Boje się porodu: co robić i jak temu zaradzić?

22 listopada 2022

Większość kobiet oczekujących narodzin dziecka boi się porodu. Nawet jeszcze przed ciążą ten temat niekiedy wyzwala silne emocje. Niektóre kobiety chcą mieć dziecko, ale tak mocno boją się porodu, że odkładają decyzję o zajściu w ciążę.. Poród jest bardzo ważnym przeżyciem. Dotyczy fizyczności kobiety, jej sfery intymnej i silnie dotyka emocji.

Jeżeli również obawiasz się porodu, przeczytaj ten artykuł. Dowiesz się jak rozpoznać, czy Twoje odczucia są naturalne, czy też poziom strachu jest tak silny, że wskazuje na zaburzenie lękowe i wymaga profesjonalnego postępowania. Znajdziesz tu informacje: co to jest tzw. tokofobia i jakie są jej objawy. Postaramy się wskazać, dlaczego tak często występuje strach przed porodem. 

Poród prowadzi do wielkich zmian w dotychczasowym życiu

Zastanówmy się – dlaczego boisz się porodu? Poród jest przełomowym wydarzeniem w życiu kobiety i jej rodziny. Jak już wspomniano, to potężne emocjonalne i fizyczne doświadczenie. Świadomość, że te wyjątkowe chwile się zbliżają bardzo często budzi strach.

Jeżeli przypomnisz sobie stres, który się pojawiał z powodu dużych zmian w twoim życiu, nietrudno będzie ci zrozumieć i zaakceptować, że i poród wywołuje strach. Przed wielką podróżą, przeprowadzką do nowego domu, przed ślubem i inną pozytywną zmianą doświadczamy stresu lub niepokoju różnego natężenia (pomimo, że tłem dla strachu jest radość i podekscytowanie). Dlatego, również w Twojej głowie, może pojawiać się myśl: “boję się porodu”, a obawy niekiedy spędzają sen z oczu.

Chcę mieć dziecko, ale boję się porodu

Warto pamiętać, że strach, którego doświadczamy w obliczu dużej życiowej zmiany jest objawem naszej dojrzałości i świadomości. Dowodzi, że nie traktujemy znaczących wydarzeń beztrosko. Dodatkowo strach mobilizuje nas, na przykład do skrupulatnych przygotowań, zadbania nawet o najdrobniejsze szczegóły.

W ciąży będą to przygotowania domu na pojawienie się dziecka, zadbanie o własne zdrowie, dietę, aktywność fizyczną. Poszukiwanie wiedzy np. na forum w internecie, związanej z tematyką porodową.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Ciekawym zjawiskiem obserwowanym nierzadko u ciężarnych kilka tygodni przed porodem jest tzw. syndrom wicia gniazda.  Jego występowanie ma podłoże hormonalne, ale prawdopodobnie potęgowane jest właśnie niepokojem związanym z niedługo nadchodzącym porodem i pojawieniem się dziecka. U ciężarnych objawia się intensywnymi przygotowaniami domu, wyprawki dla noworodka. Kobiety czują wtedy, że dom powinien być nieskazitelny, pokoik dla dziecka i cała wyprawka perfekcyjnie wyposażona i wszystko co związane z przygotowaniem przestrzeni dla malucha dopięte na ostatni guzik. Przy czym trudno im osiągnąć uczucie spokoju, że zrealizowały cały z tym związany plan, nawet jeżeli wykonały każde zadanie, które sobie założyły.   

“Boję się porodu”: czyli strach przed bólem porodowym

Poród jest niewątpliwie związany z bólem. Zrozumiałe jest, że kobiety, które chcą mieć dziecko, boją się jak będą go znosić i jak sobie poradzą podczas porodu.

Sytuacji nie ułatwia fakt, że ciężarne, które boją się porodu, zaglądają na forum w internecie, gdzie czytają relacje kobiet, które już rodziły. Na forum bardzo często mogą spotkać się z opowieściami nieznajomych o cierpieniu doświadczanym podczas porodu. Nie pomagają też trudne relacje zasłyszane  ze strony innych kobiet – swoich mam, koleżanek.Kobiety, które chcą mieć dziecko, ale boją się porodu, są wobec tych historii bezbronne i mogą bać się porodu jeszcze silniej.

Warto, żebyś była świadoma, że podczas porodu masz do dyspozycji szeroki wachlarz metod łagodzenia bólu. Położnictwo zmienia swoje oblicze i doświadczenia twojej mamy lub babć nie mają przełożenia w teraźniejszości.

“Boję się porodu”: obawy związane z uczuciem braku kontroli nad sytuacją i swoim ciałem

Poród w wyobrażeniach kobiety może jawić się jako proces, na który nie ma ona wpływu. Toczy się niezależne od jej woli. Jak wobec tego nie bać się porodu, skoro nawet momentu jego rozpoczęcia nie można precyzyjnie zaplanować.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Przekonanie, że rodząca nie ma wpływu na reakcje organizmu i przebieg porodu wyzwala strach i niepewność. Jednak warto pamiętać, że współczesna wiedza o położnictwie wskazuje by zachęcać kobiety do aktywności podczas porodu, do przyjmowania preferowanych przez rodzącą pozycji porodowych a także szanowania decyzji rodzących. Pacjentkę i jej dziecko pozycjonuje się jako podmiot porodu a ona dokonuje szeregu wyborów. 

Uwierz więc, że obecnie kobiety mają wpływ na wiele czynników związanych z czasem okołoporodowym i bardzo dużo od nich zależy. Chociażby plan porodu, który będziesz pisać, to zbiór preferencji co do tego jak twój poród ma wyglądać. Decydujesz między innymi o tym gdzie będziesz rodzić, kto z osób bliskich będzie tobie towarzyszył, z jakich metod łagodzących ból będziesz korzystać.

“Boję się porodu”: strach przed koniecznością zaufania nieznanym osobom z personelu medycznego

Podczas porodu kobieta jest pod opieką personelu szpitala, najczęściej nieznanych jej wcześniej osób. To może budzić w niej wątpliwości, ale pamiętaj, że na sali porodowej spotkasz położne i lekarzy, którym zależy, żeby twój poród przebiegał prawidłowo i bezpiecznie. Oni właśnie są za to odpowiedzialni. To zawsze doskonale wykształcona kadra. A nić porozumienia rodzącej z położną pojawia się bardzo często od pierwszych chwil na bloku porodowym.

“Boję się porodu”: strach o bezpieczeństwo rodzącego się dziecka i swoje

Nawet prawidłowo przebiegający poród jest potężnym przeżyciem, tym bardziej świadomość, że może toczyć się niepomyślnie zdecydowanie napawa strachem. Bezpieczeństwo rodzącego się dziecka, maleńkiej i delikatnej istoty jest dla matki największą wartością.

Chcesz mieć dziecko, ale boisz się porodu? Ponownie uspokajamy. Będziesz pod opieką profesjonalnej kadry medycznej, która będzie dbała o bezpieczeństwo twoje i malucha. Dodatkowo warto mieć świadomość, że prawdopodobnie boisz się powikłanego porodu, ponieważ relacje, które do ciebie docierały z forum internetowego lub z mediów często pełne były opowieści o porodzie nieprawidłowym i komplikacjach. To wpływa na zaburzone postrzeganie porodu. A przecież porody przebiegające bez problemów, stanowią przeważającą większość.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Jeżeli boisz się porodu pamiętaj, że jest to naturalna i zrozumiała reakcja. Strach o umiarkowanym nasileniu jest częstym elementem z gamy odczuć w czasie przedporodowym. Jeżeli jest niewielki, nie jest dominującym uczuciem, nie odbiera radości z oczekiwań na pojawienie się maleństwa, pozwala normalnie funkcjonować, nie ma podstaw by sądzić, że przybrał postać patologiczną. Warto jednak, żebyś pracowała nad tym, by go zmniejszyć. Jak nie bać się porodu? W tym celu poszerzaj swoją wiedzę o porodzie, koniecznie z rzetelnych źródeł, przyjmuj wsparcie od najbliższych, stosuj techniki relaksacyjne, które pomagają Ci się uspokoić.

Jak ciężarne radzą sobie, aby nie bać się porodu? 

Kobiety różnymi sposobami starają się uporać z trudnymi emocjami. Metody są skuteczne, w zależności od indywidualnych potrzeb kobiety. Przecież każdego z nas uspokaja coś innego.

Boję się porodu – jak redukować obawy?

  • szukaj wsparcia w rozmowie z zaufaną bliską osobą,
  • by wyjaśnić swoje lęki skonsultuj się z fachowcem – lekarzem lub położną,
  • sięgaj do różnych, polecanych przez położne i lekarzy źródeł związanych z tematyką ciąży i porodu,
  • zapisz się na zajęcia szkoły rodzenia,
  • uczestnicz w gimnastyce dla ciężarnych lub wspierają się innymi aktywnościami fizycznymi.

Nieczęsto, ale można też spotkać się z postawą, w której ciężarne akceptują strach i nie dzielą się swoimi obawami i w ten sposób sobie radzą.

Tokofobia: co to jest?

Bardzo możliwe, że nie spotkałaś się wcześniej z pojęciem tokofobii. Poniżej opisujemy, co to dokładnie jest tokofobia i jakie są jej objawy.

Jeżeli strach jest o bardzo silnym natężeniu, wręcz obezwładniający, zdecydowanie narasta z trwaniem ciąży, można sądzić, że są to objawy tzw. tokofobii. Co to oznacza? Tokofobia to zaburzenie lękowe.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

W tokofobii głównym objawem jest chorobliwy lęk związanym z porodem. Lęk tej kategorii nie pozwala spokojnie funkcjonować, męczy nieustannie. Wizja porodu wydaje się najgorszym koszmarem. Niekiedy kobiety tak boją się porodu, że odsuwają zajście w ciążę, mimo że bardzo chcą dziecka. U ciężarnych objawia się niepowstrzymanym lękiem i przesłania radość bycia w ciąży. Zdecydowanie jest powodem by zgłosić się po profesjonalną pomoc. 

Tokofobia: objawy

Do objawów tokofobii zalicza się:

  • ciągłe uczucie lęku, natrętne myśli o niebezpieczeństwie związanym z porodem
  • zakłócenie codziennego funkcjonowania wynikające ze stresu
  • problemy ze snem, powracające koszmary senne
  • bóle głowy, brzucha
  • uczucie rozdrażnienia
  • narastanie strachu z wiekiem ciąży

Tokofobia może przybrać postać pierwotnej. Co to znaczy? Postać pierwotna tokofobii występuje  występuje u kobiet, które jeszcze nie rodziły. U tych, które mają za sobą doświadczenie porodu objawy patologicznego lęku w związku z porodem określa się tokofobią wtórną. Często dla kobiet doświadczających tego zaburzenia perspektywa zakończenia ciąży drogą cięcia cesarskiego powoduje mniejszy strach, niż porodu drogami natury. W związku z tym tokofobia bywa wskazaniem do cesarki.

Tokofobia pierwotna

Co to takiego? Pierwotny lęk przed porodem wywodzi się z przekonania o niebezpieczeństwie jakie za nim stoi, o wielkim cierpieniu z nim związanym, ze strachu przed bólem i komplikacjami. Jak już wspominaliśmy nie pomaga negatywny przekaz o porodzie, często spotykany w mediach, forach, wśród bliskiego otoczenia – od mam i koleżanek. Wydaje się, że mniej interesujące są relacje o prawidłowym przebiegu porodu i o takich zdecydowanie rzadziej się mówi. A skoro skala jest zachwiana i nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele porodów ma pozytywny przebieg w stosunku do tych budzących grozę, których jest niewielki odsetek, to łatwo o zaburzony obraz porodu. Trudno wtedy uwierzyć, że poród może być dobrym doświadczeniem.

Rekomendowane produkty

Aleksandra Świeboda

Kierownik Działu Ocen i Rozwoju Współpracy w Instytucie Matki i Dziecka

Tokofobia wtórna

Wynika z przeżytych doświadczeń. Kobiety, u których występuje mają za sobą często poród skomplikowany, bardzo bolesny lub z innych przyczyn dla nich traumatyczny. Widmo kolejnego porodu wciąż przywołuje złe przeżycia, od których trudno im się uwolnić. Strach może owładnąć na tyle silnie, że kobieta boi się zajścia w kolejną ciążę. Niekiedy to doświadczenie przemocy seksualnej w przeszłości może być u kobiety czynnikiem wywołującym strach przed porodem.

Zaobserwowano także postać tokofobii występującą u kobiet z rozpoznaniem epizodu depresyjnego w ciąży. Może objawiać się uczuciem, że poród jest ponad ich siły i jest wielkim niebezpieczeństwem dla ich życia.

Tokofobia wskazaniem do cesarki a kontrowersje z tym związane

Tokofobia jest przedmiotem dyskusji w związku z tym, że obecnie jest częstym wskazaniem poza-położnicze do cesarki. Trwają spory o stawianie tej diagnozy. To nie choroba, którą można stwierdzić na podstawie wyników badań laboratoryjnych, fizykalnych. Jest to zaburzenie, którego rozpoznanie wymaga wnikliwego wywiadu, rozmowy, a nawet potwierdzających występowanie tokofobii testów. Podobnie jak fobie dotyczące innych zjawisk, ta również jest niełatwa do zrozumienia i zaakceptowania jako poważne zaburzenie. Jednak skoro obserwuje się występowanie innych fobii, dlaczego podważać poród, tak potężne doświadczenie, jako czynnik, który może wywołać patologiczny strach. Szczególnie jeśli występowanie tokofobii potwierdzają przeprowadzane testy.

Kontrowersje w temacie tokofobii, jako wskazania do cesarki, wynikają stąd, że konsekwencje rozpoznania fobii dotyczącej porodu są poważne. Na tej podstawie wykonana może być operacja cięcia cesarskiego. Podnosi się, że niekiedy kwalifikacja do cesarki na podstawie tokofobii  jest zbyt pochopnie stawiana. Zwraca się również uwagę, że po stwierdzeniu u pacjentki tokofobii powinna być jej zaproponowana terapia i wsparcie. Kroki te, pomogłyby w radzeniu sobie z tokofobią – zmniejszając jej objawy i w wielu przypadkach cesarka nie byłaby konieczna.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Silny lęk przed porodem nie powinien być bagatelizowany, wymaga profesjonalnego wsparcia i terapii. Jeżeli mocno boisz się porodu i żadne zastosowane metody, by obniżyć strach nie przynoszą ulgi, poproś o pomoc swojego lekarza, pokieruje gdzie udać się po pomoc. Ważne by kobieta, u której podejrzewa się tokofobię nie została z problemem sama i na podstawie wykonanych w kierunku tokofobii testów otrzymała psychologiczną pomoc. W niektórych przypadkach, mimo fachowego wsparcia, zastosowania znanych metod terapii okaże się, że są nieskuteczne i cięcie cesarskie właśnie będzie właściwym rozwiązaniem.  

Jakie działania można podjąć, aby nie bać się porodu? 

Warto pamiętać, że współczesne położnictwo sprzyja, by doświadczenie porodu było przez rodzące odbierane pozytywnie. Kładzie się nacisk na poszanowanie dla ich praw w opiece okołoporodowej, zmniejszanie bólu porodowego, wspieranie rodzącej, porody rodzinne. Wizyty edukacyjne u położnej POZ są dla ciężarnych niezmiernie cenne dla uzyskania rzetelnej wiedzy i wyjaśniania obaw.

Im więcej kobiet będzie doświadczało satysfakcjonującego porodu, tym więcej będzie na ten temat pozytywnego przekazu.

Jak nie bać się porodu?

Jeżeli boisz się porodu a poziom strachu jest umiarkowany wyjaśniaj swoje obawy radząc się położnej, bądź lekarza. Nie wstydź się powiedzieć na głos: “Chcę mieć dziecko, ale boję się porodu”. Opieraj swoją wiedzę o porodzie na fachowych źródłach. Staraj się nie potęgować swojego strachu czytając wątki o tematyce “boję się porodu” na forum w internecie. Unikaj tych sytuacji, które wpływają na ciebie negatywnie i potęgują strach. Postaraj się z dystansem podchodzić do opowieści, które przywołują historie o trudnych porodach sprzed wielu lat. Prawdopodobnie pewien poziom strachu w tobie pozostanie, ale nie będzie bardzo dokuczliwy.

Autor

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję