Skala Apgar – co ocenia i jak ją interpretować? Obalamy mity!
Skala Apgar to szybki, prosty system, który analizuje pięć kluczowych parametrów stanu zdrowia dziecka tuż po porodzie. To właśnie w tych pierwszych minutach życia maluszka padają liczby: 10/10, 9/10, 7/10 pkt. Często brzmią dla rodziców enigmatycznie, a niekiedy budzą niepokój…
Co właściwie ocenia skala Apgar? Czy wynik 8/10 to powód do zmartwień? A co z oceną 6/10 – czy świadczy o tym, że dziecko będzie się gorzej rozwijać? W tym artykule przybliżamy interpretację tabeli wyników skali Apgar i obalamy najczęściej spotykane mity.
Czym jest skala Apgar i kto ją opracował?
Skala Apgar powstała w 1952 roku jako narzędzie do szybkiej oceny stanu noworodka tuż po porodzie. Jej twórczynią była dr Virginia Apgar – anestezjolożka z Columbia University i pierwsza kobieta-profesor anestezjologii w USA.
Z czasem skala Apgar zaczęła być stosowana rutynowo u wszystkich noworodków w 1. i 5. minucie życia.
- Wynik z 1. minuty pokazuje, jak dziecko zniosło poród,
- Wynik z 5. minuty – jak maluszek radzi sobie poza łonem matki.
Co ocenia skala Apgar? 5 kluczowych parametrów stanu noworodka
Skala Apgar opiera się na ocenie pięciu kluczowych parametrów stanu zdrowia noworodka w pierwszych minutach po porodzie. Pomocne w zapamiętaniu, co ocenia skala, jest rozszyfrowanie akronimu APGAR :
A (Appearance) – Wygląd, czyli kolor skóry.
P (Pulse) – Tętno, czyli akcja serca.
G (Grimace) – Reakcja na bodźce, czyli odruchy.
A (Activity) – Aktywność, czyli napięcie mięśniowe.
R (Respiration) – Oddychanie, czyli praca układu oddechowego.
Ekspert radzi
Sama tabela skali Apgar przypomina coś w rodzaju „arkusza szybkiej oceny” – każdemu z tych pięciu parametrów przypisuje się od 0 do 2 punktów. Dzięki temu można szybko zsumować wynik i ustalić, czy dziecko potrzebuje dodatkowego wsparcia medycznego, czy wszystko przebiega prawidłowo. Jeśli cokolwiek budzi niepokój lekarzy lub wynik w 5. minucie życia jest równy, lub niższy niż 7/10, ocena może być powtarzana co 5 minut, aż do 20. minuty życia dziecka.
Oto co dokładnie ocenia skala Apgar:
Choć tabela wydaje się prosta, to jej znaczenie diagnostyczne w pierwszych minutach życia dziecka jest nie do przecenienia. Już wiesz, co ocenia skala Apgar, dlatego teraz przejdziemy do omówienia, jak interpretować wynik punktacji uzyskanej przez dziecko.
Interpretacja wyniku: jak rozumieć oceny 10/10, 9/10, 8/10, 7/10 w skali Apgar?
Całkowity wynik z tabeli skali Apgar mieści się w zakresie od 0 do 10 punktów. Jest to suma punktów uzyskanych za każdy z pięciu ocenianych parametrów. Wynik w zakresie 7-10 punktów w 1. i 5. minucie życia jest ogólnie uważany za dobry i uspokajający. Wskazuje na to, że noworodek jest w dobrym stanie zdrowia i prawdopodobnie będzie potrzebował jedynie rutynowej opieki poporodowej.
Ekspert radzi
Warto jednak pamiętać, że wynik w skali Apgar to tylko jeden z elementów ogólnej oceny stanu noworodka w pierwszych minutach życia. Ocena 10/10, czy 9/10 nie zawsze gwarantuje, że w kolejnych dobach życia maluszek nie będzie potrzebował dodatkowego wsparcia medycznego, a niski wynik np. 6/10 nie oznacza automatycznie, że dziecko będzie miało w przyszłości problemy zdrowotne lub rozwojowe. Wszelkie wątpliwości dotyczące stanu zdrowia dziecka, swoje obawy oraz szczegółową interpretację oceny w skali Apgar, zawsze warto omówić z lekarzem.
Szczegółowa interpretacja wysokich wyników skali Apgar:
- 10/10 w skali Apgar: Perfekcyjny wynik 10/10 jest stosunkowo rzadki. Większość noworodków traci początkowo 1 punkt za sine dłonie i stopy (sinica obwodowa), co jest normalne, dopóki się nie ogrzeją.
Rodzice nie powinni być rozczarowani, jeśli ich dziecko nie uzyska oceny 10/10 – pamiętajmy, że punktacja w tabeli skali Apgar, to nie zawody, które dziecko musi wygrać z najlepszą, możliwą notą!
- 9/10 w skali Apgar: Wskazuje na noworodka w doskonałej kondycji, prawdopodobnie z jedynie przejściowo sinymi dłońmi lub stopami w 1. minucie życia, które ustąpiły do 5. minuty.
- 8/10 w skali Apgar: Podobnie jak 9/10, wynik 8/10 nadal jest uspokajający, wskazując na ogólnie dobry stan, ale może wiązać się z nieznacznymi odchyleniami w jednym lub dwóch parametrach.
- 7/10 w skali Apgar: Ten wynik nadal mieści się w zakresie uspokajającym (dolna granica normy), wskazując na dziecko w dobrym zdrowiu. Ocena 7/10 może sugerować nieco wolniejszy start w jednym lub dwóch obszarach, ale nie stanowi natychmiastowego powodu do niepokoju.
Podsumowując, wyniki 7-10 pkt. w skali Apgar wskazują na prawidłową lub bliską prawidłowej adaptację noworodka do życia pozamacicznego.
Rekomendowane produkty
Jagna Szulc-KamińskaPołożna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka
Co się dzieje, gdy wynik oceny w skali Apgar jest niski?
W interpretacji skali Apgar, niska ocena w skali Apgar to wynik poniżej 7 punktów. Oceny te wykonuje się w 1. i 5. minucie życia dziecka.
Co oznacza niski wynik w 1. minucie życia?
Jeśli w pierwszej minucie życia dziecko otrzymało niską ocenę np. 6/10, czy 3/10, może to oznaczać, że potrzebuje trochę pomocy w przystosowaniu się do życia poza brzuchem swojej mamy, np. podania tlenu lub delikatnej stymulacji: łagodnych fizycznych działań mających na celu wywołanie reakcji odruchowej u dziecka.
Pamiętaj, że pierwsza ocena w skali Apgar, np. 6/10 czy 4/10 nie przewiduje przyszłości dziecka. Lekarze i pielęgniarki będą dalej obserwować stan maluszka, a w razie potrzeby udzielą mu odpowiedniego wsparcia medycznego.
Co oznacza niski wynik w 5. minucie życia — interpretacja
Jeśli w 5. minucie życia Twoje dziecko nadal ma niską ocenę w skali Apgar (poniżej 7), oceny stanu zdrowia mogą być powtarzane co 5 minut.
- Wyniki poniżej <7 w 5. minucie są uważane za niepokojące i wymagają dalszej obserwacji maluszka.
- Wyniki między 4 a 6 oznaczają średni stan dziecka , konieczna jest jego dalsza obserwacja i w razie potrzeby natychmiastowa interwencja medyczna.
- Wyniki między 0 a 3 oznaczają zły stan dziecka — potrzebna jest natychmiastowa pomoc medyczna.
Ekspert radzi
Niski wynik w skali Apgar uzyskany przez dziecko w 5. minucie nie musi oznaczać długotrwałych problemów zdrowotnych. Skala Apgar to tylko jedno z wielu narzędzi, które pomagają lekarzom w szybkiej i szczegółowej ocenie stanu zdrowia dziecka zaraz po urodzeniu. Podczas interpretacji stanu zdrowia dziecka lekarze wezmą pod uwagę wiele czynników, a nie tylko sam wynik skali Apgar — niski wynik to nie wyrok!
Skala Apgar, a dalszy rozwój dziecka — obalamy 3 najczęstsze mity
Wokół skali Apgar narosło wiele mitów i nieporozumień, które warto wyjaśnić, aby rozwiać ewentualne obawy rodziców.
-
Wynik w skali Apgar przewiduje długoterminowy rozwój dziecka, jego inteligencję czy osobowość.
Nie, wynik w skali Apgar nie jest przeznaczony do przewidywania długoterminowego rozwoju dziecka. Jego pierwotnym celem jest ocena stanu noworodka zaraz po urodzeniu i identyfikacja potrzeby natychmiastowej pomocy. Próby łączenia wyników Apgar z odległymi w czasie efektami rozwojowymi są nieodpowiednie i nie mają wystarczającego poparcia naukowego.
Nawet niskie wyniki w skali Apgar, np. 6/10 czy 3/10 nie determinują, że dziecko na pewno będzie się źle rozwijać w przyszłości.
-
Niski wynik w skali Apgar automatycznie oznacza niedotlenienie mózgu lub trwałe uszkodzenie mózgu.
Nie, niski wynik w skali Apgar sam w sobie nie jest równoznaczny z niedotlenieniem mózgu ani jego trwałym uszkodzeniem. Skala Apgar służy do oceny stanu noworodka po urodzeniu i jego adaptacji do życia poza macicą mamy, a nie do diagnozowania niedotlenienia czy uszkodzenia mózgu.
-
Wynik 9/10 punktów jest gorszy od oceny 10/10.
Należy pamiętać, że idealny wynik 10/10 jest stosunkowo rzadkością, a wynik 9/10 nadal świadczy o bardzo dobrym stanie zdrowia noworodka.
Skala Apgar – pierwszy sygnał, nie wyrok
Skala Apgar to szybkie, medyczne „pierwsze spojrzenie” na to, jak noworodek radzi sobie w pierwszych minutach życia. Pozwala ocenić, czy dziecko potrzebuje natychmiastowego wsparcia, czy spokojnie adaptuje się do nowego środowiska poza łonem matki. Wysoki wynik w tabeli skali Apgar uspokaja, a niższy, uruchamia szybką i profesjonalną reakcję zespołu medycznego. I to właśnie jest największa siła skali Apgar — szybka reakcja na stan zdrowia maluszka.
Pamiętaj: wynik w skali Apgar to nie diagnoza na całe życie, lecz wczesny wskaźnik stanu ,,tu i teraz”. Twój maluszek jest w dobrych rękach – specjalistów, którzy są gotowi i bardzo dobrze przygotowani, aby zadbać o jego bezpieczny start w życie. Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości dotyczące interpretacji wyników skali Apgar, nie wahaj się porozmawiać o tym z lekarzem.
————————————————————————————————————————————————
Bibliografia:
- Przedpełska-Winiarczyk M, Kułak W. Skala Apgar obecnie, Przedpełska-Winiarczyk M, Kułak W. Probl Hig Epidemiol 2011, 92(1): 25-29, (dostęp z dnia 31.03.2025): http://www.phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-1-025.pdf
- Montgomery KS. Apgar Scores: Examining the Long-term Significance. J Perinat Educ. 2000 Summer;9(3):5-9. doi: 10.1624/105812400X87716. PMID: 17273212; PMCID: PMC1595023.
- Simon LV, Shah M, Bragg BN. APGAR Score. [Updated 2024 Mar 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470569/
- Li F, Wu T, Lei X, Zhang H, Mao M, Zhang J. The apgar score and infant mortality. PLoS One. 2013 Jul 29;8(7):e69072. doi: 10.1371/journal.pone.0069072. PMID: 23922681; PMCID: PMC3726736.
Konsultacja medyczna
