Witamina D dla dzieci: ile, jaka i dlaczego?

Reklama

Pytań ze strony rodziców jest naprawdę sporo: jaka witamina D dla noworodka czy niemowlęcia, czy i jaka witamina D dla rocznego dziecka? Jaka dawka witaminy D dla 2-latka, 4-latka, a nawet 7-latka? Jak długo podawać witaminę D dziecku, czy nawet, w jakich owocach i warzywach można ją znaleźć. Również na etapie przygotowań do macierzyństwa pojawiają się pytania o witaminę D przed ciążą i w czasie jej trwania.

Przeczytaj nasz tekst, aby dowiedzieć się, czym jest witamina D, jaka dawka witaminy D dla dzieci jest odpowiednia w zależności od wieku, za co odpowiada oraz jakie są jej najlepsze źródła dla dzieci.

Witamina D, czyli co?

Witamina D, odkryta na początku XX wieku, to grupa związków rozpuszczalnych w tłuszczach. Nazwa witamina D to synonim ergokalcyferolu (witamina D2) występującego w roślinach i grzybach oraz cholekalcyferolu (witamina D3) znajdującego się w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz syntetyzowanego w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego.

Witamina słońca

Witamina D to prohormon (prekursor hormonu), potocznie nazywany witaminą słońca, ponieważ głównym źródłem dla organizm, pokrywającym ok. 80-90% dziennego zapotrzebowania na tę witaminę, jest jej synteza skórna pod wpływem promieniowania UVB (Ultraviolet B Radiation) o długości fali 295-315 nm.

Na efektywność syntezy skórnej witaminy D ma wpływ wiele czynników, między innymi: szerokość geograficzna, pora roku i dnia, czas ekspozycji na promieniowanie słoneczne, powierzchnia ciała poddana działaniu promieni słonecznych, stosowanie kremów z filtrami UVB, wiek, pigmentacja skóry czy stopień zanieczyszczenia powietrza lub zachmurzenia.

Jaka dawka witaminy D dla dzieci: noworodek i niemowlę

Noworodek bardzo często otrzymuje pierwszą dawkę witaminy D jeszcze w szpitalu — ponieważ aktualnie zaleca się, by wszystkie dzieci w wieku od 0-6 miesiąca życia, bez względu na sposób karmienia, otrzymywały jej suplementację. Podawanie witaminy D zaleca się także niemowlętom w wieku 6-12 miesięcy a jej dawkę uzależnia od ilości witaminy D przyjmowanej przez dziecko z pokarmem. Jeśli mowa o witaminie D dla noworodka, to skutki uboczne jej podawania stanowią przedmiot licznych pytań ze strony rodziców.

Grażyna Rowicka

Prof. Instytutu Matki i Dziecka, Specjalista pediatra w Zakładzie Żywienia (Zespół medyczno-żywieniowy), Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Witamina D jest zazwyczaj dobrze tolerowana przez dzieci, niemniej jednak, szczególnie po pierwszym jej podaniu, dobrze jest dziecko baczniej poobserwować. Każdy składnik zarówno leku, jak i suplementu może potencjalnie być powodem wystąpienia u dziecka reakcji niepożądanej. Ostatnio pojawia się również sporo pytań o witaminę D dla niemowląt bez oleju, ponieważ część rodziców obawia się, że zawarte w preparatach oleje (np. olej arachidowy) mogą wywołać reakcje alergiczne. Zanim jednak zaczniemy szukać witaminy D dla niemowląt bez oleju, co może być trudne, lepiej skonsultować się w tej kwestii z lekarzem, a przed zakupem preparatu witaminy D zapytać o jego skład farmaceutę.

Większość leków lub suplementów dostępnych w aptekach to witamina D3 zawieszona w oleju lnianym, słonecznikowym, ew. z krokosza barwierskiego. Witamina D dla noworodka czy niemowlęcia najlepiej sprawdza się w postaci kropli, aerozolu lub kapsułek twist off, które wystarczy „odkręcić” i podać ich zawartość prosto do buzi dziecka lub zmieszać ją z niewielką ilością np. mleka mamy/mieszanki i podać na łyżeczce.

Jaka witamina D dla rocznego dziecka, czy suplementacja jest niezbędna?

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami u dzieci w wieku 1- 10 lat, przy spełnieniu wszystkich warunków niezbędnych do efektywnej syntezy skórnej, suplementacja witaminy D nie jest konieczna, choć wciąż zalecana i uważana za bezpieczną. Natomiast jeśli powyższe warunki nie są spełnione, to zaleca się podawanie dzieciom w tym wieku witaminy D przez cały rok. Jej dawkę uzależnia się od masy ciała dziecka i  podaży witaminy D w diecie.

Witamina D dla rocznego dziecka może mieć postać nie tylko kropli czy aerozolu, ale również rozpuszczalnych w wodzie saszetek.

Jaka dawka wit D dla dzieci najmłodszych (do 1. roku życia)? 

Niemowlętom do 6. miesiąca życia zaleca się 400 IU witaminy D (dawka codzienna), a po 6. miesiącu — 400 do 600 IU, jednak dawkowanie powinno być skonsultowane z lekarzem, który dobierając suplementację, uwzględni sposób żywienia indywidualne potrzeby maluszka. Co po roczku: jaka dawka witaminy D dla dzieci w wieku 2–10 lat?

Rodzice często pytają, jaka dawka witaminy D dla dzieci w wieku od 2 do 10 lat będzie najbardziej odpowiednia. I trudno się dziwić – z jednej strony chcemy zadbać o odporność i prawidłowy rozwój naszych dzieci, z drugiej – boimy się przedawkowania.

Poniżej przedstawiamy rzetelne informacje na temat dawkowania wit. D3 dla dzieci 2-10 lat.

Witamina D dla 2-latka: jaka dawka będzie bezpieczna i skuteczna?

Jeśli zastanawiasz się, jaka dawka witaminy D dla 2-latka jest aktualnie rekomendowana, to zgodnie z aktualnymi wytycznymi ekspertów, dzieci w tym wieku powinny otrzymywać od 600 do 1000 IU witaminy D dziennie. Zakres ten obowiązuje w sytuacji ograniczonej ekspozycji na słońce, czyli wtedy, gdy dziecko nie przebywa codziennie przez co najmniej 15 minut na świeżym powietrzu z odkrytymi kończynami. Witamina D dla 2 latka: jaka dawka będzie optymalna zimą? 

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Najczęściej lekarze zalecają wtedy górną granicę normy, czyli 1000 IU dziennie. Gdy zastanawiamy się, jaka dawka witaminy D dla 2-latka jest najbardziej zalecana, warto pamiętać, że suplementacja ,,witaminy słońca” powinna być ustalana dla malucha indywidualnie, w konsultacji z lekarzem, który uwzględni m.in. sposób żywianie i tryb życia malucha.

Jaka dawka witaminy D3 jest optymalna dla 3-latka?

Kiedy maluch kończy trzy lata, pojawia się kolejne pytanie: jaka dawka witaminy D3 dla 3 latka będzie właściwa? W przypadku trzylatków zwykle rekomenduje się od 600 do 1000 IU dziennie, chyba że dziecko często przebywa na słońcu (z odsłoniętymi ramionami) i ma dietę bogatą w naturalne źródła witaminy D.

Jaka dawka witaminy D3 dla 3-latka — znasz już rekomendacje, jednak nie zmienia to faktu, że to temat, który warto omówić z lekarzem. Dzieci w tym wieku rosną bardzo intensywnie, dlatego dobrze dobrana suplementacja wpływa korzystnie na rozwój kości i układu odpornościowego.

Witamina D dla 4-latka: jaka dawka jest zalecana?

Rodzice przedszkolaków pytają często: witamina D dla 4 latka, jaka dawka, czy coś się zmienia w kwestii suplementacji? Rekomendacje pozostają takie same jak w poprzednich grupach wiekowych – 600–1000 IU dziennie. Różnica może polegać na tym, że czteroletnie dzieci bywają bardziej aktywne fizycznie, co wpływa na ich zapotrzebowanie kaloryczne i żywieniowe.

Gdy zastanawiamy się, jaka dawka witaminy D dla 4-latka, warto też zwrócić uwagę, że dawka może się zmieniać sezonowo. Jesienią i zimą – kiedy ilość słońca jest ograniczona – pediatrzy coraz częściej sugerują pełną dawkę profilaktyczną.

To ważne, zwłaszcza jeśli dziecko nie jada ryb, nabiału czy jajek – wtedy zagadnienie ,,jaja dawka witaminy D dla 4 latka” może wymagać korekty w porozumieniu z pediatrą.

Ile witaminy D dla 7-latka czy 10-latka?

Kiedy dziecko wkracza w wiek szkolny, pytanie ile wit D dla 7 latka pojawia się szczególnie często podczas wizyt kontrolnych u lekarza. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami, również w tej grupie wiekowej obowiązuje zakres 600–1000 IU dziennie. Jednak to, ile wit D dla 7-latka czy 10-latka rzeczywiście będzie potrzebne, zależy od jego codziennej rutyny – w tym poziomu aktywności fizycznej i czasu spędzanego na zewnątrz (poziom nasłonecznienia, pora roku).

Rodzice powinni pamiętać, że pytanie: ,,ile witaminy D dla 7-latka” to nie tylko kwestia liczby jednostek, ale też systematyczności.

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

W okresie ograniczonego nasłonecznienia (jesień-zima) codzienne podawanie witaminy D może korzystnie wpływać na prawidłową pracę układu nerwowego, odpornościowego, czy rozwój kości, dlatego warto regularnie pytać specjalistę, ile witaminy D dla 7-latka będzie najbardziej odpowiednie w danym sezonie.

Witamina D dla dzieci starszych (11-18lat): co warto wiedzieć?

U dzieci powyżej 10. roku życia obowiązują zalecenia identyczne jak dla osób dorosłych – rekomendowana dawka to 800–2000 IU witaminy D dziennie, w zależności od masy ciała, trybu życia oraz poziomu nasłonecznienia. U młodzieży, która większość dnia spędza w szkole lub przed ekranem, suplementacja bywa szczególnie istotna – zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym. Warto regularnie kontrolować poziom 25(OH)D we krwi i dostosować dawkowanie do indywidualnych potrzeb dziecka, najlepiej po konsultacji z lekarzem pediatrą lub lekarzem rodzinnym.

Witamina D dla dzieci: jaka najlepsza, przedawkowanie.

Podobnie jak w przypadku innych witamin czy mikroelementów, najlepiej czerpać witaminę D z naturalnych źródeł, czyli syntezy skórnej oraz pokarmów ją zawierających. Rodzicom pytającym o to,  jaka jest najlepsza witamina D dla dzieci, najczęściej jednak chodzi o jej suplementację.

Grażyna Rowicka

Prof. Instytutu Matki i Dziecka, Specjalista pediatra w Zakładzie Żywienia (Zespół medyczno-żywieniowy), Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Ważne jest, by przed profilaktycznym zastosowaniem u dziecka witaminy D skorzystać z porady lekarza, który zdecyduje, czy suplementacja witaminy D jest zasadna, a jeśli tak, to pomoże ustalić odpowiednią dla dziecka dawkę, przy uwzględnieniu jego wieku, masy ciała, sposobu żywienia a także pory roku i trybu życia. Ponadto określi, jak długo należy dziecku witaminę D podawać. Wybór konkretnego preparatu to również kwestia, którą należy ustalić z lekarzem  — nawet jeśli nie będzie to lek na receptę. Lepiej wybierać preparaty będące lekiem, a nie suplementem, natomiast ich cena nie powinna być ważniejszym kryterium wyboru niż jakość i bezpieczny skład.

Nie udowodniono, by możliwe było przedawkowanie witaminy D zarówno podczas korzystania z kąpieli słonecznych, jak i spożywania produktów bogatych w tę witaminę. Niemniej jednak nieodpowiednie stosowanie preparatów zawierających witaminę D (leków/suplementów) prowadzące do jej przedawkowania może być dla organizmu szkodliwe. Nie należy więc kupować tego rodzaju preparatów na własną rękę, nawet jeśli ich  cena wydaje się atrakcyjna, a przede wszystkim nie należy ich podawać  dzieciom bez konsultacji z lekarzem.

Witamina D: rano czy wieczorem?

Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego należy ją podawać podczas posiłku, w którego skład wchodzą tłuszcze — ułatwi to jej wchłanianie z przewodu pokarmowego. Rodzice często pytają o najkorzystniejszą porę dnia podawania tej witaminy. Nie ma znaczenia, czy witamina D będzie podawana rano, czy wieczorem. Ważna jest natomiast jej regularna suplementacja (stała pora również nie ma znaczenia, biorąc pod uwagę metabolizm tej witaminy).

Podsumowanie: jaka dawka wit D dla dzieci?

Skoro wiemy już, jak działa witamina D, za co odpowiada w organizmie dziecka i jakie są jej najlepsze źródła, wykorzystajmy te informacje, i zapewnijmy naszym dzieciom bezpieczne przebywanie na słońcu (pamiętajmy o stosowaniu nakryć głowy oraz kremach z filtrami UVA/UVB) i właściwe odżywianie.

Pamiętaj, że niezależnie od tego, czy zastanawiasz się, jaka dawka wit. D dla 2-latka, jaka dawka witaminy D3 dla 3-latka, 4-latka jaka dawka, czy ile wit D podać dla 7-latka, najlepiej skonsultować się ze specjalistą.

Systematyczne uzupełnianie witaminy D, zgodnie z aktualnymi zaleceniami i pod kontrolą lekarza, stanowi istotny element profilaktyki zdrowotnej dzieci na każdym etapie rozwoju.


Artykuł zaktualizowany 12.05.2025

Źródła:

  1. Weker H. i wsp. Nutrition of infants and young children in Poland — Pitnuts 2016. Dev. Period. Med. 2017; 21(1): 13-28.
  2. Gil A. i wsp. Vitamin D: Classic and Novel Actions. Ann. Nutr. Metab. 2018;72:87–95.
  3. Di Rosa M. I wsp. Vitamin D3: a helpful immuno-modulator. Immunology 2011;134:123-139.
  4. DeLuca HF. Overview of general physiologic features and functions of vitamin D. Am. J. Clin. Nutr. 2004; 80 (supl. 6): 1689–1696. 
  5. Płudowski P. i wsp. Vitamin D status in Poland. Pol. Arch. Med. Wew. 2016, 9;126(7-8):530-9.
  6. Rusińska A. i wsp. Zasady suplementacji i leczenia witaminą D – nowelizacja 2018 r.  Postępy Neonatologii 2018;24(1).
  7. Normy żywienia dla populacji Polski. Red. Jarosz M. Wyd. Instytut Żywności i Żywienia 2017 r.

Konsultacja medyczna

Grażyna Rowicka

Prof. Instytutu Matki i Dziecka, Specjalista pediatra w Zakładzie Żywienia (Zespół medyczno-żywieniowy), Instytut Matki i Dziecka

Konsultacja medyczna

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję