Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch?

Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch? Z tym pytaniem mierzy się każdy opiekun dziecka, który chciałby w końcu wkroczyć ze swoją pociechą w kolejny etap wspólnego, tego bardziej samodzielnego życia. Kiedy najlepiej odpieluchować dziecko i jak wspierać je w nauce korzystania z nocnika lub toalety? Wielu rodziców i opiekunów dzieci chciałoby poznać magiczny wiek, w którym dziecko można odpieluchować skutecznie i szybko.

Każdy malec jest jednak absolutnie wyjątkowy i rozwija się we własnym rytmie, uzależnionym od wielu czynników. W tym tekście poznasz sprawdzone sposoby na to, jak we właściwy i jednocześnie dający dziecku poczucie bezpieczeństwa sposób pożegnać się z pieluszkami.

Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluchy: holistyczne podejście do małego człowieka

Chcąc skutecznie oduczyć korzystania z pieluch, należy spojrzeć na dziecko całościowo, rozpatrując jego gotowość na to wielkie wydarzenie w trzech aspektach:

• anatomiczno-fizjologicznym;
• poznawczym;
• emocjonalnym.

Należy podkreślić, że każdy z tych aspektów jest równie ważny. Czym się charakteryzują?

Aspekt anatomiczno-fizjologiczny

Nie wszystkie funkcje naszego ciała są z nami od dnia narodzin i tak właśnie jest m.in. ze świadomą kontrolą mięśni zwieraczy cewki moczowej oraz odbytu. Tak naprawdę dziecko i jego układ nerwowo-mięśniowy ma w tej kwestii do opanowania wiele złożonych umiejętności:

• odpowiednia pojemność pęcherza moczowego i jelita grubego;
• świadomość pełnego pęcherza czy poczucie zbliżającej się potrzeby oddania stolca;
• świadoma kontrola wypróżniania poprzez zaciśnięcie odpowiednich mięśni

Ten cały, złożony ciąg anatomiczno-fizjologicznych zależności wykształca się w dziecku zwykle około 24. miesiąca życia i jest niezbędną składową skutecznego odpieluchowania.

Aspekt poznawczy

Gotowość do korzystania z nocnika lub toalety to potrzeba zrozumienia przez dziecko powodu, dla którego korzystamy z toalety i co fizjologicznie dzieje się wtedy z naszym ciałem. Rozmowy i czytanie z maluchem bajeczek na ten temat, pozwolą mu lepiej pojąć, o co chodzi w tej magicznie brzmiącej kontroli wypróżniania się.

Warto zacząć odpieluchowanie od momentu, gdy nasza pociecha potrafi już komunikować to, że odczuwa dyskomfort w pieluszce. Może to robić werbalnie – wołając „siusiu” lub niewerbalnie, kiedy wydaje okrzyk bądź łapie się za pieluszkę.

Aspekt emocjonalny

Dziecko do prawidłowego rozwoju powinno mieć zapewnione warunki stałości i przewidywalności, aby w miarę doświadczania powtarzających się rytuałów odwiedzania toalety poczuć gotowość do odstawienia pieluszki. Przedział czasu, w którym może to nastąpić, jest bardzo labilny z różnych powodów.

Maluchowi, warto zaproponować wizytę w toalecie – zawsze po spaniu, jedzeniu, jak również przed i po spacerze. Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch bez negatywnych skutków emocjonalnych? Ważne, aby uważnie je obserwować, reagować na pojawiające się u niego emocje i nie wywierać znaczącej presji.

Dziecko może poczuć się gotowe do odstawienia pieluszki zarówno w wieku 1,5 roku, jak i 4 lat i zależy to od jego indywidualnych uwarunkowań psychologicznych w połączeniu z czynnikami środowiskowymi.

Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch w praktyce?

Jeżeli zależy Ci na tym, aby maluch pożegnał się z pieluszkami bez zbędnego stresu, jest całkiem sporo rzeczy, które możesz zrobić, aby mu to ułatwić. Oto kilka sprawdzonych sposobów na to, jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch.

Akceptacja, dialog i czytanie o nocniku

Poczucie akceptacji i bezpieczeństwa to w życiu każdego dziecka jeden z najważniejszych fundamentów wspierających rozwój i zdobywanie nowych umiejętności – m.in. korzystania z toalety (nocniczka). Staraj się nie okazywać dziecku swojego zdenerwowania, czy wręcz rozczarowania trudnościami z pożegnaniem pieluszki.

Wytłumacz maluchowi (i przy okazji sobie!), że niepowodzenia podczas nauki nowych czynności są zupełnie naturalne. To zbuduje w nim silne poczucie, że jest kochane i akceptowane niezależnie od sytuacji. Doceniaj starania dziecka i każdy, najmniejszy sukces – po udanym napełnieniu nocniczka odtańczcie razem taniec radości, upieczcie ulubione ciasteczka, jednym słowem: świętujcie!

Podejmując pierwsze próby odstawienia pieluch, wyjaśnij maluchowi, na czym rzecz polega. Rozmawiajcie o fizjologii człowieka – o tym, skąd się bierze mocz i kał. Jak i gdzie dzieci i ludzie dorośli załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne? Pomocne może okazać się wspólne czytanie jednej z licznych, dostępnych na rynku książeczek o korzystaniu z nocniczka, takich jak np. Kicia Kocia i Nunuś. Na nocniku autorstwa Anity Głowińskiej. Podczas lektury dziecko będzie miało szansę na zadawanie dodatkowych pytań i oswojenie się z tematem na neutralnym, bezstresowym gruncie.

Wspólny wybór nocnika lub nakładki na toaletę oraz zakup pierwszych majteczek

Kiedy dziecko wie już, do czego służy nocniczek i toaleta, pozwól, aby wybrało dla siebie taki nocnik, który najbardziej przypadnie mu do gustu. Wcześniej wybierz sama produkty, które uważasz za najlepsze i przedstaw dziecku dwa modele do wyboru. Staraj się, aby przesadnie nie przypominały grająco-świecących zabawek, gdyż dziecko tak je właśnie zinterpretuje.

Pierwsze majteczki również możecie wybrać dla dziecka wspólnie. Wytłumacz, że taką bieliznę (zamiast pieluszki) nosi zarówno mama, tata, jak i babcia, a także wszystkie starsze dzieci. Wytłumacz, że jeśli siku i kupka zawsze trafiają do nocnika lub toalety, majteczki pozostaną suche i komfortowe przez cały dzień.

Naśladownictwo, czyli jak to robią inni

Aby przestać martwić się, jak oduczyć dziecko pieluch, zadbaj o dobry przykład. Dzieci, szczególnie około 2. roku życia najchętniej uczą się poprzez naśladowanie starszych – dorosłych lub innych dzieci. Jeśli nie jest to dla Ciebie nadmiernie krępujące, pozwól dziecku towarzyszyć Ci podczas kilku wizyt w łazience, w trakcie których wyjaśnisz i pokażesz mu, jak korzystasz z toalety. Podkreśl, że niemal tak samo odbywa się to na nocniku, z którego korzystają dzieci na całym świecie. Po zakończeniu takiej lekcji konieczne umyjcie razem ręce – warto kształtować dobre, higieniczne nawyki od samego początku.

Jeśli dziecko ma możliwość towarzyszenia w toalecie swojemu starszemu rodzeństwu, tym lepiej. Maluchowi łatwiej będzie się z nimi utożsamić, a to wspomoże jego motywację do nauki (najpierw, oczywiście spytaj starszaki o zgodę).

Obserwacja dziecka

Twoja pociecha przerywa zabawę, robi skupioną minkę, a po chwili do Twojego nosa dociera znajomy zapach pełnej pieluchy? A może w trakcie dnia zauważysz, że dziecko szuka ustronnego miejsca lub przykuca i w skupieniu oddaje się czynności wypróżniania? To sygnał, że maluch świadomie rejestruje pracę swojego pęcherza moczowego i jelit.

Trudności na nocniku? To normalne!

Pamiętaj, że pozycja siedząca z początku nie jest dla brzdąca naturalna do siusiania, czy oddawania stolca. Małe dzieci w ciągu dnia zazwyczaj wypróżniają się do pieluszki na stojąco.

Kiedy dziecko nie załatwi się do nocnika, a zrobi to od razu, kiedy z niego wstanie wiedz, że nie zrobiło tego złośliwie. Ono cały czas musi trenować wypróżnianie w nowej dla niego pozycji. Kiedy malec sygnalizuje potrzebę, pozwól mu posiedzieć na nocniczku nawet 5 minut i nie poganiaj go. Po każdym skorzystaniu z nocnika zachęcaj malca do umycia rąk.

Łatwe do zdejmowania ubranka i bielizna

Podczas nauki korzystania z nocnika czy toalety dobrze jest zrezygnować z kombinezonów, czy zapinanych na wiele guzików spodenek. Jak wiadomo, na początku szybkość reakcji będzie na wagę złota, a raczej na wagę… suchych majteczek. W trakcie odstawiania pieluszek, spodenki i spódniczki na gumce to jedna z podstaw sukcesu.

Pierwsze kroki bez pieluchy

Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch, gdy rozumie już zasady wypróżniania i ma za sobą pierwsze sukcesy korzystania z nocnika czy toalety? Zaufaj mu i daj szansę na zdobycie doświadczenia. Możesz pozwolić malcowi chodzić po domu czy ogrodzie bez pieluchy – w samych majteczkach lub z dodatkowym, łatwym do zdejmowania ubrankiem.

• Wygospodaruj luźniejszy weekend, gdy w domu nie ma zaplanowanych żadnych odwiedzin, czy remontów. Odpuść, kiedy Twoja pociecha jest chora, zdenerwowana, przeżywa właśnie skok rozwojowy. Pamiętaj, aby dziecku było ciepło i aby nocnik znajdował się cały czas tuż obok.
• Pytaj w trakcie zabawy, czy chce mu się siusiu czy kupkę.
• Przygotuj kilka par majteczek i ubranek na wszelki wypadek. Jeśli maluchowi przydarzy się wpadka, spokojnie porozmawiaj z nim o jego odczuciach i o mokrym ubranku. Jeszcze raz wyjaśnij, że na nocnik dobrze jest usiąść nie w ostatniej chwili, a wtedy, gdy tylko pojawi się parcie na pęcherz/stolec.

Jak oduczyć dziecko korzystania z pieluch bez strat w wystroju Twojego domu? Podczas odpieluchowania, oprócz pozytywnego nastawienia, dobrze jest zaopatrzyć się w zapas podstawowych środków czystości oraz na jakiś czas zwinąć w domu wszystkie dywany. Kanapę i fotele możesz nakryć ceratą, a następnie miękkim kocem.

Dziecko nie chce odstawić pieluszki: co zrobić?

Jeśli widzisz, że mimo cierpliwych starań dziecko bardzo często moczy majteczki i niemal wcale nie wypróżnia się do nocnika, odłóż proces odpieluchowania na jakiś czas. Najwyraźniej dziecko nie jest jeszcze w pełni gotowe (być może poznawczo lub emocjonalnie) na wkroczenie w ten nowy etap życia.

Obserwuj malca, rozmawiaj, zachęcaj i po pewnym czasie ponów próbę skutecznego odstawienia pieluchy. U dzieci zdarzają się także infekcje intymne, dlatego w niepokojących sytuacjach warto wykluczyć je, idąc do pediatry.

Sukces w dzień, kłopot w nocy

Czy dziecko – mimo, że pięknie załatwia się do nocnika w dzień, wciąż moczy się w nocy? W czasie snu maluch nie może świadomie kontrolować wypróżniania, szczególnie w pierwszych tygodniach po odstawieniu pieluszki.

Warto zachęcać dziecko do skorzystania z toalety tuż przed położeniem się do łóżka. Jednak przez jakiś czas dobrze jest zakładać pieluszkę na noc oraz przed dłuższą podróżą. Jeśli przez kilka nocy z rzędu będzie suchy, spróbuj zrezygnować z niego zupełnie. Zapobiegawczo zabezpiecz łóżeczko malucha specjalnym, nieprzemakalnym podkładem, który możesz włożyć pod prześcieradło. Kupisz go w każdej aptece lub sklepie medycznym.

Skuteczne odpieluchowanie: bez presji i stresu

Nie stresuj się opóźnieniem w odpieluchowaniu. W życiu każdego, zdrowego dziecka przychodzi w końcu moment definitywnego odstawienia pieluchy. Dlatego nie daj sobie wmówić, że z Twoim dzieckiem jest coś nie tak, ponieważ córka koleżanki sikała do nocniczka już w wieku 14 miesięcy, a sąsiadka zaczepia Cię na klatce słowami: Taki duży chłopak, a dalej potrzebuje pieluszki?.

Daj sobie i swojemu dziecku czas. Odpieluchowanie to nie konkurs, a komfort i spokój maluszka powinny być najważniejsze. Nadmierna presja czy stres może tylko utrudnić to zadanie i sprawić, że kwestia, jak oduczyć dziecko pieluch, niepotrzebnie urośnie do rangi problemu.

Trzymamy kciuki za Ciebie i maluszka – odpieluchowanie to proces, z którym wspólnie na pewno uporacie się w swoim własnym tempie.