Wady postawy u dzieci w wieku przedszkolnym

Dlaczego wiek przedszkolny stanowi ważny etap rozwoju psychoruchowego dziecka? Co trzeba wiedzieć o prawidłowej postawie przedszkolaka i jakie są w tym okresie najczęstsze wady postawy? Czy krzywe nogi u dziecka w tym wieku są powodem do niepokoju? Kiedy wskazane są ćwiczenia korekcyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym? Jeśli chcesz wiedzieć, jak uchronić swoją kilkuletnią pociechę przed wadami postawy i na co zwrócić uwagę, aby w porę skonsultować się ze specjalistą, przeczytaj wskazówki pracującego z dziećmi na co dzień fizjoterapety.

Przedszkole, ma ogromny udział, w kształtowaniu nowych umiejętności dziecka, zarówno w zakresie rozwoju psychospołecznego, jak również motorycznego. To właśnie w tym czasie maluchy nabywają nowe nawyki, uczą się, jak funkcjonuje ich ciało, eksperymentują z ruchem, wzmacniają siłę mięśni.

Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym

Pomimo, że – w porównaniu do okresu niemowlęcego – wiek przedszkolny charakteryzuje się już nieco wolniejszym tempem i dynamiką rozwoju, nie ulega wątpliwości, że jest to szczególny czas dla kształtowania układu mięśniowego i szkieletowego. Dlatego też niezwykle istotną rolę w prawidłowym rozwoju naszych pociech odgrywa aktywność fizyczna, jest bowiem działaniem profilaktycznym.

Odpowiednio wcześnie wdrożona i dawkowana aktywność fizyczna, może zapobiec konieczności chodzenia na ćwiczenia korekcyjne w wieku przedszkolnym.

Czy istnieje idealna postawa ciała?

Postawa ciała to cecha indywidualna dla każdego człowieka. Jest to sposób, w jaki układają się poszczególne części ciała, gdy stoimy swobodnie, czyli przybieramy niewymuszoną pozycję pionową. Obserwując sylwetki osób stojących w tłumie, można z pewnością stwierdzić, że nie ma dwóch takich samych modeli postawy ciała, nie istnieje zatem również postawa idealna.

Postawa ciała w wieku przedszkolnym charakteryzuje się następującymi cechami: wypięty do przodu brzuch, zwiększona lordoza lędźwiowa, koślawość kolan, stopy płaskie. Nie zawsze zatem, krzywe nogi u dziecka w wieku przedszkolnym, będą nieprawidłowością – więcej na ten temat można przeczytać tutaj. Aby jednak ocenić, czy ukształtowanie nóżek jest fizjologiczne dla wieku, warto udać się do specjalisty.

Wady postawy u przedszkolaka: co powinien wiedzieć rodzic?

Plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy płaskie, boczne skrzywienia kręgosłupa, koślawość kolan, szpotawość stóp, płaskostopie – to tylko niektóre z występujących w wieku przedszkolnym wad postawy. Istotne jest, aby rodzic uważnie obserwował swojego malucha (dobrze jest, przynajmniej raz na 2 miesiące, przyjrzeć się postawie ciała dziecka rozebranego do bielizny – wówczas widać nieprawidłowości w postaci asymetrycznego ustawienia itp).

Bilans postawy ciała: przynajmniej raz w roku

Obserwacja dziecka przez rodzica, jest niezwykle ważna w procesie diagnostycznym, jednak nie zastąpi badania u fizjoterapeuty. Jako rodzic widzący swojego malucha codziennie, zarówno w ruchu, jak i w pozycjach statycznych, możesz zaobserwować pewne niepokojące cechy postawy ciała i zgłosić się do specjalisty.

Warto, w ramach profilaktyki, dokonywać „bilansu” postawy ciała u lekarza ortopedy przynajmniej raz w roku. Odpowiednio wcześnie wdrożone i indywidualnie dobrane dla dzieci w wieku przedszkolnym ćwiczenia korekcyjne pomogą szybko wyeliminować zaistniały problem.

Kiedy warto zgłosić się do specjalisty?

Rodzice dość często zauważają krzywe nogi u dziecka w wieku przedszkolnym, ale obserwując swoją pociechę, trzeba zwracać uwagę na całą jego postawę i wykonywane ruchy. Co w praktyce należy traktować jako sygnał, że dziecko wymaga konsultacji z fizjoterapeutą?

• Asymetrycznie ustawione barki i łopatki, głowa;
• Zwiększony kąt talii po jednej ze stron;
• Odstające żebra po jednej ze stron;
• Widoczne „zgrubienie” po prawej lub lewej stronie kręgosłupa (zaobserwowane, gdy dziecko stoi tyłem do nas i wykona skłon do przodu);
• Kolana/kostki dziecka ustawione w różny sposób (asymetria);
• Niedbała, zwieszona postawa ciała, bardzo częste podpieranie głowy rękami podczas czynności „stolikowych”, stałe siadanie „w literkę W”;
• Dolegliwości bólowe w obrębie pleców/stawów;
• Stawianie stóp (bądź jednej) do środka podczas chodu;
• Stan po urazach/złamaniach kończyn.

Ćwiczenia korekcyjne w wieku przedszkolnym

Zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przewidują minimum 60 minut dziennie aktywności fizycznej (umiarkowany wysiłek). Równie istotna jest różnorodność ruchu, unikanie przebywania stale w jednej pozycji, zaspokajanie „głodu ruchowego” dziecka, jak również motywowanie go do podejmowania wspólnej aktywności – dziecko uczy się w tym czasie poprzez naśladownictwo i zabawy/gry ruchowe.

Ćwiczenia korekcyjne w wieku przedszkolnym mogą być wdrażane nie tylko wtedy, gdy wada postawy już występuje, ale również jako forma profilaktyki ich powstawania – pamiętaj, że dobra postawa ciała jest podstawą prawidłowego rozwoju dziecka w przyszłości. Dlatego, zamiast włączać przedszkolakowi kolejną bajkę, spróbuj zaproponować mu jazdę na rowerze (biegowym/czterokołowym) lub hulajnodze, wyjście na basen, czy po prostu wspinaczkę na sprzętach placu zabaw, wyścigi biegowe lub tor przeszkód w czasie spaceru po lesie.

Aktywność fizyczna a rozwój psychoruchowy dziecka

Pozytywny wpływ aktywności fizycznej dotyczy wielu aspektów rozwoju psychoruchowego dziecka, wśród których można wymienić:

• Lepsze funkcjonowanie układu kostno-stawowego
• Lepszy rozwój poznawczy, szybsze uczenie się, pamięć
• Zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych
• Normalizacja masy ciała
• Wsparcie prawidłowego funkcjonowania serca, płuc
• Kształtowanie równowagi, koordynacji ruchowej
• Poznawanie własnych możliwości, lepsze radzenie sobie z emocjami.

Podsumowując: nie ma wątpliwości, że każdy rodzic, dbający o prawidłowy rozwój swoich kilkuletnich pociech, powinien na co dzień zadbać o ich różnorodną aktywność fizyczną. Aby przeciwdziałać wadom postawy, warto uważnie obserwować ułożenie ciała i ruchy dziecka, aby w razie potrzeby skonsultować się z ortopedą i fizjoterapeutą. Pomocne zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu, będą odpowiednio dobrane ćwiczenia korekcyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym.