USG bioderek: kiedy je wykonać i jak wygląda badanie? Poznaj opinię eksperta!

Pierwsze miesiące życia dziecka to czas intensywnego rozwoju, ale także kluczowy moment na wykrycie ewentualnych nieprawidłowości zdrowotnych. Jednym z badań przesiewowych, które warto wykonać u niemowląt, jest USG bioderek.

Rodzice często zadają sobie pytania: Do jakiego specjalisty należy się zarejestrować, jak się nazywa lekarz od bioderek dzieci? Kiedy najlepiej wykonać pierwsze USG bioderek, a kiedy drugie, czy badanie jest obowiązkowe? Jak przygotować się do USG stawów biodrowych u niemowląt, co ze sobą zabrać?

W tym artykule przybliżamy najważniejsze informacje na temat USG bioderek.

Czym jest USG bioderek u niemowląt i dlaczego jest tak ważne?

USG stawów biodrowych u niemowląt (skrótowo określane często jako “USG bioderek”), to nieinwazyjne, bezbolesne badanie ultrasonograficzne, które pozwala ocenić prawidłowy rozwój struktur w obrębie stawu biodrowego. W pierwszych miesiącach życia, stawy biodrowe niemowlęcia są delikatne i niestabilne z powodu fizjologicznej niedojrzałości różnych elementów anatomicznych. U niektórych niemowląt występuje jednak niedorozwój stawów biodrowych – tzw. rozwojowa dysplazja stawów biodrowych.

USG stawów biodrowych u niemowląt to badanie przesiewowe, które umożliwia wczesne rozpoznanie i wdrożenie leczenia dysplazji stawu biodrowego.

USG bioderek u niemowląt: czy jest obowiązkowe?

USG bioderek u niemowląt nie jest badaniem obowiązkowym, jednak stanowi szczegółowe uzupełnienie badania lekarskiego. Lekarz neonatolog podczas badania fizykalnego na oddziale noworodkowym bada bowiem maluszka, w tym ocenia jego bioderka, już w pierwszych dniach po porodzie. W razie wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości lekarz zaleci wykonanie  USG bioderek u dziecka szybciej, niż sugerują to ogólne zalecenia. 

Przesiewowe badanie USG stawów biodrowych w ramach NFZ profilaktycznie warto wykonać u każdego niemowlęcia, ponieważ dzięki temu rodzice zyskują większą pewność, ze bioderka dziecka rozwijają się prawidłowo. 

Szczególne wskazania do wykonania USG stawów biodrowych u niemowlęcia:

W przypadku wystąpienia czynników ryzyka, takich jak m.in.: nieprawidłowe ułożenie dziecka w macicy, występowanie dysplazji w rodzinie, poród pośladkowy, czy inne wady wrodzone narządu ruchu, badanie USG bioderek może być przez lekarza zalecone do wykonania już w 1. tygodniu życia dziecka.

USG bioderek – kiedy najlepiej przeprowadzić pierwsze badanie?

Rodzice często pytają lekarzy, kiedy najlepiej wykonać USG bioderek u niemowląt? Zaleca się przeprowadzenie pierwszego badania około 6. tygodnia życia dziecka. W tym czasie stawy biodrowe są już na tyle rozwinięte, aby badanie było miarodajne. Ze względu na duże ryzyko błędów diagnostycznych nie zaleca się przeprowadzania USG stawów biodrowych u niemowląt przed ukończeniem 4. tygodnia życia.

Podsumowując: kiedy najlepiej wykonać USG bioderek? Niektóre źródła podają przedział 4–8 tygodni jako optymalny czas na to badanie, jednak najczęściej zalecany termin to około 6. tygodnia życia.

Lekarz od bioderek dzieci – jak się nazywa i kiedy warto się do niego udać?

Rodzice często słysząc termin ,,poradnia preluksacyjna” i USG bioderek, niejednokrotnie zadają w internecie pytanie: jak nazywa się lekarz od bioderek dzieci? To ortopeda dziecięcy, specjalista zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem problemów ortopedycznych, m.in. tych związanych ze stawami biodrowymi. Ortopeda wykonuje badanie USG bioderek u niemowląt w poradni preluksacyjnej.

Jak wygląda USG bioderek u dziecka i jak się przygotować do badania?

Już wiesz, kiedy najlepiej wykonać USG bioderek, oraz jak nazywa się lekarz od bioderek dzieci, jednak kolejnym pytaniem, które może Cię nurtować, jest przebieg samego badania.

Przygotowanie dziecka do badania USG bioder jest bardzo proste:

• Ubierz dziecko w luźny strój, który można łatwo zdjąć/rozpiąć w dolnej części ciała, aby umożliwić swobodny dostęp do okolicy badanej.   
• Weź zestaw do przewijania (podkład, pieluszka, krem pod pieluszkę), pieluszkę tetrową oraz czyste ubranko, na wszelki wypadek.
• O ile to możliwe, nakarm dziecko ok. 30 min. przed badaniem, aby było spokojne.
• Możesz zabrać ze sobą ulubioną zabawkę i/lub smoczek.

Badanie trwa zazwyczaj kilka-kilkanaście minut, rodzic przez cały czas może być przy dziecku. Po zakończeniu badania lekarz zaleci ewentualną kontrolę i dalsze postępowanie, jeśli będzie to konieczne. 

Kiedy drugie USG bioderek, czy jest ono konieczne?

Nie każde dziecko musi przechodzić kolejne USG bioderek niemowląt, jednak jeśli to konieczne, decyzję o tym, kiedy przeprowadzić drugie USG bioderek podejmuje lekarz, na podstawie wyniku pierwszego badania:

• Prawidłowy wynik (typ I wg skali Grafa) – zwykle nie wymaga kontroli.
• Niedojrzałość fizjologiczna bioder (typ IIa i IIb do 12. tygodnia życia) – konieczna kontrola po kilku tygodniach.
• Dysplazja stawu biodrowego (typ IIc, III, IV wg skali Grafa) – konieczne regularne badania kontrolne (częstotliwość tych badań ustali lekarz ortopeda) i leczenie ortopedyczne, dobrane indywidualnie przez lekarza.

Podsumowując, decyzję o tym kiedy wykonać drugie USG bioderek, podejmie lekarz, a na kolejną, darmową wizytę można zarejestrować się od razu, również w poradni preluksacyjnej.

USG stawów biodrowych u niemowląt — o tym musisz wiedzieć!

Różnica między dysplazją a niedojrzałością fizjologiczną

Niedojrzałość fizjologiczna bioderek często nie wymaga leczenia, a jedynie właściwej pielęgnacji. Natomiast dysplazja to sytuacja kliniczna, która wymaga wdrożenia leczenia, najlepiej jak najwcześniej.

Profilaktyka przy niedojrzałości 

Jeśli u Twojego dziecka stwierdzono niedojrzałość fizjologiczną, zapewnij mu maksimum swobody ruchów. Unikaj zbyt ciasnych ubranek, rajstop, getrów i zbyt ciasno zapiętej pieluszki. Dbaj o różnorodność doświadczeń ruchowych, kilka razy dziennie kładź dziecko na brzuszku np. w tzw. pozycji żabki, unikaj długiego przebywania dziecka w leżaczkach/bujaczkach.

Szerokie pieluchowanie nie jest obecnie rekomendowane jako skuteczne przy fizjologicznej niedojrzałości stawu biodrowego u dziecka.

Pielęgnacja dziecka wspierająca fizjologiczny rozwój bioderek: 

• Podczas zmiany pieluszki nie ciągnij dziecka za nóżki, ale podtrzymuj je pod pupą.
• Podczas codziennej pielęgnacji unikaj sytuacji, w których kolanka dziecka są razem, a stópki oddalone od siebie. 
• Nie stosuj ciasnego spowijania, nie zawijaj dziecka w tzw. becik z wyprostowanymi nóżkami.

Mamy nadzieję, że ten artykuł kompleksowo wyjaśnił Ci zagadnienie przesiewowego USG bioderek u niemowląt: jak wygląda takie badanie, czy jest obowiązkowe, oraz kiedy najlepiej je wykonać. Pamiętaj, że wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości daje największe szanse na skuteczne leczenie.

Nie wahaj się zadawać pytań swojemu lekarzowi pediatrze, ortopedzie lub fizjoterapeucie dziecięcemu – oni są najlepszym źródłem informacji w indywidualnej sytuacji Twojego dziecka.