.