Jak i czym przemywać okolicę oczu noworodka?

Przemywanie skóry w okolicach oczu noworodka – jak to robić, aby właściwie zadbać o higienę narządu wzroku? Dlaczego trzeba usuwać tzw. „śpiochy” z oczu malucha? Czym przemywać oczy noworodka, a jakich środków nie można do tego celu stosować? Jakich zasad powinniśmy przestrzegać przy myciu okolic oczu noworodka? Co jeszcze – oprócz pielęgnacji okolic oczu – warto robić, aby zapewnić prawidłowy rozwój wzroku dziecka? Jeśli masz wątpliwości, jak zadbać o oczy swojego maluszka,  przeczytaj wskazówki doświadczonej położnej. 

Oczy noworodka to obszar wyjątkowo wrażliwy i delikatny, a wzrok to jeden z naszych najważniejszych zmysłów. Dlatego od samego początku należy otoczyć dziecięce oczy szczególną troską. Ważnym elementem pielęgnacji okolic oczu jest i przemywanie. Poniżej podpowiadamy świeżo upieczonym rodzicom i opiekunom, czym przemywać okolicę oczu noworodka oraz w jaki sposób tę czynność wykonywać, aby była skuteczna, a jednocześnie bezpieczna dla malucha.

Oczy noworodka w pierwszych dniach po narodzinach

Bezpośrednio po narodzinach oczy dziecka pozostają zamknięte przez nawet kilka dni, w zależności od nasilenia obrzęku powiek. W miarę jego ustępowania oczy powoli się otwierają, nie zawsze symetrycznie, ale nie jest to powód do niepokoju. Dodatkowo, w pierwszych dniach życia wydzielają się duże ilości śluzu, aby utrzymać nawilżenie oczu. W kontakcie z powietrzem wydzielina ta wysycha i łuszczy się, tworząc tzw. „śpiochy”. Poza tym, u niektórych dzieci kanaliki łzowe mogą być zablokowane w pierwszych tygodniach po porodzie. Zaschnięta wydzielina w połączeniu z utrudnionym odpływem prowadzić może do infekcji oczu. Dlatego niezwykle istotna jest prawidłowa higiena narządu wzroku już od pierwszych chwil w domu.

Czym przemywać oczy noworodka?

Do oczyszczenia dziecięcych okolic oczu wystarczy czysta woda – najlepiej przegotowana, o temperaturze co najmniej pokojowej, albo przyjemnie ciepła. Dobrym wyborem będzie także roztwór soli fizjologicznej, dostępny w każdej aptece.

Nie należy do higieny okolic oczu wykorzystywać płynów do mycia, mydeł i innych środków myjących, nawet jeśli producent reklamuje je jako bezpieczne dla dzieci. Zawarte w nich substancje mogą niepotrzebnie podrażniać oczy, dając nam powód do niepokoju – czy to podrażnienie po myciu, czy już objaw infekcji? Bez wyraźnych wskazań lekarskich nie powinno się także używać rumianku czy innych naparów ziołowych. Nie są to produkty jałowe, a do tego mogą uczulać lub wywoływać infekcje.

Jak przemywać oczy noworodka?

Oto kilka zasad, których których przestrzeganie ułatwi przemywanie okolic oczu noworodka w prawidłowy, a także jak najmniej kłopotliwy dla rodzica i uciążliwy dla dziecka sposób.

1. Przed przystąpieniem do mycia okolic oczu dziecka, koniecznie trzeba umyć ręce. W ten sposób ograniczamy ryzyko przeniesienia infekcji.
2. Nie należy przecierać oczu dziecka palcami, pieluszką tetrową czy papierową, wskazany jest czysty gazik lub wacik.
3. Najlepiej do przemywania okolic oczu przystąpić w momencie, gdy dziecko się właśnie obudziło.
4. W pierwszych tygodniach życia, gdy wydzieliny jest dużo, można przemywać  okolicę oczu kilka razy dziennie.
5. Do mycia okolic oczu dziecko układamy na plecach.
6. Okolicę oczu należy przemywać od skroni do nosa.

Jeżeli wydzieliny wokół oczu dziecka jest szczególnie dużo, oczy stają się zaczerwienione lub wydzielina zabarwiona jest na żółto lub zielono, należy zasięgnąć porady lekarskiej, aby upewnić się, że oczy nie są zainfekowane. Jeżeli kanaliki łzowe u dziecka pozostają zatkane, pediatra lub położna podpowie, jak można je udrożnić.

Znaczenie higieny oczu noworodka

W odróżnieniu od pozostałych zmysłów, intensywny rozwój wzroku następuje dopiero po narodzinach. W ciągu pierwszych trzech lat życia rozwinie się zaledwie w około 50%. Utrzymanie narządu wzroku w czystości umożliwi ich harmonijny rozwój i zapobiegnie infekcjom. Prawidłowa pielęgnacja okolic oczu będzie zatem równie istotna, co stymulacja wzroku. Pamiętaj o zapewnieniu dziecku dostępu do dziennego światła w jak najszerszym zakresie.

W pierwszych tygodniach życia dziecko widzi na niewielką odległość i obraz jest rozmyty – nieprzypadkowo. Jest  to sposób niedojrzałego organizmu na ograniczenie silnych bodźców, na przetworzenie których układ nerwowy dziecka nie jest gotowy. W związku z tym, w pierwszych dniach i tygodniach życia nie sprawdzą się kolorowe zabawki i karuzela nad łóżeczkiem. Najlepszym obiektem do stymulacji wzroku dziecka jest twarz rodzica, możemy także wykorzystać kontrastowe pluszaki lub książeczki.

Źródła:
Neonatologia – praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem. Salamończyk M, Łozińska-Czerniak A. PZWL Warszawa 2014,
Opieka nad noworodkiem. Bałanda A. PZWL Warszawa 2009