Dieta na echogeniczność wątroby: zasady ogólne
Odpowiednia dieta może zdecydowanie poprawić kondycję Twojej wątroby, kiedy dokucza jej alkoholowe czy niealkoholowe stłuszczenie. Oto kilka najważniejszych zasad, jakie powinna spełniać dieta na echogeniczność wątroby:
- spożywaj regularne posiłki (4-5 dziennie), w miarę możliwości o podobnych porach;
- jedz częściej, ale mniej – nie przejadaj się;
- zadbaj o to, aby posiłki odbywały się w spokojnej, miłej atmosferze – dokładnie przeżuwaj każdy kęs;
- ogranicz spożycie tłuszczów zwierzęcych, bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe (NKT). Unikaj więc tłustych mięs (tłuste części wieprzowiny, wołowiny), kaczki, gęsiny, podrobów, smalcu, masła, śmietany. Zrezygnuj też z używania oleju kokosowego, który też – pomimo, że jest tłuszczem roślinnym – bogaty jest w NKT;
- jedz produkty bogate w kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone, obecne m.in. w oliwie z oliwek, ale też oleju krokoszowym, rzepakowym. Cenne dla Ciebie są także kwasy omega-3 zawarte w rybach i olejach rybich. Niech ryby w Twojej diecie pojawią się co najmniej 2 razy w tygodniu. Częściej sięgaj po tłuste, morskie gatunki ryb, bogate w kwasy z rodziny omega-3, takie jak łosoś, makrela, śledź, sardynki oraz tuńczyk;
- unikaj wysoko przetworzonej żywności: wyrobów cukierniczych, czekoladowych, zupek i sosów w proszku, przekąsek typu chipsy, krakersy, prażynki oraz posiłków typu fast food (np. pizza, kebab, hamburgery, frytki);
- ogranicz spożycie cukru, słodyczy, dżemów i miodu. Nadmiar cukrów prostych w diecie jest częściowo przekształcany w trójglicerydy, które odkładają się w hepatocytach i prowadzą do stłuszczenia wątroby;
- wyeliminuj alkohol;
- wybieraj takie techniki kulinarne, jak gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie, grillowanie oraz duszenie bez dodatku tłuszczu. Unikaj smażenia, zwłaszcza z wykorzystaniem panierek;
- jedz więcej błonnika pokarmowego, który wspomaga wydalanie z organizmu nadmiaru tłuszczu. W praktyce oznacza to włączenie do menu większej ilości świeżych warzywa, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych (np. żytniego razowego chleba, pełnoziarnistego makaronu, grubych kasz typu kasza gryczana, kasza jęczmienna pęczak) i nasiona roślin strączkowych, np. ciecierzycy, soczewicy, fasoli (pod warunkiem, że dobrze je tolerujesz);
Przy nadwadze lub otyłości zleca się redukcję zbędnych kilogramów. Będzie to duże odciążenie dla Twojej wątroby.
Pamiętaj jednak, że alkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby wymaga tego, aby dieta odchudzająca nie była zbyt restrykcyjna i nie powodowała gwałtownej utraty masy ciała. Najlepiej skonsultować się z dietetykiem, który ustali odpowiednią kaloryczność, pomagającą uzyskać optymalne tempo chudnięcia.
Stłuszczenie wątroby: czego nie powinna zawierać dieta optymalna przy tym schorzeniu?
Pomimo, że nazwa choroby nasuwa przypuszczenie, że to nadmiar tłuszczu w diecie sprzyja jej rozwojowi, to prawda jest inna.
To przede wszystkim zbyt wysoka ilość węglowodanów (a zwłaszcza cukrów prostych, np. glukozy, fruktozy) w codziennym jadłospisie przyczynia się do rozwoju tego schorzenia.
Dieta na echogeniczność wątroby wymaga więc zdecydowanego ograniczenia cukru. Oto parę wskazówek, które pomogą Ci w tym zadaniu:
- jedz słodycze maksymalnie 1 raz w tygodniu;
- pamiętaj, że lepiej zjeść słodki domowy wypiek niż sklepowe słodycze. W przepisach zmniejszaj ilość cukru co najmniej o połowę lub szukaj przepisów, gdzie zamiast cukru dodawane są owoce, np. banany;
- nie kupuj produktów, gdzie na etykietach cukier zajmuje któreś z pierwszych miejsc w składzie. Oznacza to, że stanowi od główny składnik tego wyrobu;
- unikaj produktów, w których obecny jest syrop glukozo-fruktozowy. Znajduje się on w wielu wyrobach – słodyczach, przetworach owocowych, ketchupach, sosach, kolorowych alkoholach, piwie, wyrobach piekarniczych, jogurtach owocowych, słodkich serkach i innych mlecznych deserach, napojach gazowanych i niegazowanych;
- zrezygnuj z picia słodkich napojów. Niech Twoim podstawowym napojem będzie woda;
- pamiętaj, że świeże i suszone owoce też mają cukry proste. Jedz ok. 200-300 g świeżych owoców. Po suszone owoce sięgaj jedynie sporadycznie i to w niewielkiej ilości (np. 1-2 łyżki rodzynek);
- miej na uwadze, że cukier ukrywa się w produktach pod różnymi nazwami, jak np. słód jęczmienny, syrop słodowy jęczmienny, ekstrakt słodu jęczmiennego, syrop glukozowy, syrop klonowy, z agawy, kukurydziany, daktylowy czy zagęszczony sok jabłkowy lub winogronowy.
Bardziej szczegółowe wskazówki oraz przykładowy jadłospis przy stłuszczeniu wątroby poznasz w dalszej części artykułu.
Glutation a dieta na echogeniczność wątroby
Wzbogać swoje menu w antyoksydanty. Chronią one organizm przed wolnymi rodnikami, co zapobiega uszkodzeniu wielu struktur komórkowych, w tym DNA. Najważniejszym przeciwutleniaczem dla wątroby jest glutation (GSH). Chroni on hepatocyty przed szkodliwym działaniem nadtlenków, toksyn oraz wolnych rodników. Aby dostarczyć sobie GSH:
- jedz zielone warzywa, takie jak szpinak, kapusta, jarmuż, szparagi i brokuły. Włączaj je do jadłospisu kilka razy w tygodniu. Gotuj je jak najkrócej, bo wtedy zachowają w sobie więcej GSH.
- dodawaj do potraw (np. sałatek, surówek) cebulę i czosnek. Jedz je kilka razy w tygodniu, a nawet codziennie, jeśli dobrze je tolerujesz.
- włączaj do posiłków awokado. Możesz dodać je do koktajlu, zrobić pastę kanapkową lub wkroić do sałatki.
- kilka razy w tygodniu zjedz ok. 20-30 g orzechów włoskich. Są świetnym dodatkiem do owsianki, surówek, sałatek, twarożków.
Alkoholowe i niealkoholowe stłuszczenie wątroby: w co jeszcze powinna być bogata dieta?
Poznaj produkty, które warto włączyć do swojej diety, aby wspomóc funkcje echogenicznej wątroby. Oto one:
- olej z nasion czarnuszki siewnej. To źródło korzystnych dla zdrowia substancji bioaktywnych. Najcenniejsza z nich to tymochinon. Olej z czarnuszki nie tylko wspomaga leczenie stłuszczenia wątroby, ale też działa przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwpasożytniczo;
- ostropest. To z jego nasion produkuje się lek o nazwie Sylimarol. Składniki nasion ostropestu ułatwiają regenerację komórek wątroby, ochraniają je przed działaniem toksyn oraz wspomagają produkcję żółci;
- kurkuma. Działa żółciopędnie i żółciotwórczo, a także chroni komórki wątroby, zwłaszcza w przypadku uszkodzeń tego narządu na skutek działania różnych czynników toksycznych, np. alkoholu czy paracetamolu.
Stłuszczenie wątroby: przykładowy jadłospis
Jak może wyglądać przykładowy jadłospis przy stłuszczeniu wątroby? Oto propozycja:
Śniadanie:
Kanapki z twarożkiem i papryką: chleb żytni razowy, twarożek z sera twarogowego chudego lub półtłustego, z dodatkiem szczypiorku i rzodkiewek, papryka czerwona pokrojona w słupki.
Śniadanie II:
Jogurt z dodatkami: jogurt naturalny, borówki amerykańskie, maliny, otręby owsiane, nasiona dyni.
Obiad:
Kurczak lub indyk pieczony w ziołach z kaszą pęczak i ugotowaną na parze fasolką szparagową i różyczki brokułu.
Podwieczorek:
Zielony koktajl: kefir, świeży szpinak, pomarańcza, mało dojrzały banan.
Kolacja:
Sałatka z jajkiem: sałata, pomidorki koktajlowe, ogórek, oliwki, jajko ugotowane na twardo, nasiona słonecznika, sos na bazie oliwy, paru skropli soku z cytryny oraz łagodnej musztardy.
