Poród naturalny a cesarskie cięcie

Ciąża i przygotowania do porodu to dla ciężarnych czas podejmowania wielu decyzji. Wybierasz, kto będzie piastował opiekę nad tobą w ciąży, kim będzie osoba towarzysząca do porodu, w którym szpitalu będziesz rodzić. Decydujesz czy zgadzasz się na poszczególne procedury i badania oraz jakim szczepieniom będzie poddane twoje maleństwo.

To może sprawić, że poczujesz się przytłoczona koniecznością wyboru w tak wielu różnych dziedzinach okołoporodowych. Szukasz więc fachowej wiedzy, by podejmować najwłaściwsze decyzje. Także te dotyczące samego porodu.

Cesarskie cięcie czy poród naturalny? Pierwsze wątpliwości

Być może w którymś momencie ciąży będziesz również porównywać poród naturalny a cięcie cesarskie (potocznie tzw. “cesarkę”) i analizować ich zalety i wady. Prawdopodobnie będziesz się zastanawiać, która droga porodu jest w twoim przypadku wskazana i niesie mniejsze ryzyko komplikacji i mniejszy ból? Co jest gorsze poród naturalny czy cesarka? Czy to poród naturalny jest bardziej bezpieczny dla rodzącego się dziecka, czy to rozwiązanie cięciem cesarskim daje gwarancję jego niepowikłanej drogi na świat?

Jeżeli szukasz wyjaśnienia ważnych aspektów związanych z cesarskim cięciem, czy porodem naturalnym i analizujesz czym się wyróżnia każda z tych dróg porodu, przeczytaj artykuł. Dowiesz się, jakie są wady i zalety każdego rozwiązania oraz poznasz niektóre wskazania do cięcia cesarskiego. Zastanowimy się też, dlaczego niejedna ciężarna, podobnie jak ty zastanawia się, co jest gorsze – poród naturalny, czy cesarka.

Poród naturalny a cesarka: z czym się wiąże poród drogami natury?

Zacznijmy od tego, że słuszność wyboru jednego z tych rozwiązań – czy cesarskiego cięcia, czy porodu naturalnego – w każdym przypadku uzasadnione powinno być względami medycznymi. Decyzja o drodze porodu zależy od indywidualnej sytuacji zdrowotnej ciężarnej i przebiegu ciąży.

Poród naturalny ma pierwszeństwo u zdrowych ciężarnych, z prawidłowo przebiegającą ciążą i bez wskazań do cięcia cesarskiego. Lekarz weryfikuje, opierając się na aktualnych rekomendacjach, czy u danej pacjentki występują wskazania medyczne kwalifikujące ją do cięcia cesarskiego. Jeżeli takie w ciąży nie występują, a później również poród utrzymuje niski poziom ryzyka, nie ma uzasadnienia by ingerować w naturalny proces porodu.

Poród naturalny opiera się na fizjologicznych mechanizmach. Choć odbywa się ze wsparciem profesjonalistów, prawidłowo przebiegający nie wymaga stosowania interwencji medycznych. Określenie „poród naturalny” obrazuje, że zarówno kobieta jak i jej rodzące się dziecko są naturalnie stworzeni do odbycia drogi porodu, za sprawą budowy ciała i fizjologicznych procesów.

Poród naturalny a cesarka: czyli parę słów o cięciu cesarskim

Cięcie cesarskie niewątpliwie poprawiło oblicze położnictwa. Daje szanse przyjścia na świat dzieciom, których urodzenie drogą naturalną byłoby niemożliwe lub niebezpieczne dla nich lub rodzących mam. Dostępność cięcia cesarskiego podnosi bezpieczeństwo rodzących. Dobrodziejstwo z możliwości przeprowadzenia cesarki, w sytuacjach gdy poród drogami natury dla matki czy rodzącego się dziecka nie jest optymalnym rozwiązaniem, jest niepodważalne.

Obecnie jest niezwykle często wykonywaną operacją. Lekarze ją wykonujący są doskonale szkoleni i przygotowani do jej przeprowadzania. Ale, pamiętajmy, że mimo wszystko jest to rozwiązanie operacyjne i nie należy bagatelizować zagrożeń, które się z nim wiążą.

Cesarka czy poród naturalny:  korzyści z porodu drogami natury dla kobiety

Przy zagadnieniu: poród naturalny a cesarka, zasadnym wydaje się wskazanie korzyści, jakie niesie za sobą poród drogami natury dla kobiety. Należą do nich między innymi:

• Mniejsze dolegliwości bólowe po porodzie niż po cesarce;
• Szybki powrót do formy po porodzie (to niewątpliwie wielkie korzyści w okolicznościach, kiedy mama ma przy sobie noworodka i potrzebuje sprawnie funkcjonować, by móc go pielęgnować);
• Krótsza hospitalizacja (po porodzie siłami natury to zazwyczaj jeden dzień krócej w szpitalu niż po cięciu cesarskim);
• Brak rany pooperacyjnej (czyli zmniejszone ryzyko komplikacji związane na przykład z nieprawidłowym obkurczaniem mięśnia macicy, zakażeniem lub powikłanym gojeniem rany);
• Mniejsze ryzyko krwotoku;
• Częściej po porodzie naturalnym, niż po cesarce – zapewniony jest niezakłócony dwugodzinny kontakt mamy z noworodkiem „skóra do skóry” bezpośrednio po porodzie;
• Łatwiej o nieprzerwany kontakt z bliską kobiecie osobą towarzyszącą;
• Częściej również pomyślna laktacja.

Cesarka czy poród naturalny: korzyści dla dziecka rodzącego się drogami natury

Znamy już pozytywne dla kobiety aspekty porodu naturalnego. Jednak również dla dziecka jest to szereg korzyści, a wśród nich  m.in:

• Zmniejszone ryzyko powikłań oddechowych niż w przypadku cesarki. Pokonując drogę przez kanał rodny maluch wykonuje ciężką pracę. Ale ta trudna droga daje korzyści. Skurcze macicy i przeciskanie się przez ciasne przestrzenie kanału rodnego powodują ucisk na jego klatkę piersiową, co wspomaga uwolnienie się z zalegających w jego płucach wód owodniowych.
• Ta droga porodu zapewnia stymulację sensoryczną i wspiera układ neurologiczny rodzącego się dziecka. Chociaż przedostawanie się przez kanał rodny wydawać się może obciążające dla takiego delikatnego maleństwa, ucisk na główkę to stymulacja, która rodzącemu się dziecku jest po prostu potrzebna, ma znaczenie dla rozwoju zmysłów i prawidłowego napięcia mięśniowego;
• „Pozytywny”stres” podczas skurczy porodowych. Warto pamiętać, że niewygoda wynikająca ze skurczy macicy, która była do tej pory dla niego komfortowym domem, to dla maleństwa sygnał i ostrzeżenie, że nadchodzą zmiany. Jego wyjście na świat i zderzenie się olbrzymią dla niego rewolucją nie nadchodzi nagle i gwałtownie tylko stopniowo;
• Późne odpępnienie, które między innymi zmniejsza ryzyko anemii u noworodka;
• Niezakłócona bliskość z mamą bezpośrednio po porodzie i dobrodziejstwa z niego wynikające.

Kangurowanie ułatwia również budowanie więzi. Czy te elementy mogą zaistnieć również przy porodzie drogą cięcia cesarskiego? Tak, jednak jak już wspominaliśmy, zapewnienie warunków do tego jest najłatwiejsze przy porodzie naturalnym, dlatego rzadziej w pełni realizowane przy cięciu cesarskim.

Cesarka czy poród naturalny: wady porodu drogami natury

• Ból podczas porodu. Ma charakter skurczowy, silny – umieszczany przez rodzące wysoko w skali bólu. Zdecydowanie złagodzić go można dopiero na odpowiednim etapie postępu porodu. Oznacza to, że rodząca musi zazwyczaj odczekać kilka godzin, zanim znieczulenie będzie można zastosować. Do tego momentu, dostępne są dla rodzącej niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu. Zastosowanie ich daje ulgę, jednak nie znosi bólu całkowicie;
• Poród naturalny trwa zazwyczaj wiele godzin a cesarka zaledwie jedną godzinę;
• Nieprzewidywalność. Nie można dokładnie przewidzieć kiedy dziecko da sygnał, że jest gotowe by przyjść na świat i kiedy kobieta zacznie rodzić. Porodu naturalnego precyzyjnie zaplanować nie możemy. Data określona jako „termin porodu”  jest orientacyjna. Tylko niewielki procent kobiet spontanicznie rodzi w tym określonym dniu. Trudno również przewidzieć ile czasu poród będzie trwał. Ta niepewność i nieprzewidywalność może stanowić dyskomfort a nawet lęk dla współczesnych par. Przyzwyczailiśmy się, że obecnie tak wiele możemy przewidzieć, zaplanować, kontrolować, jednak naturalne procesy związane z porodem się temu nie poddają i wymagają niezwykłej cierpliwości.
• Obawy natury fizjologicznej i estetycznej. Niekiedy kobiety martwią się, ponieważ poród naturalny, zwłaszcza czas parcia czasami wiąże się z krępującymi odruchami fizjologicznymi. Wyobrażenia są często niepotrzebnie wyolbrzymione. Jeżeli również się tym martwisz, porozmawiaj z położną, uspokoi cię.
• Możliwość wystąpienia powikłań. Poród drogami natury może przebiegać nieprawidłowo i wymagać interwencji, dlatego przebiega w obecności profesjonalnej kadry i jest monitorowany np. KTG. Może wystąpić konieczność nacięcia krocza lub pęknięcie krocza czy szyjki macicy. Nieprawidłowy przebieg porodu naturalnego może wymagać zakończenia zabiegowego czy nawet wykonania cięcia cesarskiego. Niektóre powikłania mogą być związane z nieprawidłowym postępem porodu, zaburzonym obkurczaniem się i nadmiernym krwawieniem z mięśnia macicy, niewłaściwym oddzielaniem się łożyska lub powstać w wyniku zastosowanego znieczulenia zewnątrzoponowego przy porodzie.

Cięcie cesarskie czy poród naturalny: wybrane wskazania do cięcia cesarskiego

Operacja cesarskiego cięcia może być przeprowadzona planowo, jeżeli wskazania zanotowano podczas wizyt w ciąży. Są to m.in: 

• nieprawidłowe ułożenie maleństwa w macicy;
• łożysko przodujące;
• wady anatomiczne miednicy;
• zbyt duży płód w stosunku do miednicy mamy;
• niektóre wady rozwojowe płodu;
• w przypadku ciąż z większą ilością płodów niż dwa;
• a także w niektórych przypadkach: ograniczenia wzrostu wewnątrzmacicznego płodu, często w przypadku ciąży bliźniaczej, u mam po cięciu cesarskim w poprzedniej ciąży;
• wskazania poza-położnicze wynikające ze stanu zdrowia mamy np. kardiologiczne, neurologiczne, ortopedyczne, onkologiczne, okulistyczne, psychiatryczne.

Cięcie cesarskie może być również wykonane w trybie nieplanowym. Powodem może być na przykład: 

• niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu;
• brak postępu porodu;
• nieprawidłowe wstawianie się główki płodu;
• łożysko przedwcześnie oddzielające się;
• infekcja wewnątrzmaciczna;
• krwotok;
• inne zagrożenie życia lub zdrowia mamy np. rzucawka.

Cięcie cesarskie czy poród naturalny: zalety cesarki

Dla pełnego przedstawienia tematu – cesarka a poród naturalny, przejdziemy teraz do zalet jakie wymienia się w przypadku wykonania cesarskiego cięcia:

• Najważniejsze i najcenniejsze – cięcie cesarskie daje możliwość przyjścia na świat dzieciom mam, u których poród silami natury nie mógłby się odbyć lub byłby dla maleństwa czy rodzącej niebezpieczny;
• Zaplanowane cięcie cesarskie zmniejsza uczucie niepewności, kiedy nastąpi rozwiązanie. Zmniejsza niepokój związany z oczekiwaniem;
• Trwa niedługo – cesarka zajmuje około 1 godziny a poród naturalny nawet kilkanaście;
• Jest niebolesne – w trakcie operacji kobieta nie czuje bólu;
• Pozwala uniknąć urazów porodowych tkanek pochwy, krocza i odbytu.

Cięcie cesarskie czy poród naturalny: powikłania i wady cesarki

Dla mamy to na przykład: 

• krwotok;
• powikłania zakrzepowo-zatorowe;
• zator płynem owodniowym;
• zrosty;
• uszkodzenia pęcherza moczowego;
• nieprawidłowa implantacja łożyska w kolejnej ciąży;
• zakażenie;
• nieprawidłowe gojenie się rany pooperacyjnej;
• powikłania anestezjologiczne.

To również: 

• ból pooperacyjny;
• dłuższa niż po porodzie naturalnym hospitalizacja;
• przedłużona w porównaniu z porodem fizjologicznym rekonwalescencja;
• często również zakłócony kontakt „skóra do skóry” mamy z noworodkiem bezpośrednio po porodzie;
• nie zawsze możliwa ciągłość kontaktu z wybraną przez ciężarną osobą bliską towarzyszącą w szpitalu;
• częściej u mam po cesarce występują trudności karmieniem naturalnym.

Warto pamiętać, że u mam po przebytym cięciu cesarskim często kolejna ciąża również zakończona jest operacyjnie, co wiąże się z podwyższonym ryzykiem powikłań wynikających z kolejnej operacji.

Wady cięcia cesarskiego dla dziecka

U noworodków mogą one wynikać między innymi z zaburzonych procesów adaptacyjnych, wydobycia malucha bez „przygotowania” skurczami macicy, szybkiego odpępnienia. Mogą być konsekwencją wyeliminowania etapu pokonywania przez dziecko kanału rodnego, o czym już wspominaliśmy. A także z możliwości organizacyjnych związanych z salą operacyjnej czy pooperacyjną.

Tak więc u noworodków urodzonych drogą cięcia cesarskiego częściej możemy się spodziewać:

• zaburzeń oddechowych;
• przetrwałego krążenia płodowego;
• konsekwencji zaburzonego procesu kolonizacji florą bakteryjną dróg rodnych mamy;
• aspektów związanych z zakłóconym lub odwleczonym kontaktem „skóra do skóry” po porodzie;
• zaburzeń odruchu ssania u malucha;
• zaburzeń immunologicznych w przyszłości;
• częściej występuje potrzeba zastosowania procedur medycznych i przedłużenia hospitalizacji.

Skąd rozważania ciężarnych co jest gorsze: poród naturalny czy cesarka?

Obecnie, niejednokrotnie obserwowany jest u kobiet w ciąży silniejszy strach przed porodem naturalnym niż przed cięciem cesarskim. Fachowa wiedza i rzetelne dane na podstawie, których powstają rekomendacje medyczne nie są powszechnie dostępne a inne źródła mogą zniekształcać fakty. Bez wnikliwej analizy nasuwają się jedynie pobieżne wnioski, które mogą zamazać pełen obraz zagadnienia: co jest gorsze – poród naturalny, czy cesarka.

Poród naturalny a cesarka: podsumowanie

Warto zaznaczyć, że powszechna dostępność cięć cesarskich to dobro i postęp w położnictwie. Pozwala na urodzenie dziecka w sytuacjach, w których poród naturalny nie powinien się odbyć. Jeżeli masz wskazania do tej drogi porodu, bądź spokojna i przygotuj się do cesarki zgodnie ze wskazówkami. A jeżeli nie masz zaleceń do operacyjnego zakończenia ciąży, uwierz w swoje siły, maleństwa i oczywiście w naturę. Pamiętaj, że podczas porodu będziesz pod fachową opieką.

W obu przypadkach warto zapisać się na zajęcia w szkole rodzenia i na bieżąco wyjaśniać wszystkie wątpliwości.