Sezonowe infekcje u dzieci

Gdy nadchodzi okres jesienny i zimowy, wielu rodziców zadaje sobie pytanie, czy znowu, jak co roku o tej porze, ich pociechy będą chorować. Czy choroba każdej jesieni to u dziecka norma? Z czego bierze się słaba odporność w okresie jesiennym i jak można ją wzmocnić? Co powoduje infekcje dróg oddechowych u dzieci zimą? Dowiedz się, jak ustrzec swoją pociechę przed typowymi dla jesieni i zimy zachorowaniami.

Cztery pory roku – cztery inne sezony pogodowe, a jednocześnie różne okresy pod względem infekcji, jakie mogą się pojawiać u dzieci. Jesień i zima to nowe – odmienne niż latem – wyzwania dla rodziców. Wielu z nich martwi się, że dzieci znowu będą wciąż zapadać na sezonowe infekcje dróg oddechowych. Czy okres jesienny i zimowy musi wiązać się z takimi chorobami?

Choroba a okres jesienny i zimowy

Niestety, jesienna i zimowa pogoda bywa kapryśna i zmienna. Duże różnice temperatur powodują, że łatwiej o wyziębienie naszego organizmu. Okres jesienny to większa wilgotność powietrza, dużo deszczowych dni, a dodatkowo coraz krótszy dzień. Coraz częściej, taka pogoda utrzymuje się również zimą, przeplatana krótkimi epizodami mrozu i śniegu, do których tym trudniej się organizmowi przyzwyczaić.

Słaba odporność w okresie jesiennym i zimowym

Dzieci przebywają w żłobkach, przedszkolach czy szkołach, a więc zamkniętych pomieszczeniach, które są często nieodpowiednio, bo zbyt rzadko wietrzone. Powietrze w takich pomieszczeniach może być zbyt suche, co nie jest dobre dla błon śluzowych układu oddechowego. Nadmierne wysychanie, w takich warunkach, upośledza ich prawidłowe funkcje, jednocześnie powodując większą podatność na infekcje. Poza tym dzieci, szczególnie te najmłodsze, nie zawsze są odpowiednio ubrane do warunków atmosferycznych – rodzice często ubierają je za ciepło.

Skąd się biorą infekcje dróg oddechowych dzieci jesienią i zimą?

Najczęstszą przyczyną występujących w tym okresie infekcji są wirusy, którym takie warunki – a szczególnie niskie temperatury – sprzyjają, bo dzięki nim stają się bardziej aktywne. Oprócz wirusów także bakterie mogą być jesienią i zimą przyczyną infekcji dróg oddechowych, choć rzadko jako pierwotna ich przyczyna. Częściej są powikłaniem wcześniejszej infekcji wirusowej.

Przeziębienie: choroba każdej jesieni i zimy

Stwierdzane często przeziębienie to chyba najbardziej popularna infekcja wirusowa. Powodują ją najczęściej rinowirusy, ale także adenowirusy, czy koronawirusy – z tego typu wirusów wywodzi się również ten odpowiadający za zakażenie SARS-Cov2/. Dziecko przeziębione to dziecko, u którego pojawił się kaszel, katar, kichanie, może być podwyższona temperatura, gorsze samopoczucie – jest bardziej marudne, nie ma apetytu. Większość takich infekcji to łagodne, samoograniczające się zakażenia dróg oddechowych, poddające się leczeniu nawet domowymi sposobami.

Grypa: dlaczego nie można jej lekceważyć?

Groźniejsza infekcja wirusowa okresu jesiennego to grypa. Tu symptomy mogą być zdecydowanie bardziej nasilone i poważniejsze niż przy zwykłym przeziębieniu. Wysoka gorączka, duże objawy ogólne jak ból mięśni, stawów oraz możliwość powikłań – szczególnie sercowych (zapalenie mięśnia sercowego) i płucnych (grypowe zapalenie płuc). Świadomość, że wirus grypy nie zawsze reaguje na podawane leki,  powinny być wskazaniem dla rodziców, by oszczędzić swoim pociechom takich stanów. Po prostu trzeba je zaszczepić przeciwko grypie.

Obecnie dostępna jest szczepionka donosowa (podawaną na śluzówki nosa), więc argument o strachu przed ukłuciem upada. Szczepionka przeciwko wirusowi grypy to szczepionka sezonowa – przygotowywana na dany sezon – powtarzamy ją co rok w tym okresie.

COVID-19: nowa choroba sezonowa

Ostatni czas to także infekcje wywołane przez szczególny rodzaj koronawirusa – SARS-Cov-2, który atakuje także dzieci. Niestety jest coraz bardziej agresywny i nie oszczędza nawet tych najmłodszych. W najbliższym czasie będzie możliwość szczepień także dla dzieci od 5. roku życia, te starsze już są szczepione. Nie wolno zmarnować takiej szansy na uniknięcie ciężkiego przebiegu zakażenia u naszego dziecka – leków przyczynowych w tym rodzaju zakażenia, niestety, nie mamy.

Bakterie a infekcje dróg oddechowych u dzieci

Bakterie najczęściej atakują drogi oddechowe jako powikłanie wcześniejszej infekcji wirusowej. Do bakterii tego typu należą:

• pneumokoki (Streptococcus pneumoniae),
• pałeczka krztuśca (Bordetella pertussis),
• pałeczka hemofilna (Hemophilus infuenzae),
•  mykoplazma (Mycoplasma pneumoniae).

Profilaktyka infekcji dróg oddechowych u dzieci 

Taka profilaktyka zaczyna się bardzo wcześnie – realizacja programu szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych to bardzo duże wzmocnienie układu odpornościowego dziecka. Także karmienie piersią to naturalna profilaktyka infekcji. Niezwykle ważny element profilaktyki to prawidłowe odżywianie, ruch i aktywność fizyczna na świeżym powietrzu. W okresie jesiennym w naszych warunkach odczuwamy szczególnie brak słońca, co skutkuje niedoborem witaminy D. Konieczna jest jej suplementacja nie tylko u niemowląt – także u starszych dzieci.

Ważna jakość i wilgotność powietrza

Z powodu znacznie krótszych dni dzieci przebywają więcej w pomieszczeniach zamkniętych. Niestety, jakość powietrza często nie jest w nich doskonała i stanowi czynnik sprzyjający rozwojowi infekcji.

Jeśli zła jakość powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko, spowoduje nadmierne wysuszenie śluzówki – jej prawidłowe działanie zostaje zaburzone i łatwiej rozwija się infekcja. Palenie papierosów, a więc dym tytoniowy w zamkniętych, źle wietrzonych pomieszczeniach, to także istotny czynnik upośledzający funkcję błony śluzowej dróg oddechowych i sprzyjający rozwojowi infekcji dróg oddechowych.

Rola codziennej higieny w zapobieganiu infekcji

Z pewnością każdy rodzic chciałby, by jego dziecko nie chorowało w tym okresie lub chorowało łagodnie. Jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie powyższe zalecenia i wprowadzimy je w życie, a przynajmniej będziemy się starać je wypełniać, to odporność naszych dzieci będzie zdecydowanie większa. Na koniec jeszcze jedno przypomnienie – częste mycie rąk to też sposób hamowania infekcji. Wiele z niech rozprzestrzenia się drogą kropelkową, więc codzienna higiena jest bardzo potrzebna. Wyrabianie tego nawyku u naszego dziecka powinniśmy rozpocząć jak najwcześniej.