Test OGTT – czym jest doustny test obciążenia glukozą?

Dostałaś skierowanie od lekarza na test OGTT, ale nie do końca wiesz co Cię czeka? Albo nie rozumiesz, czemu ma służyć to badanie? A może jesteś już po teście OGTT, masz wyniki przed sobą i zastanawiasz się co dalej? 

Ten wpis ma na celu, rozwiać Twoje wątpliwości i dostarczyć Ci odpowiedzi na większość pytań dotyczących badania OGTT. Podobno „nie taki diabeł straszny, jak go malują”. Warto więc stawić czoła temu „diabłu”, czyli w tym przypadku glukozie.

Test OGTT: co to za badanie?

OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test) czyli inaczej doustny test obciążenia glukozą wykonuje się u osób z podejrzeniem cukrzycy typu 2, cukrzycy ciążowej oraz u tych osób, u których istnieje ryzyko zachorowania na cukrzycę, związane z występowaniem choroby w najbliższej rodzinie.

Jeśli interesujesz się tym tematem, to z pewnością jesteś w którejś z tych grup. Tylko spokojnie, jeśli zostałaś skierowana na to badanie, to wcale nie musi oznaczać, że masz cukrzycę! Co więcej, właśnie dzięki temu badaniu skontrolujesz, czy poziom Twojego cukru jest w normie i czy nie musisz się niepokoić. A nawet jeśli badanie nie będzie w granicach normy, to dowiesz się, co zrobić, aby było lepiej.

Test OGTT: przygotowanie

Do testu OGTT nie musisz się szczególnie przygotowywać. Podstawowe warunki, jakie należy spełnić to:

• Nie zmieniaj swojej diety, czy trybu życia tuż przed testem! Jeśli prowadzisz siedzący tryb życia, a nagle przed badaniem zaczniesz się intensywnie ruszać lub zdrowiej jeść, to może doprowadzić to do fałszywej lub opóźnionej diagnozy, a co za tym idzie nieprawidłowego leczenia. Testu OGTT czy lekarza nie oszukasz, oszukasz tylko i wyłącznie siebie;
• Dzień przed testem wypocznij, wyśpij się, unikaj sytuacji stresowych;
• W dniu testu bądź na czczo (przed testem nie jedz przez minimum 8 godzin, pij tylko wodę);
• Bezpośrednio przed badaniem nie przyjmuj leków podnoszących poziom cukru we krwi, które przyjmujesz na stałe (np. glikokotykosteroidów, beta-blokerów, leków moczopędnych, L-tyroksyny).

W przypadku, gdy już masz nietolerancję glukozy tj. stan przedcukrzycowy i przyjmujesz metforminę, to na co najmniej tydzień przed badaniem OGTT musisz ją odstawić. Jeśli przyjmujesz dużo leków i nie wiesz czy możesz je wziąć w dniu badania to przed testem OGTT spytaj o to swojego lekarza kierującego Cię na to badanie.

Na czym polega badanie OGTT?

W skrócie, badanie OGTT polega na pobraniu krwi z żyły na czczo, a następnie wypiciu glukozy (obciążenie 75 g glukozy) i kolejne pobrania krwi w 60 i 120 minucie od wypicia glukozy. Glukozę potrzebną do badania, dostaniesz w miejscu pobrania lub będziesz musiała kupić ją sama w aptece. Przed badaniem OGTT upewnij się, czy w Twoim punkcie pobrań glukoza jest dostępna.

Wyróżnia się dwa rodzaje testu OGTT:

Test OGTT dwupunktowy

Zgodnie z nazwą, polega na pobraniu krwi na czczo, przed podaniem glukozy, a następnie w 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy.

Test OGTT trzypunktowy

Wykonywany u kobiet w ciąży, w którym pobiera się najpierw krew na czczo, później drugi raz w godzinę po wypiciu glukozy i trzeci raz po 2 godzinach od spożycia glukozy. Ważne, abyś wypiła podaną glukozę jak najszybciej, w czasie nie dłuższym niż 5 minut.

Musisz być przygotowana na to, że glukoza to nie „napój bogów” i raczej na pewno nie będzie Ci ona smakować. Poczujesz się tak, jakbyś piła tzw. ulepek, czyli lepką substancję utworzoną z cukru i wody. Po wypiciu glukozy, usiądź spokojnie pod gabinetem punktu pobrań i nie opuszczaj placówki aż do momentu ukończenia testu OGTT! To bardzo ważne, aby badanie zostało wykonane w spoczynku. Jeśli w trakcie badania zaczniesz się ruszać lub wybierzesz na spacer po szpitalu, to badanie trzeba będzie powtórzyć, bo wynik nie będzie wiarygodny.

Test OGTT (test obciążenia glukozą): normy

Dla kobiet niebędących w ciąży oraz mężczyzn normy wynoszą:

• prawidłowa glukoza na czczo powinna wynosić od 70-99mg/dl;
• nieprawidłowa glukoza na czczo to od 100-125mg/dl;
• nieprawidłowa tolerancja glukozy występuje, jeśli w 2 godziny po wypiciu glukozy, glukoza wynosi 140-199 mg/dl;
• masz powody do niepokoju, jeśli w 2 godziny po obciążeniu 75 g glukozy, Twój wynik wyniesie równo lub więcej niż 200 mg/dl, wówczas rozpoznawana jest już cukrzyca. Koniecznie udaj się wtedy jak najszybciej do lekarza! Długo utrzymujący się tak wysoki poziom cukru we krwi jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i może prowadzić do wielu bardzo poważnych w skutkach powikłań cukrzycowych;
• jeśli masz glukozę na czczo powyżej 99 mg/dl to najwyższa pora, aby zacząć dbać o własne zdrowie. To tzw. ostatni dzwonek (określany mianem stanu przedcukrzycowego) przed cukrzycą, która stoi tuż za rogiem i bacznie przygląda się Twoim poczynaniom. Teraz to w głównej mierze od Ciebie zależy, czy rozwinie się u Ciebie cukrzyca i kiedy to nastąpi.

Zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna oraz zrzucenie zbędnych kilogramów to krok milowy do tego, aby w porę zapobiec rozwojowi cukrzycy.

Badanie OGTT w ciąży

Test OGTT w ciąży wykonywany jest przy obciążeniu 75g glukozy, pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży, wyłącznie u kobiet, u których wcześniejsze testy glukozy były prawidłowe. Test OGTT trzeba wykonać jak najszybciej, jeśli przed 24 tygodniem ciąży wynik poziomu glukozy był nieprawidłowy.

Normy testu OGTT u kobiet w ciąży to:

• prawidłowa glukoza na czczo powinna wynosić poniżej 92 mg/dl;
• w godzinę po wypiciu glukozy poniżej 180 mg/dl;
• po 2 godzinach poniżej 153mg/dl.

Jeśli choć jeden z tych poziomów jest u Ciebie przekroczony i jesteś w ciąży, to oznacza, że masz cukrzycę ciążową i musisz udać się do diabetologa, czyli lekarza, który zajmuje się leczeniem cukrzycy.

Cukrzyca ciążowa: czym jest i jak się ją leczy?

Leczenie cukrzycy ciążowej polega głównie na samokontroli glukozy za pomocą glukometru i stosowaniu odpowiedniej diety z ograniczeniem jedzenia produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Jeśli dieta nie przynosi oczekiwanych efektów wprowadza się insulinoterapię.

Jeśli kobieta, u której wystąpiła cukrzyca ciążowa w pierwszej ciąży, będzie w kolejnej ciąży, to niezbędne jest niezwłoczne wykonanie testu OGTT przy obciążeniu 75g glukozy, od razu po potwierdzeniu następnej ciąży. Jeśli miałaś cukrzycę ciążową w pierwszej ciąży, to niestety istnieje duże ryzyko, że w drugiej i kolejnej ciąży będzie Ci ona również towarzyszyć. 

Wykonywanie badań a diagnostyka 

Jak widać badanie OGTT pełni bardzo ważną funkcję w celu rozpoznawania zaburzeń przemiany węglowodanów. Wykonane prawidłowo i w porę, pozwala trafnie postawić diagnozę i wprowadzić odpowiednie leczenie.  Mamy nadzieję, że ten tekst wyjaśnił Ci, co to jest test OGTT, w jakim celu się go wykonuje, a co najważniejsze – teraz już wiesz jak się do niego przygotować.