Zez u niemowlaka

Przypadkiem zauważyliście, a może ktoś zwrócił Wam uwagę, że Wasze niemowlę robi zeza. Jest za małe na strojenie sobie żartów z rodziców, więc skąd ten zez? Zaobserwowane przez Was zaburzenie widzenia objawiające się uciekającym okiem u niemowlaka, związane jest z nierównomiernym napięciem mięśni oczu. Ponieważ wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów każdego zwierzęcia, za ruch gałki ocznej odpowiedzialnych jest wiele struktur – u człowieka aż osiem różnych mięśni i trzy nerwy czaszkowe sterują ruchami każdego oka. Razem to ponad 20 struktur! 

Niezakłócona i dobrze skoordynowana współpraca tych struktur jest kluczowa do precyzyjnego odbioru obrazów z otaczającego świata. Interpretacją tych obrazów zajmie się mózg, ale to od gałek ocznych zależy ten pierwszy krok na drodze do prawidłowego widzenia. Jeśli dostrzegliście, że Wasz maleńki noworodek zezuje i nie wiecie, czy to normalne maleńkiego dziecka zjawisko, bądź zastanawiacie się, czy zez u 3 miesięcznego niemowlaka wymaga leczenia – zapraszamy do lektury artykułu, w którym postaramy się rozwiać większość wątpliwości świeżo upieczonego rodzica.

Uciekające oko u niemowlaka

Jak to niestety z mięśniami bywa, niektóre mogą się nadmiernie napiąć lub być zbyt słabe, by efektywnie pracować. W przypadku gałek ocznych, jedna z nich może przez to być mocniej przyciągana w jednym z kierunków. Na przykład przy spojrzeniu na wprost, jedno oko może uciekać do środka lub na zewnątrz, niekiedy także w górę lub w dół.

Zez jako zaburzenie widzenia: jak widzi osoba z zezem?

Zez utrudnia głównie widzenie stereoskopowe, czyli obuoczne. Obraz widziany przez prawe i lewe oko zawsze nieznacznie się różni, ale mózg nakłada te obrazy na siebie, interpretuje informacje o wzajemnym położeniu obiektów w przestrzeni oraz ich odległości od patrzącego, co umożliwia postrzeganie trójwymiarowe.

Jeżeli obrazy z obu oczu znacząco się różnią, mózg gubi się w ich interpretacji. Wtedy może pojawić się widzenie podwójne lub rozmazane, a w konsekwencji trudności z czynnościami zależnymi od koordynacji wzrokowo-ruchowej – czyli tak naprawdę większością czynności życia codziennego.

Zaburzone widzenie wpływa choćby na poczucie równowagi czy sprawność ręki – dziecko częściej się przewraca lub wszystko “leci” mu z rąk. Jak widzicie, zez to dużo więcej niż pewien minus estetyczny. Nie jest to też zaburzenie, z którego dziecko samo wyrośnie.

Noworodek zezuje: czy to normalne?

Zdarza się, że noworodek od czasu do czasu zezuje w pierwszych miesiącach życia. Większość jego mięśni dopiero uczy się pracy po tej “drugiej stronie” brzucha, a zwłaszcza mięśnie oczu, które przez cały okres ciąży nie miały zbyt wiele zajęć.

Stan, w którym noworodek zezuje nie powinien jednak trwać zbyt długo. Czas na rozruch jednak kiedyś się kończy i przyjmuje się, że po ukończeniu 8 tygodni oczy niemowlęcia powinny już pracować poprawnie.

Zez u 3-miesięcznego niemowlaka

Uważnej kontroli wymaga na pewno zez u 3-miesięcznego niemowlaka. Jeżeli Wasze niemowlę “robi zeza”  i stan ten systematycznie się pogarsza lub jest obecny cały czas, nie czekajcie, aż sam minie, bo tak się nie stanie.

Zez u 3-miesięcznego niemowlaka a konsultacja u specjalisty

W pierwszym półroczu życia wizyt lekarskich jest wiele, choćby przy okazji szczepień ochronnych, a badanie wzroku jest jednym z elementów każdej wizyty. Aby zachować spokój, wszelkie obawy związane z podejrzeniem zeza u 3-miesięcznego niemowlaka najlepiej skonsultować podczas takiej kontroli. Dodatkowo, pediatra może pokierować Was do specjalisty optometrysty lub okulisty, aby upewnić się, że obie gałki oczne dziecka widzą to samo i bez przeszkód współpracują.

Ze względu na olbrzymie znaczenie zmysłu wzroku dla rozwoju, niektórzy specjaliści rekomendują profilaktyczne badanie wzroku każdego niemowlęcia około szóstego miesiąca życia.

Niemowlę robi zeza: jak pomóc dziecku?

Na szczęście są sposoby na to, żeby wyrównać zeza i przywrócić prawidłowe warunki widzenia. Wspólną zasadą działania ich wszystkich jest celowe wymuszenie niesymetrycznej pracy mięśni poruszających gałki oczne, tak aby sprowokować uciekające oko do wytężonej pracy. Efekt ten można uzyskać przez okulary z odpowiednio dobranymi soczewkami oraz ćwiczenia wzrokowe, co często jest metodą z wyboru u starszych dzieci. Co jednak zastosować w przypadku niemowląt?

Niemowlę robi zeza? Nie bagatelizuj problemu

Musicie pamiętać, że zeza nie należy bagatelizować. Jeśli dostrzeżecie uciekające oko u niemowlaka, bądź że niemowlę zezuje i zez ten utrzymuje się nadal u trzymiesięcznego niemowlaka, koniecznie skonsultujcie to ze specjalistą.

Wasze zezujące niemowlę wymaga uważnej kontroli i wsparcia, ponieważ zmysł wzroku ma niebagatelne znaczenie dla jego dalszego rozwoju i osiągania kolejnych umiejętności. Wszelkich wątpliwości nie obawiajcie się rozwiewać podczas rozmowy z lekarzem.